De Republikeinse vicepresidentskandidaat J.D. Vance ligt onder vuur. In een recent opgerakeld interview uit 2021 haalde hij uit naar ‘kinderloze kattenvrouwen’ zoals Kamala Harris. Hij stelde toen ook voor om het stemrecht te hervormen, zodat de stem van ouders meer zou wegen dan die van kinderloze burgers. Dat is niet het enige aan hem wat Republikeinen zorgen baart.
Vance deed zijn gecontesteerde uitspraken in 2021, tijdens een interview met de toenmalige ster van Fox News, Tucker Carlson. ‘Dit land wordt in wezen geleid – via Democraten, via onze oligarchen – door een groepje kinderloze kattenvrouwen, die zich ellendig voelen over hun eigen leven en daarom willen dat ook de rest van het land zich ellendig voelt.’
Hij preciseerde: ‘Het is gewoon een feit. Kijk naar Kamala Harris, Pete Buttigieg, AOC (Alexandria Ocasio-Cortez, nvdr): de toekomst van de Democraten wordt gecontroleerd door mensen zonder kinderen. Hoe valt het te rechtvaardigen dat we ons land in handen leggen van mensen die er geen direct belang bij hebben?’ Volgens hem hebben ouders wél belang bij de toekomst van het land.
Vance pleitte ervoor de stem van een ouder tijdens verkiezingen meer gewicht toe te kennen dan de stem van een kinderloze volwassene. In een podcast uit diezelfde periode gaf hij ook aan dat kinderlozen merkbaar zwaarder belast moeten worden.
Ten tijde van het interview had Kamala Harris twee stiefkinderen en was huidig minister van Transport Pete Buttigieg verwikkeld in complicaties rond een adoptie – hij heeft sindsdien twee kinderen geadopteerd.
Het interview zou waarschijnlijk niet zo veel aandacht hebben gekregen als actrice Jennifer Aniston er niet op had gereageerd. Aniston bemoeit zich zo goed als nooit met politieke kwesties. In interviews had ze het wel over haar onsuccesvolle pogingen om zwanger te raken.
‘Ik kan echt niet geloven’, schreef ze in Instagram Stories, ‘dat dit van een mogelijke vicepresident van de VS komt. Al wat ik kan zeggen, meneer Vance, is dat ik bid dat je dochter het geluk heeft op een dag haar eigen kinderen te kunnen baren. Ik hoop dat ze daarvoor niet als tweede optie op IVF hoeft te rekenen. Want dat probeer je haar ook te ontnemen.’
Vance heeft zich inderdaad uitgesproken tegen in-vitrofertilisatie, zoals nog wel andere radicale antiabortusstemmen in de VS.
Vervolgens sloten ook de fans van Amerika’s beroemdste kinderloze kattenvrouw, Taylor Swift, zich aan bij de kritiek op Vance. Swift zelf heeft nog niet gereageerd.
‘Het is zijn basket of deplorables’
De politieke reacties op de uitspraken van Vance waren vrijwel over de hele lijn negatief, over de partijgrenzen heen.
De heel rechtse commentator Ben Shapiro zei: ‘Als hij een tijdmachine zou hebben, en twee weken terug zou gaan in de tijd, zou Trump J.D. Vance opnieuw kiezen? Ik betwijfel het.’
Meghan McCain, dochter van de overleden Republikeinse presidentskandidaat John McCain: ‘Ik probeer elke conservatieve man die ik ken te waarschuwen: de uitspraken van J.D. mobiliseren vrouwen over het hele politieke spectrum, inclusief de grootste Trump-supporters onder mijn vrienden. Zijn commentaren hebben echte pijn veroorzaakt en zijn van nature onchristelijk.’ Ze vroeg zich ook af waarom Vance mannen zonder kinderen niet verguist.
De conservatieve Wall Street Journal ging in dezelfde richting. De krant noemde de uitspraak van Vance het soort ‘wijsneusopmerking die in sommige rechtse, mannelijke kringen op gelach onthaald wordt. Maar ze valt niet goed bij miljoenen vrouwelijke kiezers, velen van hen Republikeinen, die beslissend zullen zijn in deze presidentsverkiezing.’
John Bolton, nationaal veiligheidsadviseur onder Trump, vergeleek de uitspraken van Vance, net zoals de Wall Street Journal trouwens, met Hillary Clintons ‘basket of deplorables‘ uit 2016. Vance deed niet zozeer een politieke uitspraak, hij toonde dat hij neerkijkt op een groot deel van de kiezers.
Veel conservatieven vermoeden dat er nog meer controversiële uitspraken van Vance aan het licht zullen komen. Voordat hij in 2022 senator werd, heeft de man talrijke interviews gegeven.
Aan de andere zijde van het politieke spectrum verdedigden onder anderen de stiefkinderen van Harris, samen met hun biologische moeder, Kamala Harris met overtuiging. ‘Hoe kun je zeggen dat je geen kinderen hebt als je lieverds zoals Cole en ik hebt?’ vroeg haar stiefdochter Ella zich af. Ze noemde zichzelf en haar broer ‘cutie pies’.
‘Creepy’ en ‘weird’
De Harris-campagne concentreerde zich op twee woorden in de repliek op Vance: ‘creepy’ (eng) vanwege zijn standpunt over abortus, en ‘weird’ (bizar) vanwege de ‘kattenvrouwen’.
Vance is, in tegenstelling tot zijn presidentskandidaat Trump, voorstander van een nationaal verbod op abortus. Hij zou alleen uitzonderingen toestaan als het leven van de moeder in gevaar is. Verkrachting en incest vindt hij, alweer in tegenstelling tot Trump, geen reden voor een uitzondering. Enkele maanden voordat het federale recht op abortus werd ingetrokken, sprak hij zich ook uit voor maatregelen om ‘abortustoerisme’ vanuit een staat te verbieden.
De ambiguïteit over abortus tussen de presidentskandidaat en zijn kandidaat-vicepresident is vermoedelijk opzettelijk. De Republikeinse Partij is verdeeld over de kwestie, met een harde kern die abortus onder alle omstandigheden afwijst. Vrijdag werd Donald Trump op een meeting in Florida even uitgejouwd door een deel van zijn aanhang toen hij een nationaal verbod als onrealistisch bestempelde en pleitte voor een staatsgebonden aanpak. ‘Je moet verkiezingen winnen’, riep Trump de criticasters toe. Hij bedoelde: met een nationaal verbod verlies je verkiezingen.
Uiteenlopende meningen over abortus kunnen nuttig zijn voor de Republikeinse Partij. Maar Vances uitspraken over kinderloze vrouwen en hoe zij het land in de verkeerde richting sturen, zijn van een andere orde. Hoewel in conservatieve kringen vaak wordt opgeroepen om het geboortecijfer te doen stijgen, gebeurde dat tot nu toe zonder persoonlijke aanvallen op vrouwen die geen kinderen hebben of kunnen krijgen.
Vance schrijft voorwoord voor leider Project 2025
Wat Vance voorstaat, is geen geïsoleerd fenomeen. Het sluit aan bij Project 2025, het ultrarechtse programma dat met een nieuwe ambtstermijn van Trump in gedachten werd voorbereid als blauwdruk van een regeerperiode – netjes verdeeld in wat er per ministerie moet gebeuren. Ook Project 2025 benadrukt dat vrouwen kinderen moeten krijgen en dat er in elk gezin een werkende man moet zijn.
Donald Trump probeert afstand te nemen van het project, dat grotendeels door zijn medestanders werd opgezet. J.D. Vance voelt zich duidelijk veel nauwer verwant met wat in de 900 pagina’s van het project wordt voorgeschoteld.
Terwijl het stormpje rond de kattenvrouwen woedde, raakte bekend dat Vance het voorwoord heeft geschreven van het boek dat Kevin Roberts in september uitbrengt. Roberts, voorzitter van de Heritage Foundation, is de centrale figuur achter Project 2025. In dat voorwoord schrijft Vance: ‘Nooit eerder heeft een figuur met zijn diepgang en aanzien binnen de Amerikaanse rechterzijde een echt nieuwe toekomst voor conservatisme proberen te formuleren.’ ‘We beseffen nu dat het tijd is om de rangen te sluiten (circle the wagons) en onze musketten te laden. In de gevechten die we tegemoetgaan, vormen deze ideeën een essentieel wapen.’
Online magazine Politico citeert een niet nader genoemde Republikein: ‘Terwijl Trump Project 2025 afkraakt, schrijft Vance het voorwoord.’
Hoe voelt Trump zich bij de ontwikkelingen rond Vance? Hij sprak er zich tot dusver niet over uit. Zijn campagne geeft steun aan Vance. Had zijn campagne het interview met Tucker Carlson gezien en ingeschat?
Voelt Trump aan, zoals Ben Shapiro schrijft, dat hij zich vergist heeft toen hij net voor of net na de aanslag voor Vance opteerde? Vance verruimt zijn kiespubliek niet. Hij behaalde in 2022 niet zoveel stemmen. Hij won zijn Senaatszetel in Ohio, maar bleef qua stemmen ver achter bij de Republikeinse gouverneur van de staat.
Zoals het nu gaat, wordt Trump zowaar de gematigde van het duo, daar waar hij in zijn vorige campagnes de ‘normale’ Mike Pence naast zich had. Was dat de bedoeling? Of wil hij zich intussen van Vance ontdoen?
In een vorig leven – in zijn televisieshow The Apprentice – maakten ontslagen Trump populair. Mocht hij Vance opzijschuiven, dan zou hij iemand ontslaan die door de Republikeinse Conventie werd toegejuicht. En dat terwijl hij Kamala Harris wil kunnen verwijten dat zij Joe Biden onrechtmatig heeft gewipt. De kans dat hij zijn vicepresident vervangt, is dus niet groot. Het zou bovendien inhouden dat hij toegeeft dat hij zich heeft vergist.
Vance gaf intussen een interview waarin hij zijn uitspraken niet introk, maar ze afdeed als een ‘sarcastisch commentaar’ (interviewer Tucker Carlson noch de geïnterviewde Vance lachten destijds). Maar hij bleef achter de inhoud staan, zei hij tegen Megyn Kelly, een andere oudgediende van Fox News. ‘Ik heb niets tegen katten, ik heb niets tegen honden. De inhoud van wat ik vertelde, Megyn, is, het spijt me, correct. Het klopt dat we antifamilie zijn geworden. Het klopt dat de linkerzijde antikind is geworden.’
Vance kreeg geen applaus voor zijn ‘opheldering’. Voor politici geldt wat ook opgaat voor komieken: als je uitspraken of grappen moet uitleggen, heb je verloren.
Amerikaanse verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier