Biden en Trump op het scherp van de snede

Om 6u45 in de Belgische ochtend zijn de Amerikaanse presidentsverkiezingen nog onbeslist. De overrompelende regimewissel waar de aanhang van Democraat Joe Biden op hoopte, is er niet gekomen. Tot dusver is er in vergelijking met 2016 nog maar één staat die met enige zekerheid van kamp lijkt te wisselen: Arizona. De grote, vroege opkomst verhoogt de suspense. Een eerste analyse door Rudi Rotthier in de VS.

Zelfs bij verkiezingen vertonen Democraten en Republikeinen uiteenlopend gedrag. Democraten maakten buiten proportie gebruik van de mogelijkheden om vroeg en coronaveiliger te stemmen. Republikeinen, die traditioneel meer per post stemmen, wachtten nu vaker tot de dag van de verkiezingen.

Die verdeelde vroege stemmen maken het wachten op uitslagen nog zenuwslopender dan gebruikelijk. Al naargelang de staat worden vroege stemmen voor of na of tegelijk met de dagstemmen geteld. In Florida gaven vroege tellingen Biden een aanzienlijke vroege voorsprong, maar die ebde weer weg naarmate de dagstemmen geteld werden. Dat lag onder meer aan het volkrijkste kiesdistrict in de staat, Miami-Dade County, waar Biden beduidend slechter presteerde dan Hillary Clinton in 2016.

Na de roetsjbaan aan uitslagen in Florida, volgden North Carolina, Ohio en Texas, waar een vroege voorsprong voor Biden op gelijkaardige manier veranderde in een Trumpvoorsprong. Vooral Texas, de staat van de familie Bush, deed Democraten een tijdlang dromen. Georgia, ook een staat die Democraten deed dromen, bleef eerst solide, later iets minder solide aan Republikeinse kant.

Michigan, Wisconsin en Pennsylvania, staten die Trump in 2016 iet of wat onverwacht binnenhaalde en die volgens peilingen van kamp zouden kunnen wisselen, gaven Trump een vroege voorsprong, maar daar worden poststemmen later geteld. Dit zijn cruciale, maar trage staten, die de tellingen voor de nacht stopzetten en niet snel met een eindresultaat zullen komen.

Arizona

Minnesota, een staat die Trump hoopte binnen te rijven, bleef zonder problemen aan Democratische kant.

Daardoor kwam de aandacht op de zuidwestelijke staat Arizona te liggen. Trump won in 2016 nipt in de staat, die sinds Bill Clinton voor Republikeinse presidentskandidaten koos. Biden ligt er aan de leiding en de staat is door Fox News al aan Biden toegekend. Dat zou volgens exitpolls vooral aan de suburbs liggen, voorsteden en buitenwijken, waar rijkere kiezers zich afkeren van president Trump. De 11 stemmen die Arizona in het kiescollege oplevert, volstaan niet om Biden president te maken – daarvoor moet hij nog andere staten van Trump afsnoepen.

De drie staten die nog in zijn richting kunnen kantelen, zijn de staten waar de tellingen voor de Amerikaanse nacht zijn stilgelegd: Michigan, Wisconsin en Pennsylvania. Als hij elders geen verliezen lijdt (Nevada), zouden twee van die staten volstaan.

Recordopkomst

In het algemeen ligt de opkomst hoger dan in 2016 (toen 59 procent van de kiezers opdaagde). De definitieve gegevens worden slechts later bekend, maar op Fox News werd gesuggereerd dat de opkomst het hoogst kan liggen sinds het begin van de vorige eeuw, met name sinds 1908 toen 65 procent van de kiezers opdaagde.

Het wordt de komende dagen uitzoeken wie anders heeft gestemd dan in 2016.

Biden heeft het volgens de exitpolls (in vergelijking met Hillary Clinton) fors verloren bij latino’s, met name in de cruciale staten Florida, Ohio en Georgia. Volgens sommige onderzoekers zou Trump een deel van de zwarte kiezers bij de Democraten hebben weggehaald. Trumps aanpak van de pandemie heeft hem duidelijk geen handenvol kiezers gekost.

Er zal de komende dagen ook weer gespeculeerd worden over de onzichtbare en de schuwe Trumpkiezers. De onzichtbare praten niet met peilingsinstituten, de schuwe maken zich niet bekend.

De belangrijke verkiezingen voor Senaat en Huis van Afgevaardigden hebben nog geen definitief resultaat opgeleverd. In de Senaat moeten de Democraten vier zetels winnen om de meerderheid te behalen. Tot dusver hebben ze zowel een zetel gewonnen als verloren.