Van de 92 Belgische burgers of inwoners die volgens het Bahamaanse bedrijfsregister een bestuurs- of directeursfunctie bekleden bij offshores op het Caribische eiland, zijn er 31 verbonden aan ExxonMobil. De Amerikaanse energiereus is met honderden offshores dan ook erg actief op de Bahama’s. Dat blijkt uit de Bahamas Leaks.
Vorige week schreef de Business Roundtable -een organisatie van 184 ceo’s van Amerikaanse topbedrijven- een brief naar premier Charles Michel en zijn 27 Europese collega’s. De ceo’s zijn niet te spreken over de 13 miljard euro die Apple volgens de Europese Commissie moet terugbetalen aan Ierland: ‘Deze beslissing mag niet overeind blijven.’
Een van de leden van de Business Roundtable is Rex W. Tillerson, voorzitter en ceo van de Amerikaanse olieproducent Exxon Mobil Corporation. Uitgerekend ExxonMobil duikt massaal op in de 1,3 miljoen gelekte documenten van het Bahamaanse bedrijfsregister, die Süddeutsche Zeitung en het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ) in handen kregen.
Op basis van het lek stelde ICIJ een lijst samen met 175.888 offshores die tussen 1990 en 2016 zijn opgericht op de Bahama’s, waar ze verschillende belastingvoordelen genieten. Op die lijst staan liefst 420 vennootschappen (“International Business Companies”) met Exxon of Exxonmobil in de naam, 13 met Mobil en 140 met Esso (een merknaam van ExxonMobil). Het gros van die 573 offshores heeft hetzelfde adres: Shirley House, 50 Shirley Street, P. O. Box N-624 in de Bahamaanse hoofdstad Nassau. Op dat adres staan volgens het bedrijfsregsiter niet minder dan 1457 offshores geregistreerd.
Over zijn activiteiten in de Cariben is op de website van ExxonMobil nauwelijks informatie voorhanden. Ze ‘omvatten de Bahama’s, Barbados, Bermuda, de Dominicaanse Republiek, de Kaaimaneilanden, Guadeloupe, Guatemala en Martinique, met Esso-kantoren in elk land. We zijn al 95 jaar onafgebroken in deze regio aanwezig’, klinkt het. ‘Onze voornaamste activiteit in de regio betreft downstream fuels: retail, industrie en groothandel, luchtvaart en marine.‘
Van de Bahamas naar België
Interessante vaststelling is dat 39 van ExxonMobils offshores op de Bahama’s -met namen als Exxonmobil Chemical Qatar Limited, Esso Exploration Angola (Block15) Limited en Exxonmobil Saudi Arabia (Southern Ghawar) Limited- rechtstreekse linken hebben met België. Op de gelekte lijsten met directeurs en bestuurders van die 39 offshores staan in totaal immers 31 personen vermeld met ‘Machelen’ als adres. Ze hebben zowel Amerikaanse als Belgische namen. Van heel wat onder hen vonden we terug dat ze zelf ook mandaten hebben bekleed bij Belgische dochterbedrijven van de ExxonMobil-groep -waaronder ExxonMobil International Services in Diegem en de Antwerpse bedrijven ExxonMobil Petroleum & Chemical, ExxonMobil Belgium International Services en ExxonMobil Belgium Finance.
Eén bedrijf van de 39 Bahamaanse offshores springt eruit: Mobil Petroleum Overseas Company Limited. Liefst 17 personen met een adres in Machelen bekleedden bij de Bahamaanse offshore Mobil Petroleum Overseas Company Limited de functie van directeur, (vice)voorzitter, schatbewaarder of controller. Ze namen die functies op tussen 2007 en 2014, en 9 van de 17 hebben intussen ontslag genomen uit die functie.
Mobil Petroleum Overseas Company Limited werd opgericht op de Bahama’s op 26 januari 2007. Kort daarna opende het bedrijf ook een bijkantoor in de Hermeslaan in Machelen, waar ook het Europese hoofdkwartier van ExxonMobil gevestigd is. Doelstelling van het bijkantoor was ‘zich te engageren in de planning en uitvoering van activiteiten met betrekking tot bedrijfsontwikkeling en portfoliomanagement’.
Wat moeten we maken van het kluwen aan offshores die ExxonMobil op de Bahama’s heeft opgericht, en de vele linken met België?
In de laatste jaarrekening die het bijkantoor in België indiende, staat dat het bedrijf in 2013 een omzet had van 463.107 euro, 34.029 euro winst maakte en 14.847 euro belastingen betaalde. Eind 2014 ontbond de raad van bestuur het Belgische bijkantoor ‘aangezien de vennootschap niet de intentie heeft om enige activiteit in België verder te zetten’.
Een ander bedrijf van de 39 Bahamaanse offshores met Belgische linken is een oude bekende: Zeebrugge LNG Trading Company Limited. Tien jaar geleden, op 30 juni 2004, ondertekende de offshore een langetermijncontract met Qatar Petroleum en Fluxys LNG
voor de reservering van terminalcapaciteit op de LNG-terminal in Zeebrugge. Uit de gelekte documenten blijkt nu dat de offshore pas twee weken eerder op de Bahama’s was opgericht.
Complex kluwen van geldstromen
Uiteraard hebben bedrijven die wereldwijd actief zijn vaak ingewikkelde en internationaal vertakte structuren. Wat moeten we maken van het kluwen aan offshores die ExxonMobil op de Bahama’s heeft opgericht, en de vele linken met België? We legden onze bevindingen voor aan twee fiscale experts, die anoniem wensen te blijven.
‘Ze gebruiken de Bahama’s als een tussenstop in hun wereldwijde geldstromen. Op die stromen vanuit andere landen worden grote marges afgehouden in de Bahama’s. Niet toevallig natuurlijk omdat ze daar nul procent belasting moeten betalen. Allemaal bedoeld om minder belastbare inkomsten over te houden in landen met een hogere belasting zoals België en de VS’, stelt de eerste expert. ‘De Bahama’s fungeren als een scherm of een zwart gat in een complex kluwen van geldstromen binnen de groep. Dat is natuurlijk allesbehalve transparant. Dat is nu juist wat de OESO wil aanpakken met zijn maatregelen tegen BEPS, wat staat voor base erosion and profit shifting: het afromen van de belastbare basis door winsten te verschuiven naar landen met de laagste belasting.’
Een andere fiscale expert legt uit hoe de kapitalen die worden opgepot op de Bahama’s vervolgens binnen ExxonMobil gebruikt kunnen worden om allerlei projecten te financieren. ‘De dochterbedrijven in landen met een hogere belasting, zoals België, moeten dan intresten betalen aan die Bahamaanse vennootschappen. Alleen zullen ze dan voor ons land nog een extra constructie opzetten via Nederland, Luxemburg of nog een andere Europese lidstaat die in tegenstelling tot ons land geen roerende voorheffing inhoudt op die intrestbetalingen met de Bahama’s.’
De reden waarom we dan toch “Belgische” kaderleden aantreffen als directeur of bestuurder bij de Bahamaanse vennootschappen, is om de schijn hoog te houden, legt de fiscale expert nog uit.
ExxonMobil volgt strikt alle geldende voorschriften en wetten, en komt al zijn belastingverplichtingen na
‘Zij moeten die papieren constructies wat substance inhoud geven. Op die manier wek je nog de indruk dat er effectief wat gebeurt op de Bahama’s. Alleen de Bahamaanse advocaten daarvoor inschakelen, zou wat flagrant zijn. Op de Bahama’s moeten de directeurs en de eigenaars van International Business Corporations niet op het eiland zitten. Ook de vergaderingen moeten daar niet plaatsvinden, ook al zijn er ergere locaties om te vergaderen. Maar hier gelden andere regels: als in werkelijkheid alles hier wordt beslist, moeten er ook hier belastingen worden betaald. Maar dat is moeilijk te bewijzen: voor zo’n financieringsvennootschap heb je sowieso weinig substance nodig, behalve iemand die ter plekke de boekhouding bijhoudt.’
‘We betalen miljarden dollar aan belasting’
Gevraagd om een reactie op onze bevindingen, stuurde Scott J. Silvestri, woordvoerder van de Exxon Mobil Corporation, de volgende -korte- reactie: ‘ExxonMobil volgt strikt alle geldende voorschriften en wetten, en komt al zijn belastingverplichtingen na. ExxonMobil is wereldwijd actief en betaalt miljarden dollar belastingen op het inkomen dat het verdient in de landen waar het actief is. Het land van oprichting [waar een bedrijf wordt opgericht] heeft zelden een invloed op het bedrag van de betaalde belasting, of het niveau van publieke rapportage.’
#BahamasLeaks
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
