Bevelhebber Mazlum Abdi: ‘Erdogan wil de Koerden in het grensgebied verdrijven’

De commandant van de Koerdische troepen in het noordoosten van Syrië uit zware beschuldigingen tegen de Turkse president. Recep Tayyip Erdogan zou op grote schaal soldaten mobiliseren om land te bezetten.

Mazlum Abdi, ook bekend als Mazloum Kobane, is de nom de guerre van Ferhat Abdi Şahin (57). Hij is opgeleid als bouwkundig ingenieur en afkomstig uit de Koerdische grensstad Kobane. Tegenwoordig leidt hij de Syrian Democratic Forces in het noordoosten van Syrië. In de jaren negentig zou de zoon van Syrisch-Koerdische ouders nauwe banden hebben gehad met Abdullah Öcalan, de PKK-leider die al 25 jaar gevangen zit in een Turkse cel. Abdi geldt als een vertrouweling van de VS in de strijd tegen de terreurgroep Islamitische Staat. Tegelijkertijd staat hij op de opsporingslijst van Turkije.

Er wordt gezegd dat Turkse troepen van plan zijn om de Koerdische grensstad Kobane aan te vallen. Wat is de situatie?

Mazlum Abdi: Turkse troepen hebben de regio rond Kobane geïnfiltreerd. Ze bevinden zich momenteel ongeveer 30 kilometer van de ingang van de stad, bij de Qara-Qozak-brug over de Eufraat. Daar wacht een schijnbaar eindeloze colonne militaire voertuigen, tanks en zwaarbewapende soldaten om ingezet te worden. Tegelijkertijd voert Turkije luchtaanvallen uit op Kobane. Dit is duidelijk een grotere mobilisatie.

Wat is het doel van die vermeende mobilisatie?

Abdi: De Turkse president Recep Tayyip Erdogan voert nu uit wat Turkije al jaren nastreeft. Hij wil het Koerdische zelfbestuur vernietigen en maakt gebruik van de chaos die door de ineenstorting van de Syrische staat is ontstaan. In Kobane trekken de daar gestationeerde Russen zich terug uit hun posities.

Wat wil Turkije precies?

Abdi: Erdogan wil van deze regio een tweede Afrin maken.

Dus een militaire overname, vergelijkbaar met die van januari 2018, toen het district Afrin in de provincie Aleppo werd ingenomen tijdens de operatie Olijftak. Sindsdien staat het onder Turks bestuur.

Abdi: Erdogan wil de Koerden in het grensgebied verdrijven, het land bezetten en de bevolking vervangen. Zijn doel is om het project van autonoom zelfbestuur te vernietigen. Als wij weg zijn, moeten Arabieren hier worden gevestigd. Alleen al de afgelopen dagen zijn meer dan 120.000 mensen verdreven. Ze hebben geen huizen, tenten, water of voedsel. En het is winter. Velen zijn voor de tweede keer op de vlucht. We hopen heel erg dat Duitsland ons helpt bij het verzorgen van deze vluchtelingen, die we uit Tall Rifaat en Aleppo hebben geëvacueerd.

U spreekt van een geplande bevolkingsuitwisseling. Wat bedoelt u daar precies mee?

Abdi: We worden tegelijkertijd aangevallen door het Syrische Nationale Leger (SNA). Dat zijn door Ankara gesteunde milities, waaronder veel Arabische fundamentalisten, tegen wie we tussen 2015 en 2019 hebben gevochten. De allianties hier zijn zeer wisselend. Sommigen van hen hadden zich tijdelijk aangesloten bij de Islamitische Staat. Toen verloren ze de strijd. Nu willen ze wraak nemen voor hun nederlaag. Zij zouden ons vervangen.

Wie betaalt voor de duizenden SNA-strijders: hun lonen, uitrusting en wapens?

Abdi: Volgens onze informatie wordt de coördinatie gedaan vanuit Turkije, maar het geld komt uit Qatar.

Turkije beschouwt de militaire alliantie van de Syrische Koerden met de YPG-militie, die wordt gezien als een bondgenoot van de PKK, als een provocatie. Zou een scheiding van de YPG mogelijk zijn, vergelijkbaar met Koerdistan in Irak, als dat tot vrede met Ankara zou leiden?

Abdi: Turkije noemt de YPG in onze gelederen ‘buitenlandse strijders’. Deze soldaten keerden na het einde van het conflict terug naar hun herkomstlanden. Ik denk dat deze eis geen onoverkomelijk obstakel vormt.

Wat is uw strategie tegen een dreigende aanval?

Abdi: We hebben Ankara aangeboden om een gedemilitariseerde zone aan de grens in te stellen. Wij zouden onze troepen terugtrekken. Internationale troepen of waarnemers zouden het gebied kunnen controleren. Maar we hebben nog geen enkele reactie ontvangen.

De nieuwe heerser in Damascus, de islamistische rebellenleider van Haiat Tahrir al-Sham (HTS), Ahmed al-Sharaa, werkt nauw samen met Turkije. Hebt u contact met hem?

Abdi: Er zijn eerste contacten. We hopen tot overeenstemming te komen en met de HTS te kunnen samenwerken. Maar de Turken proberen de HTS tegen het zelfbestuur en de SDF op te zetten door intensieve bezoeken van hooggeplaatste politici, zoals onlangs minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan.

Met welk doel?

Abdi: Turkije vreest dat de HTS en het zelfbestuur tot een akkoord zullen komen. Daarom richt het zich op verdere verdeeldheid en splitsing van Syrië.

Kunt u dat concreter uitleggen?

Abdi: Turkije eist dat wij onze wapens inleveren. Tegelijkertijd nemen de aanvallen van IS-slaapcellen op onze veiligheidsposities aanzienlijk toe. Er is momenteel een zeer reëel gevaar voor een stormloop op de hoogbeveiligde gevangenis in Haseka, waar 12.000 IS-strijders worden vastgehouden. Het doel van deze eis van Turkije, om de Koerden te ontwapenen, kan alleen zijn dat wij weerloos zijn tegen de aanvallen van terroristen en Turkse drones.

Kunt u zich een leger voorstellen waarin de SDF en de HTS zij aan zij dienen, ondanks ideologische verschillen?

Abdi: Dat is ons doel: een gezamenlijk leger waarin de expertise van onze ervaren strijders bijdraagt aan de veiligheid van het land.

Sinds maart 2019 helpen 900 in uw gebied gestationeerde Amerikaanse soldaten in de strijd tegen IS. Weet u of de volgende Amerikaanse president Donald Trump de soldaten in de regio wil houden?

Abdi: We spreken met senatoren en politici van beide partijen, zowel Republikeinen als Democraten. De uitspraken van meneer Trump zijn echter zorgwekkend, vooral wanneer hij zegt dat Syrië de VS niets aangaat.

Zou u in staat zijn de gevangenkampen ook zonder hulp van de VS te beveiligen?

Abdi: Als de VS zich hier van de ene op de andere dag terugtrekken, zou dat tot grote chaos leiden. Met de huidige druk van Turkije op ons zouden we dat niet aankunnen. Dan hebben we onze troepen nodig om onze eigen families te beschermen.

Trump plaatste onlangs op X dat de ‘sleutel voor Syrië in handen van Turkije ligt’. Bedoelt hij daarmee dat de Turken als toekomstige beschermmacht van het land ook voor de duizenden IS-gevangenen zouden kunnen zorgen?

Abdi: Dat is zeker geen goed idee. Het waren de Turken die deze mensen via Turkije naar ons land hebben gesmokkeld. Ze onderhouden allianties met extremistische groepen. Uiteindelijk zouden velen van hen mogelijk vrijkomen. Dat zou een groot gevaar zijn, niet alleen voor ons en de regio, maar ook voor Europa en de hele wereld.

© Der Spiegel/Susanne Koelbl