Na de schokgolf rond zijn desastreus debat met Donald Trump, probeerde president Biden met een vlammende toespraak zijn positie te vrijwaren. Dat volstond niet om de kritiek te sussen. The New York Times maande de president in een editoriaal aan zijn campagne stop te zetten.
De Biden die vrijdag opdaagde voor een kiesmeeting in Raleigh, North Carolina, was het tegenovergestelde van de persoon die donderdag tijdens het debat onwezenlijk voor zich uit staarde. Hij werd weliswaar geholpen door een teleprompter en een enthousiast publiek, maar ook zijn stem klonk luider, hij deed een poging om iets minder traag en behoedzaam te bewegen, en zelfs te doen alsof hij jogde.
‘Om een open deur in te trappen’, sprak hij, ‘Ik weet dat ik geen jongeman ben. Ik stap niet zo gemakkelijk als ik vroeger deed. Ik spreek niet zo vlot als ik deed. Ik debatteer niet zo goed als ik vroeger deed. Maar ik weet wat ik wel weet: ik weet hoe de waarheid te vertellen. Ik weet wat goed is en slecht. En ik weet hoe deze job te doen. Ik weet hoe ik dingen voor mekaar krijg. En ik weet wat vele Amerikanen weten: als je onderuit gaat, krabbel je weer recht.’
Als hij dit tijdens het debat had weten te formuleren, had het er al anders uitgezien. In zijn speech contrasteerde de president zijn eigen aanpak met de talloze debatleugens van Trump en diens zucht naar eigenbelang.
Hij nam in zijn toespraak zinnen over die hij ook voor het debat had voorbereid en gebruikt: ‘Donald Trump heeft de ethiek van een zwerfkat’. Maar op tv viel een dergelijke uitspraak tussen plooien van lusteloosheid en verwarring. Tijdens de kiesmeeting kwam ze krachtdadiger over en werd ze geaccentueerd met applaus.
Of de meeting, uiteindelijk bezocht door een fractie van het tv-kijkende publiek, een verschil maakt, en partijgenoten overtuigt, valt af te wachten. Donderdagavond had Biden zijn debatprestatie nog als positief omschreven: ‘Ik denk dat we het goed deden.’
In zijn partij waren niet veel mensen het daarmee eens.
Opvallend bij die partijreacties: zowel verkozenen als geldschieters krabben zich het haar en zoeken naar alternatieven. Dat is reëel, luidt de inschatting van goed ingevoerde journalisten, die anonieme parlementsleden citeren. Zo laat Jonathan Martin in Politico ‘een uitgesproken verdediger van de president’ in het Congres aan het woord. Dat anonieme Congreslid vindt dat de Democratische Congresleiders Hakeem Jeffries en Chuck Schumer een gecombineerde poging moeten organiseren om Biden uit de presidentsrace te krijgen.
Maar zo’n gecoördineerde poging kwam er in de uren na het debat niet van. Jeffries zei ronduit ‘neen’ op de suggestie van een alternatieve presidentskandidaat. Ook degenen die de beste kansen hebben om Biden te vervangen – vicepresident Harris en gouverneurs Newsom (Californië) en Whitmer (Michigan) zegden voor de buitenwereld hun blijvende steun toe aan de kandidatuur van Biden. ‘Absoluut niet’, zei Newsom op de vraag of hij presidentskandidaat zal worden. Het komt erop neer, legde Paul Begala op CNN uit, dat wie met naam en toenaam de suggestie van een andere kandidaat omarmt, politieke zelfmoord pleegt. Begala was een topadviseur van president Bill Clinton.
‘Tijd om te gaan, Joe’
En zo bevinden we ons in een schaduwwereld, waarin velen zeggen en denken dat Biden beter terugtreedt, maar geen enkel kopstuk in de partij uit de anonimiteit durft te treden.
Dat ligt anders bij bevriende commentatoren, tv-figuren en media.
Thomas Friedman, buitenlandcolumnist van The New York Times, en naar eigen zeggen sinds decennia bevriend met Biden, schrijft dat hij heeft geweend tijdens het debat. ‘Ik kan me gedurende mijn leven geen méér hartverscheurend moment herinneren tijdens presidentiële campagnes.’ Zijn conclusie: ‘Joe Biden, een goed man en een goed president, heeft niet het recht opnieuw kandidaat te zijn voor het presidentschap.’
‘Ik heb hem tot nu het voordeel van de twijfel gegeven’. In privécontacten leek de president oké, aldus Friedman. ‘Maar dat is hij duidelijk niet meer. Zijn familie en medewerkers moeten dat geweten hebben.’ Als hij terugtreedt, zal hij doen ‘wat Donald Trump nooit zou doen: het land boven zichzelf plaatsen.’
Zijn krant nam dat standpunt enkele uren later in een editoriaal over. ‘Om zijn land te dienen, moet president zijn campagne opgeven’. De meest invloedrijke krant van het land stelt dat hij een schaduw is van de man, die hij ooit was, en gerede twijfels opwekt bij kiezers. ‘Het duidelijkste pad voor de Democraten om een kandidaat te verslaan, die gedefinieerd wordt door leugens, bestaat erin om waarheidsvol om te gaan met het Amerikaans publiek. Erken dat mr. Biden zijn campagne niet kan verderzetten, en voorzie een procedure om een meer capabele figuur in zijn plaats te selecteren…’
Joe Scarborough, het gezicht van de ochtenden op Biden-gezinde tv-zender MSNBC, ging net iets minder ver. ‘Als hij een ceo was en hij presteerde dit, zou om het even welk bedrijf hem in dienst houden als ceo?’
Het is, aldus Scarborough, geen kwestie van ‘liefde’ of ‘respect’ voor Biden, maar ‘falen is geen optie’ in een duel met Trump. ‘Donald Trump loog keer op keer op keer op keer en Joe Biden kon geen repliek vinden voor om het even welke van die leugens.’
‘Tijd om te gaan, Joe’, concludeerde journalist Mark Leibovich in The Atlantic.
Vooralsnog blijven de Democratische politici een stuk voorzichtiger. Het wordt wachten, denken sommige commentatoren, op slechtere peilingen en slinkende geldstromen alvorens de partijtop helemaal in paniek geraakt.
Amerikaanse verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier