Angst voor Trump: waarom zelfs Jeff Bezos (The Washington Post) zich niet durft uit te spreken

Met The Washington Post en de Los Angeles Times breken twee van Amerika’s grootste kranten met de traditie om een kandidaat te steunen. De schrik voor de terugkeer van Trump is groot.

De keuze was al maanden voorheen gemaakt. Een hoofdcommentaar waarin de beslissing van de redactie omstandig werd uitgelegd, lag afdrukklaar. The Washington Post, Amerika’s op twee na grootste dagblad, de krant die destijds het Watergate-schandaal uitbracht, zou zijn steun uitspreken voor de Democratische presidentskandidate Kamala Harris.

Toch communiceerde de krant afgelopen vrijdag dat ze deze keer geen voorkeur zou uitspreken. Uitgever Will Lewis noemde de beslissing een terugkeer naar oude gewoonten – vóór 1976 sprak de krant ook nooit een endorsement uit. Een reconstructie van The New York Times bracht uit dat de beslissing finaal genomen werd door Jeff Bezos, de steenrijke ceo van Amazon die sinds 2013 The Washington Post bezit. De krant die ‘Democracy Dies in Darkness‘ (’Democratie sterft in de duisternis’) als devies voert, spreekt zich net nu niet uit.

Traditie onder druk

Veel kranten hebben de gewoonte om tijdens Amerikaanse presidentsverkiezingen hun steun uit te spreken voor een van beide kandidaten. The New York Times, ’s lands grootste kwaliteitskrant, doet het al sinds 1852, toen ze voormalig generaal Winfield Scott nomineerde, die voor de liberaal-conservatieve Whig Party kandideerde. In haar geschiedenis sprak The New York Times onder andere haar steun uit voor Abraham Lincoln, Franklin D. Roosevelt en Dwight Eisenhower. Sinds 1960 heeft de krant altijd de Democratische kandidaat gesteund.

Maar die traditie lijkt stilaan te verdwijnen. The Washington Post is lang niet de enige Amerikaanse krant die breekt met de traditie. Ook de Los Angeles Times, de op vier na grootste krant van de Verenigde Staten, kondigde afgelopen woensdag aan dat ze geen steunbetuiging zou formuleren. Ook daar kwam de beslissing van de steenrijke eigenaar. Naast het officiële endorsement zou de Zuid-Afrikaans-Amerikaanse miljardair Patrick Soon-Shiong ook een dossier hebben tegengehouden waarin de LA Times-redactie omstandig beargumenteerde waarom het geen goed idee was om Trump opnieuw te verkiezen.

In augustus had de Minnesota Star Tribune, Amerika’s op zeven na grootste krant, al aangekondigd dat er geen endorsement zou volgen. USA Today, de krant die in 2020 haar steun uitsprak voor Joe Biden, zal deze keer geen voorkeur meedelen. Bij het gros van de regionale kranten is al langer gebroken met de gewoonte. In 2022 bepaalde Alden Global Capital, het hefboomfonds dat meer dan 200 lokale kranten in portefeuille heeft, dat zijn publicaties niet langer een aanbeveling mochten uitspreken voor presidentiële, senaats- en gouverneursverkiezingen. Ook McClatchy en Gannett, twee grote conglomeraten die verschillende lokale kranten groeperen, zijn ermee gestopt.

Ruzie met Trump

Uiteraard zijn er journalistieke overwegingen om de endorsement-traditie opnieuw te bekijken. Zo haalde Alden Global Capital aan dat in het online tijdperk soms verwarring dreigt op te treden tussen nieuwsverhalen, opiniestukken en commentaarstukken. Jeff Bezos zelf reageerde vandaag in een opiniestuk, waarin hij de beslissing om geen steunbetuiging uit te spreken verdedigde als een maatregel om het zakkende vertrouwen in de media te herstellen. Dat neemt niet weg dat de timing van The Washington Post en de Los Angeles Times hoogst opmerkelijk is. Het is moeilijk te verdedigen dat een krant zijn endorsement-beleid een tweetal weken vóór een cruciale presidentsverkiezing plots herevalueert, vooral wanneer de redactie het begeleidende artikel al had geschreven.

In de beslissing spelen duidelijk ook persoonlijke overwegingen. Jeff Bezos en Donald Trump hebben al vele jaren een bijwijlen hooglopende ruzie. Zo beweert Bezos dat Trump zijn bedrijf in 2019 blokkeerde bij het toebedelen van overheidscontracten. Met de beslissing om geen steun voor Harris uit te spreken, lijkt Bezos te anticiperen op een mogelijke overwinning van Trump. Binnen de redactie van The Washington Post werd de beslissing onthaald op ongeloof en onvrede. Meer dan 200.000 online abonnees, ongeveer 8 procent van het totale aantal, zeiden ondertussen hun abonnement op.

Plots heeft Trump een voorsprong op Harris in de verkiezingspeilingen: hoe komt dat?

Anticiperen op repressie

Timothy Snyder, een van Amerika’s meest vooraanstaande historici van de Tweede Wereldoorlog en een van de eersten om te waarschuwen voor Trumps antidemocratische neigingen, noemde de beslissing van The Washington Post en de LA Times al ‘anticipatory obedience’: de neiging van burgers om aan de vooravond van een meer repressief regime alvast in te binden, in de hoop om problemen te vermijden. ‘De essentiële les van de twintigste eeuw is: gehoorzaam niet op voorhand’, zegt Snyder in een videoboodschap. ‘Door op voorhand toegevingen toe te staan, bereid je jezelf voor om méér toegevingen te doen.’

Electoraal zal de beslissing van Bezos geen gevolgen hebben. Los van de vraag of lezers zich nog laten leiden door de goede raad van kranten, zijn lezers van de liberaalgezinde The Washington Post sowieso niet echt geneigd om voor Trump te kiezen. Bij kleinere kranten, die zich slechts op één staat focussen, zijn de gevolgen groter. In een systeem waar campagnes zwaar vertrouwen op fundraising spelen endorsements een belangrijke rol.

Volgens Snyder ontmoedigen de superrijke kranteneigenaars op die manier mensen die minder machtig en rijk zijn om het autoritarisme te weerstaan. ‘Het legt de last om de druk te weerstaan bij hen die minder gefortuneerd zijn dan zijzelf.’