Brexit opnieuw centraal tijdens Europese top: ‘Het is een gigantisch zootje geworden’

De verwachtingen voor een doorbraak in de brexitonderhandelingen op de Europese top zijn laag: ‘Er wordt meer en meer gedacht dat we alles beter bij het oude laten.’

Vandaag en morgen vindt in Brussel de Europese Raad plaats, een bijeenkomst van de Europese staats-en regeringsleiders die de sleuteldossiers op het allerhoogste politieke niveau bespreken. Zoals gewoonlijk maken de brexitonderhandelingen daar het belangrijkste deel van uit. Vanavond komen de leiders samen om de balans op te maken. Brits premier Theresa May is uitgenodigd voor het diner om achter gesloten deuren verdere stappen vooruit te proberen zetten.

Tijdens de informele top in september in Salzburg werd aangegeven dat de 27 (de lidstaten zonder het Verenigd Koninkrijk) een brexit-deal willen in oktober. Er wordt al enkele weken gefluisterd dat de top van vanavond een doorbraak zou kunnen betekenen na weken van politieke impasse. Professor Europese Politiek Hendrik Vos (UGent) schat het anders in: ‘Er wordt eigenlijk heel weinig verwacht. In plaats van een doorbraak zal er vanavond vooral meer dramatiek bijkomen. May kan dit wel politiek gaan recupereren. De verdeeldheid is namelijk het grootst in het Verenigd Koninkrijk zelf. Als May bij terugkomst haar bezorgdheid kan uiten over de groeiende kans op een no-deal, zullen sommige hardliners misschien schrikken. Zo kan er wat ruimte ontstaan voor toegevingen’.

Zondag vonden intense onderhandelingen plaats tussen Michel Barnier, die namens de Europese Unie (EU) onderhandelt, en zijn Britse collega Dominic Raab. Het was de bedoeling de violen zoveel mogelijk gelijk te stemmen voor het overleg van vanavond. Barnier tweette ’s avonds echter dat er nog een aantal heikele punten waren waarover geen overeenstemming gevonden wordt. Professor Vos legt uit: ‘Het grootste struikelblok is de overgangsperiode, die zou ingaan vanaf 29 maart 2019. Wat zullen de verhoudingen dan zijn tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk? Daar raken de onderhandelaars het maar niet over eens. Het zou goed kunnen dat het Verenigd Koninkrijk uiteindelijk voor een langere periode dicht bij de Unie aanleunt, bijvoorbeeld door lid te blijven van de douane-unie. Dit impliceert dat het VK zelf geen handelsakkoorden kan afsluiten en dat Noord-Ierland onderworpen blijft aan de regels van de Unie. De mensen die voor een harde brexit pleiten zullen dat wellicht beschouwen als verraad.’

https://twitter.com/MichelBarnier/status/1051529045505126405Michel Barnierhttps://twitter.com/MichelBarnier

We met today @DominicRaab and UK negotiating team. Despite intense efforts, some key issues are still open, including the backstop for IE/NI to avoid a hard border. I will debrief the EU27 and @Europarl_EN on the #Brexit negotiations.

— Michel Barnier (@MichelBarnier) October 14, 2018

Ook Europees President Donald Tusk heeft blijkbaar zijn twijfels bij een goede afloop. In zijn uitnodiging voor de topmeeting schrijft hij dat de zaken ‘heel wat ingewikkelder’ gebleken zijn dan initieel gedacht. Daarom moet de EU volgens hem voorbereid worden op het zogenaamde ‘no-deal scenario’. ‘De vraag is ook hoe je dan uit zo’n overgangsperiode geraakt’, aldus professor Vos. ‘Het is echt een gigantisch zootje geworden. Binnen de EU spelen daarom meer en meer mensen met het idee dat er het minste problemen zouden zijn als we alles zolang mogelijk bij het oude laten.’