België blokkeert miljarden van Russen op sanctielijst die via Cyprus werkten

België blokkeert de vrijgave van 8,5 miljard euro die Cypriotische makelaars hadden gevraagd voor hun Russische klanten die op de internationale sanctielijst staan. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem maakte het bedrag bekend in De Kamer als reactie op onze reeks Cyprus Confidential.

Kamerlid Joris Vandenbroucke (Vooruit) stelde donderdag in de plenaire zitting van de Kamer een parlementaire vraag over Cyprus Confidential, het journalistieke onderzoek dat de rol van Cyprus blootlegt in sanctieontwijking door Russen. Het project is gecoördineerd door het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ), en in België werkten Knack, De Tijd en Le Soir eraan mee.

Ons land is koploper in het bevriezen van Russische tegoeden.

Vincent Van Peteghem, CD&V

‘Ons land is koploper in het bevriezen van Russische tegoeden’, antwoordde minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V). ‘Vandaag gaat het om 66 miljard euro aan bevroren tegoeden en 191 miljard euro aan niet-uitgevoerde bedragen.’

Vervolgens lichtte de minister toe dat er soms vragen komen om een deel van het geld opnieuw vrij te geven. ‘In februari 2023 heeft de Thesaurie (die bij de FOD Financiën bevoegd is voor de naleving van de financiële sancties, nvdr) in samenwerking met de financiële instellingen, verschillende Cypriotische makelaars en financiële instellingen geïdentificeerd die mogelijk sancties zouden ontduiken. We hebben dan ook voor 8,5 miljard euro geen toestemming voor vrijgave verleend. In maart 2023 heeft mijn administratie ook de Europese Commissie en de bevoegde Cypriotische autoriteit op de hoogte gebracht.’

‘Oorlogsstokers worden beschermd’

Volgens onze informatie ging het bij die geblokkeerde activa om staatsobligaties van de Russische federatie of aan de staat gelieerde entiteiten. De tegenpartij van de verrichtingen zijn naar verluidt Cypriotische makelaars. België heeft de transacties geblokkeerd omdat is aangetoond of omdat er op z’n minst redelijke vermoedens zijn dat de klant van die Cypriotische makelaars op de sanctielijst staat.

Sommige transacties zijn ook geblokkeerd omdat is aangetoond dat de Cypriotische makelaar zelf – al dan niet rechtstreeks – gelinkt kan worden aan instellingen die, soms via een aaneenschakeling van dochtervennootschappen, op de sanctielijst staan.

Er geldt dan ook verhoogde waakzaamheid voor transacties met Cyprus. België laat geen enkele transactie passeren – zeker niet met Cyprus – voordat is aangetoond wie de uiteindelijke begunstigde van de transactie is.

Het is onvoorstelbaar dat de sancties tegen Rusland op zo’n grote schaal ondergraven worden op het grondgebied van een EU-lidstaat.

Joris Vandenbroucke, Vooruit

‘Het is onvoorstelbaar dat de sancties tegen Rusland op zo’n grote schaal ondergraven worden op het grondgebied van een EU-lidstaat’, reageert Kamerlid Vandenbroucke. ‘Hier worden Russische oorlogsstokers beschermd op de kap van oorlogsslachtoffers in Oekraïne. Goed dat België maatregelen nam om transacties te bevriezen. Maar ofwel maakt Cyprus zelf onmiddellijk en doortastend een einde aan deze praktijken, ofwel moet de EU optreden tegen Cyprus.’