Burgemeester Adams: ‘Migratiecrisis zal New York vernietigen’

Toen Eric Adams, burgemeester van New York, woensdagavond een buurtvergadering in Manhattan toesprak over de migratiecrisis in de stad, beet hij niet op zijn tong. ‘Dit onderwerp zal New York City vernietigen’, voorspelde hij, ‘Ik zie geen oplossing’.

De uitspraak, die in haar forsheid nog choqueerde, zat er al een tijd aan te komen. New York kreeg volgens cijfers van de burgemeester sinds april vorig jaar 110.000 asielzoekers en migranten ten laste. Burgemeester Adams, een centrumrechtse Democraat, voelt zich in de steek gelaten door de Republikeinen, door de Democratische gouverneur van zijn staat en door zijn Democratische president.

Adams legt de oorzaak van de crisis bij de man die hij tijdens zijn toespraak ‘een gek uit Texas’ noemde, gouverneur Greg Abbott. De gouverneur van Texas begon in april 2022 bussen te charteren om asielzoekers en migranten van de grens te transporteren naar Democratische steden als Washington, Chicago en New York. Later volgde een andere Republikeinse gouverneur, Ron DeSantis uit Florida, dat voorbeeld. Het waren niet altijd bussen, soms ook vliegtuigen. Het waren niet altijd de genoemde steden, maar ook bijvoorbeeld Boston of Martha’s Vineyard, Philadelphia en Los Angeles. Maar het principe bleef hetzelfde. En de redenering was: als Democraten zoveel mededogen tonen voor migranten en asielzoekers, en niet ophouden de lof van migranten te zingen, dat ze er dan zelf voor zorgen.

Burgemeester Adams verguisde in voorjaar 2022 Abbott, maar verwelkomde de eerste migranten. Hij verwees naar het Vrijheidsbeeld. De nieuwkomers konden in New York genieten van het recht op opvang, dat de stad sinds 1981 voorziet voor daklozen.

Die fase van verwelkoming en goede zorgen duurde niet lang. Al gauw bleek dat de bussen die Abbott stuurde, ook anderen op ideeën brachten. El Paso, een Texaanse grensstad met Democratisch bestuur, begon ook migranten naar New York te sturen. Dat was de bestemming die de asielzoekers zelf verkozen, werd daar gezegd. En migranten die wantrouwig stonden tegenover gesubsidieerde bussen werkten zich op eigen houtje richting New York of Los Angeles of Chicago.

Van het totaal van 110.000 is slechts een minderheid, plusminus 13.000, via de charterbussen van Abbott in New York gearriveerd.

Adams zei woensdag dat er nog 10.000 migranten/asielzoekers per maand in zijn stad bijkomen.

Op straat slapen

De realiteit is dat de stad er niet in slaagt die ruim honderdduizend nieuwkomers op te vangen. Er moeten nieuwe opvangplaatsen worden voorzien. Er worden hotels afgehuurd. Er worden tentenkampen opgetrokken, die plaatselijk protest veroorzaken. In afwachting van een plaatsje slapen velen op straat.

In het nieuwe schooljaar moeten de naar schatting 20.000 kinderen onder de 110.000 nieuwkomers scholing krijgen. Vrijdag – twee dagen na zijn geruchtmakende toespraak – liet Adams weten dat alle stadsdiensten tot 15 procent zullen moeten bezuinigen om de extra kosten voor nieuwkomers te helpen dragen. Hij begroot de extra kosten op 12 miljard dollar, gespreid over drie jaar. De put in zijn begroting schat hij even hoog in: 12 miljard dollar.

Elke dienst, en elke gemeenschap in New York zal de gevolgen dragen van de huidige crisis, zei hij woensdag. ‘Nooit in mijn leven heb ik met een probleem te maken gehad, waaraan ik geen einde zie komen. Ik zie geen einde voor dit. Dit zal New York City vernietigen’. ‘We staan op het punt de stad die we kenden te verliezen’. ‘We moeten hen voeden, kleden, onderdak geven, hun kinderen opvoeden, hun lakens wassen, ze alles geven wat ze nodig hebben, gezondheidszorg. Eerst kwamen ze uit Venezuela. Nu is het Ecuador. Nu krijgen we Russischtaligen die via Mexico het land inkomen. We krijgen er uit West-Afrika’.

Behalve op gouverneur Abbott heeft burgemeester Adams vooral ook kritiek op president Biden die ‘op de meeste vragen’ van de stad geen antwoord en geen middelen biedt. Als er al federale middelen komen, dekken ze een fractie van de feitelijke kosten.

De uitspraken van Adams werden op gejuich ontvangen door Republikeinen. Onder meer de speaker van het Huis van Afgevaardigden, Kevin McCarthy, gaf Adams volmondig gelijk. ‘New York verdient beter’, liet hij weten. Andere Republikeinen vonden dat de strategie met de charterbussen vruchten afwerpt, en de Democraten dwingt tot een ‘realistischer standpunt’ inzake de grens en migratie. De conservatieve Wall Street Journal stelde politiek verlies voor de Democraten in de staat New York in het vooruitzicht.

Mensenrechtengroepen en ngo’s die met asielzoekers en migranten werken, waren daarentegen verbolgen over de uitspraken en vooral de toon van Adams, die de positie van de nieuwkomers volgens hen nog bemoeilijken. Er zijn al protesten aan opvangcentra.

Burgemeester Brandon Johnson van Chicago, die de uitspraken van Adams ongepast noemde, ligt zelf onder vuur omdat hij ook tentenkampen voor de asielzoekers in zijn stad wil oprichten – en dat terwijl Chicago op de (doorgaans ijzige) winter afstevent. Tot dusver worden nieuwkomers er onder meer opgevangen in politiekantoren en op de O’Hare luchthaven, evenmin ideale plaatsen voor families. Ook in Chicago is er wrevel over de kosten voor de nieuwkomers, die de stad en de staat Illinois voor het overgrote deel moeten dragen. Achtergestelde wijken van Chicago vrezen dat hun projecten zullen sneuvelen ten voordele van de asielzoekers.

Aanzuigeffect

Waarom zijn de nieuwkomers ineens een groter probleem in de Democratische steden?

De charterbussen vormen een element, maar ook de nationaliteit en het statuut van de nieuwkomers spelen een rol. Die nieuwkomers waren in eerste instantie Venezolanen, die doorgaans geen netwerk in de VS hebben. Dat is anders voor migranten uit andere Latijns-Amerikaanse landen, die terechtkunnen bij familie of kennissen. Dat zorgt voor grotere spreiding, en de kennissen of familieleden zorgen in dat geval voor opvang. De Venezolaanse nieuwkomers moeten het doorgaans op eigen houtje zien te rooien. En dus opteren ze voor steden met werkgelegenheid, zoals New York, waar werkgevers de vacatures niet ingevuld krijgen.

De nieuwkomers in New York proberen doorgaans het statuut van asielzoeker te krijgen. Op die procedure zit, zoals op de meeste migratieprocedures in de VS, achterstand. Een persoon kan ten vroegste zes maanden na het begin van de verwerking van de aanvraag een werkvergunning krijgen. Maar door de onderbezetting van de migratiediensten kan verwerking van de aanvragen en dus de wachttijd op de werkvergunning langer aanslepen, zeker tot een jaar. De Venezolanen, en andere asielzoekers zonder familie of vrienden in de VS, blijven doorgaans maandenlang ten laste van de overheid. En zelfs als ze zwartwerk vinden, of na de procedure kunnen werken, zal hen dat niet meteen in staat stellen de huur voor een appartement in duur New York te betalen. Daar zal enige tijd over gaan.

De eenvoudigste oplossing zou er, volgens Adams, in bestaan om de werkvergunning veel sneller, of zelfs onmiddellijk bij de asielaanvraag, te garanderen. Dat zou ten minste een deel van het probleem oplossen, en de asielzoekers in staat stellen gedeeltelijk, en na enige tijd geheel, in hun eigen onderhoud te voorzien. Ook probeert Adams het recht op opvang uit 1981, dat specifiek is voor New York, af te zwakken, en hoopt hij de regering Biden zover te krijgen een groter deel van de huidige kosten te dekken.

Over het tweede punt – het recht op opvang – wordt door een rechtbank beslist. Op de andere twee punten vindt Adams tot dusver geen gehoor bij de regering Biden. De president is volgens krantenberichten niet tuk op een versoepeling van de werkvergunningen. Hij vreest dat de Republikeinen er munt zullen uit slaan, en – vooral – dat de versoepeling een aanzuigeffect zal hebben op nieuwe migranten/asielzoekers. Het aantal illegale oversteken van de grens neemt na een dip in het voorjaar alweer toe.