Aanklacht: burgemeester New York ontving illegale schenkingen en bewees wederdiensten aan Turkije

Een dag nadat bekend werd dat hij in beschuldiging is gesteld, publiceerde de procureur de 57 pagina’s tellende aanklacht tegen Eric Adams, de Democratische burgemeester van New York. Volgens de aanklacht kreeg Adams (64) volgens Turkse bronnen onder meer gratis vliegtuigtickets en illegale schenkingen aan zijn campagne. In ruil zou hij onder meer de versnelde opening van een nieuw Turks gebouw in New York mogelijk hebben gemaakt. Adams ontkent de aantijgingen.

Het schandaal zat er al bijna een jaar aan te komen. Op 6 november vorig jaar had de FBI beslag gelegd op de telefoons en de iPad van de burgemeester. Hij had, blijkt uit de aanklacht, de dag daarvoor zijn wachtwoord gewijzigd en kon zich naar eigen zeggen het nieuwe wachtwoord niet herinneren om de toestellen te deblokkeren.

Enkele dagen eerder had de FBI een huiszoeking verricht bij Brianna Suggs, de voornaamste fondsenwerver voor de politieke campagnes van Adams. Tegelijk werden de huizen doorzocht van Rana Abbasova, die op de internationale dienst van de burgemeester werkte en zijn contact was bij de Turkse gemeenschap, en Cenk Öcal, een gewezen verantwoordelijke van Turkish Airlines.

Korte tijd later werd Suggs zonder opgave van reden ontslagen als fondsenwerver.

In februari van dit jaar pleitte een gepensioneerde politieman schuldig aan het ronselen van nepgeldschieters – mensen die geld van een ander aan een campagne schenken om de kieswet te omzeilen. Buitenlanders en buitenlandse bedrijven mogen niet aan campagnes in de VS schenken, maar de nepfiguren – onder wie Amerikaanse werknemers van de buitenlandse bedrijven – konden in eigen naam en met buitenlands geld ogenschijnlijk wel legaal schenken, al is dat doorgeefsysteem natuurlijk illegaal.

Er kwam die maand ook een huiszoeking bij een fondsenwerver voor de campagne die banden had met Chinese gemeenschap. Eerder deze maand diende de politiecommissaris van New York zijn ontslag in nadat zijn telefoons in beslag genomen waren. Nog meer van Adams’ medewerkers boden hun ontslag aan.

De procureur kondigde donderdag aan dat zijn onderzoek nog andere personen kan viseren.

Maar in afwachting werd de aanklacht tegen burgemeester Adams al publiek gemaakt.

Alles samen ontving de huidige burgemeester geschenken of goedkopere tickets van Turkish Airlines ter waarde van 123.000 dollar. Hoeveel de nepdonoren aan zijn campagnes hebben bijgedragen, is niet exact becijferd.

New York verdubbelt met overheidsgeld de waarde van kleinere schenkingen aan campagnes. De illegale bijdragen aan de burgemeesterscampagnes van Adams voor 2021 en voor 2025 hebben New York tot 2000 dollar per schenking gekost.

Zijn eerste burgemeesterscampagne, in 2021, leverde Adams 10 miljoen dollar overheidsgeld aan verdubbelingen op. Welk deel van die 10 miljoen aan illegale schenkingen gekoppeld kan worden, is in de aanklacht niet gespecificeerd.

Adams hoorde de goedkope of gratis vliegreizen en andere cadeaus aan te geven, maar dat deed hij niet.

De eerste voorbeelden gaan volgens de aanklacht bijna 10 jaar terug, toen Adams de verantwoordelijke was voor de wijk Brooklyn. Hij reisde in oktober 2016 met zijn partner naar India. Ze betaalden zelf voor de trip, maar ze kregen een upgrade naar businessclass – de tickets in die klasse waren bijna 13.000 duurder dan de tickets die ze oorspronkelijk hadden besteld.

In juli en augustus van het volgende jaar reisde Adams met twee gezellen gratis in businessclass naar Nice (Frankrijk), Istanboel (Turkije), Colombo (Sri Lanka) en Beijing (China).

Alles samen waren de tickets van Turkish Airlines volgens de aanklacht 35.000 dollar waard. In Istanboel logeerde het gezelschap in luxeomstandigheden, maar tegen fel gereduceerd tarief.

Adams kreeg de tickets soms aangeboden, soms vroeg hij er zelf om, aldus de aanklacht.

In oktober 2017 maakte Adams samen met een gezel een gratis reis in businessclass naar Nepal. Die trip zou normaal 16.000 dollar gekost hebben.

Er kwamen ook nog trips naar onder meer Hongarije en, toen hij als burgemeester verkozen was, naar Ghana.

‘De Turkse functionaris’

Adams wist dat hij de wet overtrad door de geschenken of prijsverminderingen niet aan te geven, aldus de aanklacht. Hij verzond e-mails, die er moesten op wijzen dat hij de geschonken bedragen zou terugbetalen.

Zo schreef hij aan een medewerker dat hij een omslag met 10.000 dollar cash had klaargelegd om Turkish Airlines voor een vlucht te vergoeden. Uit de boekhouding van Turkish Airlines blijkt dat hij niet betaalde, en dat de vluchten als gratis te boek stonden.

De gratis of goedkoop gemaakte reizen werden mee mogelijk gemaakt door iemand die in de aanklacht omschreven wordt als ‘de Turkse functionaris’. Het gaat, volgens The New York Times, om Reyhan Özgur, die eerst de Turkse adjunct-consul-generaal was in New York en in 2021 promoveerde tot consul-generaal – een functie die hij tot voor kort bekleedde.

Diezelfde man en de verantwoordelijke van Turkish Airlines werkten ook mee aan het systeem met de nepdonoren. Adams, zo blijkt uit e-mailverkeer, was tot verbazing van een medewerker wel te vinden voor buitenlandse donaties.

Quid pro quo

Welke wederdiensten werden van Adams verwacht?

De aanklacht somt er twee op.

In 2016 maakte de ‘Turkse functionaris’ duidelijk dat een Turks gemeenschapscentrum in Brooklyn dat Adams soms bezocht, verbonden was met een ‘politieke beweging die vijandig staat tegenover de Turkse regering’. Adams kon niet langer met dat centrum geassocieerd worden, liet hij weten. De latere burgemeester stemde in en verbrak volgens de aanklacht alle contact met het centrum.

In september 2021 was er een grotere gunst vereist. Adams was op dat moment de genomineerde van de Democraten voor het burgemeesterschap, wat hem tot huizenhoge favoriet voor de baan maakte.

Het prestigieuze en dure Turkish House in New York, dat de Turkse diplomatie zou huisvesten, was klaar en kon worden geopend door de Turkse president Recep Tayyip Erdogan tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van staatshoofden en regeringsleiders van de VN. Maar de brandveiligheid was niet goedgekeurd, en liet volgens de bevoegde diensten te wensen over.

De ‘Turkse functionaris’ liet aan een medewerker van Adams weten dat Turkije Adams ondersteund had, en dat het nu ‘zijn beurt’ was om Turkije te ondersteunen.

Adams schoot in actie, de verantwoordelijken van de brandweer kregen al gauw van hun overste te horen dat ze ontslagen zouden worden als de vergunning niet prompt zou worden toegekend. Het gebouw kreeg een ‘voorwaardelijke brief van geen bezwaar’, een ongewone, zelfs unieke formulering. De openingsceremonie kon met die brief volgens plan doorgaan.

Adams wees de aantijgingen donderdag in een persconferentie van de hand. ‘Iedereen die me kent, weet dat ik de campagneregels en de wet volg’, zei hij, maar hij zou de nadere uitleg overlaten aan zijn advocaat.

Alles wijst erop dat hij in functie wil blijven, al hebben enkele prominente partijleden al om zijn ontslag gevraagd, onder wie de New Yorkse volksvertegenwoordiger Alexandria Ocasio-Cortez. De partijtop eist tot dusver dat ontslag niet.

In 2021 voerde Adams, als ex-politieman, campagne als kandidaat van law and order. Als hij over de hele lijn veroordeeld wordt, riskeert hij tot 45 jaar gevangenis.