‘Netanyahu blijft een oplossing voor de Palestijnse kwestie op de lange baan schuiven’

Bijna vijf maanden na de bloedige aanval van Hamas op 7 oktober is min of meer duidelijk wat Israël straks met Gaza wil.

Het plan dat premier Benjamin ‘Bibi’ Netanyahu na lang aandringen voorstelde, bevat weinig verrassingen. Enerzijds wil hij het radicale deel van zijn aanhang tonen dat hij niet plooit voor de druk om een Palestijnse staat toe te laten. Hij heeft de extreem-rechtse Joodse partijtjes nodig voor zijn politieke overleven. Anderzijds sluit hij het bestaan van zo’n staat ook niet uit. Dat is precies wat hij al jaren doet: een oplossing voor de Palestijnse kwestie op de lange baan schuiven.

Zoals verwacht, wil Israël de volledige militaire controle over Gaza, met bufferzones aan de grens om een herhaling van 7 oktober te voorkomen. Het burgerlijk bestuur zou in handen komen van Gazanen ‘met ervaring en zonder banden met landen of groepen die het terrorisme steunen’. Het onderwijs en de sociale instellingen in Gaza moeten worden gederadicaliseerd en gedemilitariseerd. Van de UNRWA, de VN-organisatie voor hulp aan Palestijnse vluchtelingen, is geen sprake meer.

Voor de Palestijnen is het duidelijk: wat Bibi voorstelt, sluit de oprichting van een staat niet formeel uit, maar maakt het in de praktijk zo goed als onmogelijk.

Het plan is ook niet naar de zin van de Verenigde Staten en de brede internationale gemeenschap. Die kijkt ontsteld naar de nietsontziende bombardementen die al 30.000 doden maakten. Netanyahu ziet geen rol voor de Palestijnse Autoriteit (PA), die delen van de Westelijke Jordaanoever bestuurt, terwijl Washington die juist nieuw leven wil inblazen om mee voor Gaza te zorgen. Buitenlandminister Antony Blinken is ook boos omdat Israël uitgerekend nu, in strijd met alle internationale regels, op de Westelijke Jordaanoever ruim 3.000 nieuwe woningen wil bouwen voor Joodse kolonisten.

Toch wordt er ondertussen verder gepraat, in Parijs en deze week in Qatar en in Egypte. De VS hopen op een akkoord over een humanitair staakt-het-vuren en een uitwisseling van gijzelaars en gevangenen vóór de ramadan begint op 10 maart.

In Gaza wordt de situatie met de dag hopelozer. Hulpkonvooien worden aangevallen door radeloze mensen op zoek naar voedsel. Mensenrechtenexperts en zelfs de Europese buitenlandchef Josep Borrell vragen om aan Israël geen wapens meer te leveren, om meer ellende te voorkomen. Israëls als buitensporig aangevoelde reactie op de aanval van Hamas kost het land veel goodwill.