Desastreus debat voor Biden: paniek bij de Democraten

In het eerste presidentiële debat was Joe Biden lange tijd de pedalen kwijt. Democraten reageren paniekerig, en speculaties over een late zoektocht naar een vervangkandidaat steken de kop op.

Een van de hoofdbedoelingen van president Biden in dit debat was om de kritiek op zijn leeftijd (81) en verminderde capaciteiten te weerleggen. Hij wou energiek en in controle overkomen. Dat liep heel anders. Op de eerste vraag – voorspelbaar over de staat van de economie – wist hij geen coherent antwoord te bedenken. Hij had schoorvoetend het spreekgestoelte bereikt. Daar versprak hij zich, struikelde over zijn te snel uitgesproken woorden, hij hoestte om zijn stem meer volume te geven, wat ook niet echt lukte en kwam niet tot een coherente boodschap. Hij geraakte verstrikt in zijn gedachtegang rond de overheidsschuld en een belasting voor miljardairs, verslikte zich in de getallen en kwam uit op ‘kijk, als we eindelijk Medicare verslaan’. Medicare is een vorm van ziekteverzekering, die de president juist wil vrijwaren.

De eerste indruk was dat Biden last had van zijn zenuwen. Maar het was erger dan dat. Tijdens de repliek van Trump keek hij wezenloos voor zich uit.

Het werd bij de volgende vragen niet beter.

‘Ik weet niet echt wat hij net gezegd heeft’, zei Trump na een uitspraak van Biden over de grens met Mexico, ‘ik denk dat hij het zelf evenmin weet’. De kijker wist het ook niet.

Volgens peilingen is abortus het sterkste punt voor de huidige president, maar Biden liep vast in een uitleg over wat de afgeschafte wet Roe v Wade inhield. Hij dwaalde af naar verkrachtingen binnen de familie, wellicht om te argumenteren voor het recht op abortus, maar ook dat punt maakte hij niet duidelijk. ‘Er worden heel veel jonge vrouwen verkracht door hun schoonfamilie, door hun… hun echtgenoten, broers en zussen. Het is ridicuul.’

Het kan niet aan de voorbereiding of aan de vragen hebben gelegen. Biden had zich ongeveer een week teruggetrokken in presidentieel buitenverblijf Camp David om zich voor te bereiden. Hij had nepdebatten gehouden en zou volgens zijn omgeving klaargestoomd zijn voor ‘alle scenario’s’.

Zo rond deze tijd in het debat liet zijn campagne weten dat Biden kampte met een verkoudheid.

Niet dat Donald Trump het zo glorieus deed. Hij was niet altijd coherent. Hij herhaalde talloze dada’s die door factcheckers weerlegd zijn. Maar hij kwam dynamischer over en toonde zich niet onder de indruk van de omstandigheden. Hij bleef relatief kalm en bij de les.

Seks met een pornoster

In de tweede helft van het debat, onder meer over buitenlandse politiek en de bestorming van het Capitool, ging het iets beter voor Biden, zonder dat het heel goed verliep. In dat deel werd veel over en weer gescholden. Biden verwees naar de uitspraak van Trump, dat gewonde en dode soldaten ‘verliezers en sukkels’ zijn (losers and suckers). Trumps toenmalige stafchef John Kelly bevestigde dat de gewezen president die omschrijving had gegeven naar aanleiding van een bezoek aan een militaire begraafplaats, maar Trump deed het tijdens het debat af als een leugen. ‘Dat was een verzonnen citaat’, aldus Trump. ‘Mijn zoon was geen verliezer’, repliceerde Biden, verwijzend naar zijn overleden zoon Beau, die in Afghanistan vocht en later aan kanker overleed, ‘hij was geen sukkel. Jij bent de sukkel. Jij bent de verliezer’.

Biden bracht vervolgens Trumps veroordeling ter sprake en de seks met pornoactrice Stormy Daniels. ‘Ik had geen seks met een pornoster’, repliceerde Trump, die meteen ook verwees naar de veroordeling van Hunter Biden.

Trump voorspelde, als niet-antwoord op een vraag over het aanvaarden van de kiesuitslag, dat er met Biden een derde wereldoorlog aankomt. Biden repliceerde dat Trump een zeurkous is (’whiner’) die altijd zaagt en klaagt als iets niet naar zijn zin verloopt.

LEES OOK: Wat als Joe Biden of Donald Trump zich terugtrekt?

Bij de slotverklaringen ging het weer slechter voor Biden. Hij verslikte zich onder meer in de uitleg over zijn populaire maatregel om medicijnkosten voor gepensioneerden te verlagen, en liet vele maatregelen of voorstellen die populair zijn niet aan bod komen .

‘We hebben een probleem’

Onmiddellijk na het debat gewaagden commentatoren van ‘paniek bij de Democraten’ over de wanprestatie van hun kandidaat. CNN, dat het debat had georganiseerd, had het over een anonieme partijfunctionaris die verklaarde dat hij niet kon verdedigen dat Biden de presidentskandidaat van de partij moest zijn. Een ook weer anoniem parlementslid had het over ‘een ramp’. ‘We hebben een probleem’, verklaarde een derde.

‘Er zijn vele mensen die hem (Biden) nu een andere koers willen zien nemen’, zei Democratische commentator Van Jones op CNN. Hij noemde de debatprestatie van de president ‘pijnlijk’.

Politiek journalist Peter Baker in The New York Times citeerde een anonieme Democratische partijmedewerker, die het had over ‘een crescendo aan stemmen die hem (Biden) zullen vragen om een stap opzij te zetten …. Partijen zijn er om te winnen. De man op het podium met Trump kan niet winnen.’ Al voor dit debat lag Biden achter bij Trump in de meeste peilingen.

Vicepresident Kamala Harris verdedigde op CNN de kandidatuur van de president. ‘Ik kijk naar de voorbije jaren, niet naar de voorbije 90 minuten’, zei ze over het debat. Ze relativeerde de wanprestatie als ‘een trage start’, waarna het beter werd…

Haar tussenkomst was niet van aard om speculatie over een mogelijk terugtreden van Biden als presidentskandidaat in de kiem te smoren.

Vraag is of Biden zelf dat wil overwegen. Technisch is het zeker nog mogelijk. De Democratische Conventie die de presidentiële nominatie moet bekrachtigen, gaat in augustus in Chicago door. Tot dan kan de kandidaat zich terugtrekken, en de afgevaardigden die in de primary’s werden toegekend hun vrije keuze teruggeven.

Het wordt afwachten of partijkopstukken met naam en toenaam die kandidaatwissel zullen bepleiten.