Ondanks de gruwelijke oorlog in Syrië, zoekt de Arabische Liga weer toenadering tot de Syrische dictator Bashar al-Assad. ‘Wij willen een politieke oplossing’, zegt Ayman Safadi, de Jordaanse minister van Buitenlandse Zaken.
‘De Syrische crisis duurt al twaalf jaar, veroorzaakt onnoemelijk veel leed en bedreigt de internationale veiligheid’, zegt de Jordaanse buitenlandminister Ayman Safadi. ‘Ook wij als grensland lijden enorm. Er zijn 1,3 miljoen Syriërs in Jordanië, slechts 10 procent van hen woont in vluchtelingenkampen. 50 procent is jonger dan 15 jaar. We laten hen naar onze scholen gaan. We hebben 320.000 werkvergunningen aan Syriërs gegeven, ook al kampen we met een werkloosheidsgraad van 24 procent’, aldus Safadi. ‘We kunnen ons geen status quo veroorloven. Daarom heeft Jordanië een initiatief genomen om de crisis stapsgewijs op te lossen.’
Als Assad opnieuw wordt toegelaten tot de Liga, kan hij dat verkopen als een stap naar normalisering.
Ayman Safadi: Zonder serieuze stappen, raakt de situatie niet opgelost. We hebben dit initiatief gecoördineerd met onze Amerikaanse en Europese partners. Hun standpunt is duidelijk: de sancties blijven van kracht en er gaat geen geld naar wederopbouw, tenzij de Syrische regering de crisis in al haar aspecten aanpakt.
U hebt Assad in februari in Damascus ontmoet. Neemt hij verantwoordelijkheid voor de ellende die hij de Syriërs heeft aangedaan?
Safadi: Ik heb hem bezocht na de aardbeving in het Turks-Syrische grensgebied en een open gesprek met hem gevoerd. Dat ging over de toekomst. Hij toonde zich bereid een oplossing voor de crisis te zoeken. Dat is een begin. We hadden het over grensoverschrijdende humanitaire hulp, opsporing van vermiste personen en voorwaarden voor de terugkeer van vluchtelingen onder toezicht van de VN.
Assad toont zich bereid een oplossing te zoeken. Dat is een begin.
Roept u op tot meer realpolitik in het Syrië-conflict?
Safadi: Wat is het alternatief? Iedereen is het erover eens dat een militair antwoord niet bestaat. We moeten praten. Engagement betekent niet meteen ook steun. 3,5 miljoen Syriërs gaan niet naar school. Moeten we nog een generatie verliezen? De mensen die zich aansloten bij terreurorganisatie IS waren wanhopig. De status quo maakt de situatie voor iedereen slechter, vooral voor het Syrische volk.
Hebt u met Assad gesproken over de drugsindustrie, die een van de belangrijkste inkomstenbronnen van het Syrische regime is geworden?
Safadi: We zijn zeer duidelijk geweest over het gevaar van drugssmokkel naar Jordanië.
Uw luchtmacht zou onlangs in Syrië een bekende drugsdealer hebben gedood. Was dat in coördinatie met Rusland?
Safadi: Zonder daar commentaar op te geven: we zullen alles in het werk stellen om onze nationale veiligheid te beschermen. We voeren gigantische operaties uit tegen de drugshandel. Dealers hebben al een aantal van onze militairen gedood. De smokkelaars zijn goed uitgerust en worden ondersteund.
Bijvoorbeeld door Iran en de daarmee verbonden Hezbollah-beweging.
Safadi: De smokkelaars hebben drones, nachtkijkers en zware wapens. We zullen al het nodige doen om hen te stoppen, inclusief militaire acties in Syrië.
Hebt u contact met de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov?
Safadi: Rusland staat aan onze deur en is in Syrië aanwezig. Eerlijk gezegd is Rusland hier een stabiliserende factor. Het alternatief is chaos.
Rusland is in Syrië een stabiliserende factor.
Noemt u daarom Rusland nauwelijks als agressor in de oorlog tegen Oekraïne?
Safadi: Nee. Wij nemen bij de Verenigde Naties een duidelijk standpunt in. Naast ons land ligt ook een bezet gebied: de Westelijke Jordaanoever. Hoe geloofwaardig zouden we zijn als we dan niet zouden protesteren tegen de bezetting van Oekraïne? De soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne moeten worden gerespecteerd. Dat is het onwrikbare standpunt van Jordanië.
Rusland krijgt in het Midden-Oosten gezelschap van een andere grootmacht. Ziet u de door China bemiddelde toenadering tussen Saudi-Arabië en Iran als iets positiefs?
Safadi: We willen goede betrekkingen met Iran. We moeten alle oorzaken van het conflict aanpakken, inclusief het interventionisme van Iran in de regio. Daarom steunen we de overeenkomst tussen Teheran en Riyad.
Juicht u de betrokkenheid van China in de regio toe?
Safadi: China heeft goede economische betrekkingen met sommige Arabische staten. Minder met Jordanië – wij zijn een kleine economie. Maar we hebben van oudsher een strategische band met de VS en Europa. Die blijft behouden.
(c) Christoph Schult en Severin Weiland / Der Spiegel
