De Amerikaanse journalist James Foley, die door militanten van de Islamitische Staat (IS) onthoofd werd, deelde een cel met de Belgische Syriëstrijder Jejoen Bontinck. Beiden zouden door strijders van Shariah4Belgium gevangen gehouden zijn geweest. Voorlopig is het onduidelijk of de Belgen Foley ook ontvoerden.
Drie weken lang zouden de Amerikaanse journalist James Foley – die een week geleden door een Britse strijder van de Islamitische Staat (IS) onthoofd werd – en de Belgische Syriëstrijder Jejoen Bontinck een cel hebben gedeeld. Dat schrijft Guy Van Vlierden op zijn blog Emmejihad. Beiden zouden volgens de journalist door strijders van Shariah4Belgium gevangen zijn gehouden.
De CEO Philip Balboni van GlobalPost, de nieuwssite waar Foley voor werkte, bracht het nieuws over het contact tussen Foley en Bontinck via de zender NBC News naar buiten. ‘In september 2013 raakte een jonge Belg die naar Syrië was afgereisd om er te strijden, bevriend met Foley. Toen de jihadist terugkeerde naar België, gaf hij informatie over waar en door wie Jim gevangen gehouden werd’, citeert Van Vlierden de nieuwszender. Balboni liet echter na de naam van de Belgische Syriëstrijder te noemen.
Bontinck kende locatie Foley
‘Eerst stond ik kritisch tegenover die informatie’, zegt historicus en arabist Pieter Van Ostaeyen. ‘Maar de puzzelstukjes vallen eenvoudigweg in elkaar. In de eerste plaats omdat de CEO van GlobalPost waar Foley vanuit Syrië voor werkte zelf met het nieuws naar buiten kwam. Als je dan ook weet dat Jejoen Bontinck uitvoerig ondervraagd werd door Britse en Amerikaanse inlichtingendiensten, is het niet moeilijk om het verband te zien.’
Bontinck speelde na zijn terugkeer uit Syrië in september 2013 informatie door over de locatie van de cel waar hij met Foley verbleef. Informatie die een reddingsoperatie door Amerikaanse soldaten in gang zette. Maar die kwam te laat: de raid ‘in de buurt van een gerechtsgebouw en een ziekenhuis’, zoals Van Vlierden schrijft, vond plaats op een moment dat Foley al naar een andere locatie in ar-Raqqah gebracht was. Het resultaat van de mislukte operatie werd duidelijk toen beelden van Foleys executie een week geleden op het internet gingen circuleren.
Beelden waarin duidelijk werd dat een Britse strijder verantwoordelijk was voor de onthoofding van de Amerikaanse journalist. Een gegeven dat het land in rep en roer zette. Maar nu lijken ook Belgische strijders een hand te hebben gehad in de gijzeling van Foley.
Gegijzeld door Belgen in Aleppo
Ook Van Vlierden herinnert er in zijn blogpost aan dat het niet lang zoeken was naar de Belgische Syriëstrijder waarvan Balboni spreekt. In het verhaal van Belgische jongeren die naar Syrië trokken om er te strijden, is Bontinck zeker geen vreemde.
De negentienjarige Bontinck trok in februari 2013 naar Syrië nadat hij zich bij de radicale islamitische organisatie Shariah4Belgium had aangesloten. De jongeman bekeerde zich al enkele jaren eerder tot de islam. Toen Bontinck na amper een maand in Syrië naar België wilde terugkeren, werd hij door zijn vroegere kameraden als verrader gezien. Gedurende maanden werd de jongen gevangen gehouden in Aleppo, een stad in het noorden van Syrië en destijds een belangrijk bolwerk van het radicaal islamitisch verzet.
En daar deelden Bontinck en Foley gedurende drie weken in augustus 2013 een cel, citeert Van Vlierden de advocaat van Bontinck, Kris Luyckx. Ook een Europese journalist vergezelde hen.
IS bestond nog niet
Maar het drietal werd toen niet door de IS gevangen gehouden. Toen Bontinck in maart besloot terug te willen keren en zich zo het label spion op de hals haalde, bestond de Islamitische Staat – tot voor kort nog de Islamitische Staat in Irak en de Levant (ISIL of ISIS) – nog niet. De IS werd pas in april 2013 opgericht. Zo kon Foley in november 2012 evenmin door de toen onbestaande terreurbeweging IS ontvoerd zijn geweest.
Voor het ontstaan van IS behoorden de Belgische Syriëstrijders nog tot de al-Mujahideen of het al-Nusra-front, meent Van Vlierden. Een van die rebellengroepen zou ook verantwoordelijk zijn voor de ontvoering van Foley. En hoewel vele leden van Shariah4Belgium zich intussen wel bij de IS aansloten, werd Bontinck nooit door die terreurbeweging gevangen gehouden. Hij was altijd in handen van zijn vroegere Belgische collega’s en zou volgens Luyckx nooit contact hebben gehad met de Britse beulen die Foley uiteindelijk ombrachten.
Als de informatie over Bontincks gevangenschap in Syrië klopt en hij dus werkelijk enkel door Belgische strijders gegijzeld werd, zou ook Foley gedurende enkele weken in handen van Belgische strijders moeten zijn geweest. Na die periode werden de Amerikaanse en Europese reporters naar ar-Raqqah overgeplaatst.
Onduidelijk of Belgen Foley ontvoerden
Het lijkt dan wel waarschijnlijk dat Foley door Belgische strijders gegijzeld werd, voorts blijft het onduidelijk of die strijders ook bij zijn ontvoering in november 2012 betrokken waren. Het is evenmin duidelijk of de leden van Shariah4Belgium Foley bij de overplaatsing naar ar-Raqqah direct naar de Britse strijders hebben geleid die verantwoordelijk worden geacht voor zijn dood.
Momenteel heeft het Belgische gerecht dertien mensen aangeklaagd in de gijzeling van Bontinck. Die namen werden door de jonge strijder zelf genoemd, zegt Van Vlierden. Enkele van hen kunnen nu ook verdacht worden in de zaak Foley. De moeilijke zaak, inclusief 33 andere aangeklaagden, komt in de herfst van 2014 voor. De meesten zullen daarbij afwezig zijn: nog strijdend in Syrië of reeds gesneuveld in het conflict.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier