De VS-parlementscommissie die de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 onderzoekt, eindigde haar openbare zitting donderdag met een klapper. De commissie besliste unaniem om gewezen president Donald Trump te dagvaarden, zowel om documenten te verkrijgen als om zijn verklaringen onder ede te kunnen vastleggen.
Trump zal de dagvaarding waarschijnlijk naast zich neerleggen. Het is dan aan Justitie om hem al dan niet te verplichten te getuigen.
De zitting van de commissie, mogelijks de laatste publieke zitting, of de laatste zitting tot de tussentijdse verkiezingen van november, wilde een overzicht bieden van wat de commissie in duizend interviews en op basis van tienduizenden documenten heeft geleerd. De conclusie was: alles draaide rond gewezen president Donald Trump. De commissie voegde daar een nieuw element aan toe: zelfs voor de presidentsverkiezing van 2020, misschien al sinds de zomer van dat jaar, was het plan dat Trump de overwinning zou uitroepen en zo mogelijk de tellingen zou stilleggen, zodat de poststemmen, die voornamelijk naar Joe Biden zouden gaan, niet zouden meetellen.
Trump had, tegen het advies van onder meer zijn campagneleider en zijn schoonzoon, zijn aanhang op het hart gedrukt fysiek te stemmen, liefst op verkiezingsdag, en geen gebruik te maken van de poststemmen. Die dagstemmen worden doorgaans eerder geteld dan de poststemmen, waardoor Trump in de vroege uitslagen een voorsprong zou verwerven. Dat was een bekend gegeven in Trumps campagne, en het liep ook zo in de nacht van de verkiezingen. Het plan bestond erin alleen de stemmen mee te rekenen die op de verkiezingsdag zelf geteld waren.
De commissie toonde donderdag getuigenissen, onder meer van naaste medewerkers van vicepresident Mike Pence, die voor de verkiezingen al dat scenario te horen kregen.
Onder meer de vroege toewijzing van de staat Arizona aan Biden (door de rechtse zender Fox News, nota bene) gooide roet in het eten, al riep Trump tijdens de verkiezingsnacht inderdaad de overwinning uit, echter zonder dat hij de telling wist stil te leggen.
‘Zijn bedoeling was duidelijk’, aldus Republikeins commissielid Adam Kinzinger, ‘de rechtsstaat negeren en aan de macht blijven’.
‘Verantwoording afleggen’
Trump heeft de commissie al herhaaldelijk verweten dat ze maar één klok laat horen.
Bennie Thompson, de Democratische commissievoorzitter, is het daarmee eens. Trump, zei hij, ‘is de ene persoon in het centrum van wat op 6 januari gebeurde’. Het is ‘de plicht’ van de commissie om hem ook aan het woord te laten. ‘Hij moet verantwoording afleggen voor zijn daden. Hij moet verantwoording afleggen tegenover de politieagenten die hun leven en lichamen op het spel zetten om onze democratie te verdedigen’. Vandaar de dagvaarding die de commissieleden unaniem goedkeurden.
Verwacht wordt dat Donald Trump de dagvaarding naast zich neer zal leggen. In dat geval kan de commissie, na een stemming van het plenaire Huis van Afgevaardigden, de hulp inroepen van het ministerie van Justitie. Als Justitie de dagvaarding bekrachtigt, wordt Trump wel verplicht te getuigen.
Meerdere Trumpmedestanders hebben dagvaardingen van de commissie naast zich neergelegd en twee van hen werden door Justitie aangepakt over hun weigering. Trumps vroegere medewerker Steve Bannon werd veroordeeld voor het negeren van de dagvaarding. Zijn strafmaat, wellicht dertig dagen gevangenis, wordt later bepaald.
Lees ook: Bestorming Capitool: de commissie die even vleugels kreeg
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier