‘Boris Johnson is een schaduw van zijn vroegere, nadrukkelijk aanwezige zelf’

Correspondente in Londen Lia van Bekhoven staat stil bij de verkiezingscampagne in het Verenigd Koninkrijk, en de rol daarin van Boris Johnson.

De eerste verkiezingspamfletten hangen in de ramen. Het zijn er niet veel, maar het is een begin. Toen ik gisteravond door mijn wijk fietste kwam ik twee oranjegele posters van de LibDems tegen. Minder dan het aantal vossen dat zich ophield op hetzelfde traject. In Oxfordshire telde ik het weekeinde maar drie blauwe Conservatieve plakkaten. Terwijl de weilanden naast de M3 vruchtbaar Tory-terrein zijn. De politieke partijen zoeken nog naar de laatste kandidaten en de manifesten moeten nog worden onthuld. Maar als ik zeg dat het land de adem inhoudt, dan was dat een onwaarheid van Trumpiaanse omvang.

De Britten zitten in de meest slaapverwekkende verkiezingscampagne in decennia. De uitslag staat nagenoeg vast. De enige verrassing is hoe groot de overwinning zal zijn van Theresa May. Er is natuurlijk een Brit die kan voorkomen dat het Verenigd Koninkrijk, overmand door saaiheid, door de verkiezingsdag van 8 juni heen snurkt. Boris Johnson, kieskanon bij uitstek, hoeft alleen maar met zijn vingers door zijn haar te wrijven en een uitzinnige menigte is gegarandeerd.

Maar BoJo is een schaduw van zijn vorige, nadrukkelijk aanwezige zelf. Precies, trouwens, hoe premier May hem wil hebben. Als een schaduw. Vorige week streek hij even neer bij een ontbijtprogramma op de Britse TV, waar hij onverhoopt aan het spit geregen werd over al zijn gebroken beloften over Brexit. Een dag of wat later dook hij op om oppositieleider Jeremy Corbyn uit te maken voor mugwump. Het was typisch Boris om een Woodhouse-achtige term op te poetsen die om goede reden in onbruik geraakt is, en daarmee de lachspieren van de natie te masseren. Behalve dat het stil bleef.

De lol, zo lijkt het, is eraf. Mugwump (een 19de eeuwse Amerikaanse term voor opperhoofd, recentelijk overgeheveld naar Harry Potter) past niet in de huidige, serieuze Zeitgeist. En Boris ook niet. Als burgemeester van Londen kon hij een cheque van € 40 miljoen uitschrijven voor een tuinbrug over de Theems voordat er een steen gelegd was. Weinigen die daar vragen bij stelden.

Maar het ministerschap van buitenlandse zaken is een baan voor volwassenen. Of in ieder geval niet voor mensen die in 2015 pleitten voor samenwerking met de Syrische president, om later te ijveren voor het bombarderen van de doelen van ‘aartsterrorist’ Assad. (Zonder die optie overigens te hebben voorgelegd aan de baas in Downing Street die niet wist dat het VK zich militair gecommitteerd had). Het getuigt evenmin van wijsheid om een bezoek aan ‘superschurk’ Poetin ter elfder ure af te zeggen in ruil voor een pleidooi bij de G7 voor hardere sancties tegen Moskou. Het moest zijn grote moment op het wereldtoneel worden. Het werd een vernedering.

Kortom, de Billy Turf-achtige magie van Boris kan de politieke hiaten niet meer dekken en het is hem aan te zien. Waarom May, een bloedserieuze politica, hem benoemde blijft een van die onopgeloste raadsels uit de 21ste eeuw. Tenzij haar drijfveer het adagium is van Michael Corleone om altijd je vijanden dicht bij je te houden. Niets wijst erop dat de Britse premier haar minister respecteert of vertrouwt. Ze heeft hem meer dan eens publiekelijk ‘gecorrigeerd’. Ze weet dat ze hem niet om een politieke boodschap naar Moskou of het Midden-Oosten kan sturen.

Johnson zal in Brussel, bij de Brexit-onderhandelingen, schitteren door afwezigheid. De aanvoerder van het Britse team daar is minister voor Brexit Zaken, David Davis. Evenmin een wereldkampioen politiek zwaargewicht. Davis is de man die nog niet zolang geleden zei dat het VK, eenmaal buiten de EU, handelsovereenkomsten kon sluiten met tien maal de waarde van de EU. Wat meer is dan het totale volume in wereldhandel.

De afwezigheid van BoJo in Brussel hoeft dus niet veel verschil te maken. Behalve dat er nog minder gelachen wordt.