‘Brexitminister David Davis en zijn Alice in Brexitland’

Het Verenigd Koninkrijk mag door naar de tweede onderhandelingsfase van het brexitproces. Sinds het referendum van 533 dagen geleden was er nooit zoveel opluchting in Londen. Wel lastig dat onduidelijk blijft wat die doorbraak betekent, zegt Lia van Bekhoven. En wat de voor- en nadelen van een uiteindelijke deal zijn. ‘Gelukkig is er een minister die heeft laten uitrekenen wat brexit betekent voor individuele sectoren van de Britse economie. Of niet?’

De White Queen uit Through The Looking Glass is een bijzonder mens. Ze heeft soms wel zes onmogelijke dingen geloofd voor het ontbijt, zegt ze in het verhaal van Lewis Carroll. En ze is niet de enige. De koningin heeft veel anderen geïnspireerd. David Davis, minister voor Brexit Zaken, voerde deze week zijn eigen versie op van Alice in Brexitland.

Davis was in Londen de meester van het brexitcircus, totdat premier Theresa May hem de zweep afpakte. Ze was niet overtuigd dat hij de paarden in Brussel – laat staan de leeuwen – kon temmen. In de luxeserie van catastrofale misrekeningen had Davis er net een te veel gemaakt. May besloot het zware werk zelf te doen en Davis de rol van komische presentator te gunnen. Het was hem op het lijf geschreven.

Davis is van nature een vrolijke man, iemand die met alles en iedereen blij is, niet op de laatste plaats met zichzelf. In september liet hij weten tientallen onderzoeken te hebben opgestart naar de impact van brexit op de Britse economie. In oktober waren er ‘waardeschattingen in 51 economische sectoren’ uitgevoerd. Dat aantal was in december opgelopen tot 57 en had in februari 58 bereikt. En ze waren ‘pijnlijk gedetailleerd’.

Volksvertegenwoordigers eisten boter bij de vis. Zij wilden die rapporten, die 89 procent van de Britse economie besloegen, wel eens zien. Na veel getreuzel werd de parlementaire onderzoekscommissie een enkel dossier van 850 pagina’s overhandigd.

De inhoud viel tegen. Informatie die gevoelig was voor ‘de markt’, ‘de commercie’ en ‘de onderhandelingen’ was geschrapt. Wat overbleef waren gegevens die enkele stagiaires bij elkaar hadden kunnen googelen. ‘Een knipselfolder’, vond een kamerlid.

Davis werd door de commissie gesommeerd voor tekst en uitleg. Hij stelde niet teleur. Nee, hij had de 850 pagina’s niet gelezen, want het waren er te veel. Hij had wel een uittreksel gezien, maar niet doorgenomen.

Op dat moment kon je bijna zien hoe in het hoofd van de commissievoorzitter een lichtje ging branden.

‘Heeft de regering eigenlijk wel een onderzoek gedaan naar de impact van brexit op de diverse sectoren van de Britse economie?’

‘Nee’.

‘Dus er is geen onderzoeksstudie naar de autoindustrie gedaan?’.

‘Niet voor zover ik weet, nee’.

‘Naar de ruimte industrie?’

‘Niet voor zover mij bekend’.

‘Financiele dienstensector?’

‘Ik denk dat het antwoord nee zal zijn op alle vragen’.

Op YouTube is het nog veel beter (zie video). Pas als je de dialoog ziet kun je het tefalgehalte van de minister op waarde schatten.

Davis, eens omschreven als een man die zelfs zittend nog weet te flaneren, is niet te vernederen. Hij wilde zo voorkomend mogelijk zijn, liet hij de verbijsterde commissieleden weten, maar hij was nou eenmaal ‘geen fan van economische modellen’. Hij was ook geen man van details, meer iemand van de grote, rode lijnen. En van jargon, dat had hij ook goed onder de knie. Dat er studies gedaan waren naar de gevolgen van brexit, wilde nog niet zeggen dat het ging om onderzoeksstudies, zei hij op een moment.

De Britten zijn geen roekeloos volk. Er wordt geen fietsenrek gebouwd zonder dat een commissie zich erover gebogen heeft. Er zijn zelfs impactstudies gedaan naar de effecten van de muziek van een frietkraam. Maar niet, bleek deze week, naar de meest ingrijpende verandering in de Britse samenleving sinds de Tweede Wereldoorlog.

Davis had gebluft. Impactstudies waren niet gehouden omdat ze niet nodig waren. Het VK had immers al besloten uit de Interne Markt en de Douane Unie te stappen, ongeacht de gevolgen. Onderzoeken zijn ‘nagenoeg zinloos’ omdat brexit een ‘wezenijke verschuiving’ oplevert, zei Davis. Brexit daarentegen is echt. Je moet er gewoon in geloven. Net zoals in die onmogelijke dingen voor het ontbijt.