‘België speelt in de kaart van de schandelijke Israëlische bezettingspraktijken door steun aan Palestijnse vluchtelingen op te schorten’

België heeft besloten om haar bijdrage aan de VN-hulporganisatie voor Palestijnse Vluchtelingen voorlopig op te schorten. ‘Absoluut onaanvaardbaar’, zegt Ludo De Brabander.

Afgelopen week kwam UNRWA (United Nations Relief and Works Agency), de Palestijnse vluchtelingenorganisatie, zwaar onder vuur te liggen. In een vertrouwelijk intern rapport wordt de top van de organisatie beschuldigd van machtsmisbruik, vriendjespolitiek en het in de kiem smoren van legitieme kritiek op de organisatie door medewerkers. De organisatie kampt bovendien al jaren met financiële problemen, zeker sinds de belangrijkste donor, de Verenigde Staten, hun bijdrage aan de organisatie heeft stopgezet. Volgens het rapport wordt daarop gereageerd met het snoeien in de middelen van de verschillende programma’s, terwijl de riante lonen en kosten van toplui en buitenlandse medewerkers ongemoeid worden gelaten.

Het tien pagina’s tellende rapport werd gelekt door een anonieme ‘bron dichtbij UNRWA’, aldus al Jazeera, die het nieuws naar buiten bracht.

Het is niet de eerste keer dat de organisatie harde kritiek te verduren krijgt. Israël en de VS beschuldigen de organisatie van politisering en eenzijdige kritiek op Israël, ‘bashing’ van de VS, steun aan (Hamas)terrorisme en het afhankelijk maken van Palestijnen door het verlenen van humanitaire steun.

Vorig jaar kondigde de Verenigde Staten aan dat het de financiële steun aan de organisatie volledig zou stopzetten. In 2017 was de VS met een totale bijdrage van 350 miljoen dollar, nog goed voor meer dan een kwart van de werkingsmiddelen van de organisatie. De andere grote donors zijn de Europese Commissie (180 miljoen dollar in 2018) en de individuele EU-landen (samen goed voor meer dan 450 miljoen dollar). Sinds het verschijnen van het gelekte rapport hebben inmiddels ook Nederland, Zwitserland en België aangekondigd hun verdere bijdragen op te schorten.

De kritiek die in het rapport wordt geuit aan het adres van UNRWA is geen verrassing. Niet in het minst voor de Palestijnen die heel wat anekdotes kunnen vertellen over de problematische organisatiecultuur. Maar er is veel meer aan de hand. Dat de VS zijn steun aan de organisatie opschort ligt in de lijn van de pro-Israëlpolitiek die vooral onder president Donald Trump radicale proporties heeft aangenomen.

‘UNRWA absoluut noodzakelijk’

Sinds de Amerikaanse regering – tegen het internationaal recht in – Jeruzalem in december 2017 Jeruzalem erkende als Israëlische hoofdstad schortte de Palestijnse leiding alle contacten met de VS op. De jongste maanden probeert Jared Kushner, de schoonzoon en adviseur van de VS-president, zijn zogenaamd vredesplan te verkopen, waarin hij zelfs het vooruitzicht van een Palestijnse staat weigert in het vooruitzicht stellen en kiest voor een formule van Palestijnse autonomie en civiel zelfbestuur. Dat ligt helemaal in de lijn van wat Israël wil en is in strijd met het Palestijnse streven naar een volwaardige staat in Gaza en de Westelijke Jordaanoever, d.w.z. langs de grenzen van voor de oorlog in 1967.

België speelt in kaart van schandelijke Israëlische bezettingspraktijken door steun aan Palestijnse vluchtelingen op te schorten.

Trump beschouwt die Palestijnse weigering om te plooien naar de Israëlische wensen als een obstakel voor vrede, terwijl Israël de nederzettingen in bezet gebied jaar na jaar blijft uitbreiden en een verstikkend embargo tegen Gaza handhaaft.

Dat is meteen ook de reden waarom een organisatie als UNRWA absoluut noodzakelijk is. In Gaza is driekwart van de bevolking (rond de 1,4 miljoen mensen) geregistreerd als vluchteling. Zij zijn verdreven uit dorpen en steden in een militaire operatie die leidde tot de oprichting van de staat Israël. Een resolutie die de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op 11 december 1948 stemde (resolutie 194) waarin sprake is van het recht op terugkeer en/of compensatie, is nooit uitgevoerd. Israël verhinderde de Palestijnse terugkeer naar hun huizen en maakte de meeste Palestijnse dorpen in de nieuwe staat Israël met de grond gelijk. Sindsdien zitten ze opgesloten en opeengepakt in de kleine Gazastrook waarvan de oppervlakte minder dan een tiende bedraagt van onze provincie Luxemburg.

Het Israëlische embargo tegen Gaza, een collectieve strafmaatregel, heeft de werkloosheid tot 42% de hoogte ingejaagd (29% in 2011). 40% van de bevolking leeft in armoede. Er is slechts een paar uur elektriciteit per dag en het drinkwater is verzilt omdat de zuiveringsinstallaties door een gebrek aan stroom niet functioneren.

UNRWA is voor Palestijnse vluchtelingen een levenslijn in een context van jarenlange schending van hun rechten.

De kritiek dat UNRWA verhindert dat de Palestijnen op eigen benen kunnen staan is dan ook compleet bij het haar gegrepen. Niet UNRWA, maar de bezetting en de afsluiting van de Gaza zorgt ervoor dat Palestijnen in de afhankelijkheid worden geduwd. En ook elders, in de Westelijke Jordaanoever, Libanon, Jordanië en Syrië is het moeilijk overleven in de Palestijnse vluchtelingenkampen, zo’n zestig in totaal. UNRWA levert in moeilijke omstandigheden onderwijs, gezondheidszorg, nood- en voedselhulp en zorgt ook voor werkgelegenheid. De VN-organisatie is voor Palestijnse vluchtelingen een levenslijn in een context van jarenlange schending van hun rechten. Sinds Trump aan de macht is, worden ze extra onder druk gezet om te verzaken aan hun recht op terugkeer.

Dat de VS zijn bijdrage aan UNRWA stopzette is vooral ingegeven om de Palestijnen en hun leiders onder druk te zetten. Daarom is het ook absoluut onredelijk en politiek onaanvaardbaar dat Nederland, Zwitserland en België hun bijdragen hebben opgeschort. Ze geven daarmee niet alleen een fout signaal en spelen zo in de kaart van de VS en de schandelijke Israëlische bezettingspraktijken. Ze straffen ook de slachtoffers, de Palestijnse vluchtelingen, die het zo al moeilijk hebben om de eindjes aan elkaar te knopen.

UNRWA lijdt ongetwijfeld aan een ‘verouderingsziekte’. Het is cruciaal dat er gestreefd wordt naar een betere werking van de organisatie. De crisis die de organisatie treft mag evenwel niet betekenen dat België en andere donoren het kind met het badwater weggooien. In plaats van de organisatie op droog zaad te zetten is het beter het moment te grijpen om de organisatie te hervormen en er voor te zorgen dat ze haar taken naar behoren vervult. Ons land zetelt in de 24 leden tellende adviescommissie van UNRWA. Als de VN-organisatie niet naar behoren functioneert draagt België dus ook een medeverantwoordelijkheid. Die is ook politiek in ruimere zin. De weigering om Israël in de pas te doen lopen van het internationaal recht en druk te zetten om de vele VN-resoluties uit te voeren, hebben de Palestijnse kwestie politiek totaal verziekt. De bezetting en de kolonisatie duwen de Palestijnen in de onderontwikkeling. Als daar een eind wordt gemaakt, dan kunnen de Palestijnen wel degelijk op hun eigen benen staan.

Wat de 7 miljoen geregistreerde en niet-geregistreerde Palestijnse vluchtelingen betreft, wordt het tijd dat de focus komt te liggen waar ze moet liggen: op hun welzijn en de bescherming van hun rechten.