Lia van Bekhoven
Als het parlement Mays brexit goedkeurt, dan is dat de grootste wederopstanding sinds Lazarus
Gaat het onmogelijke gebeuren? Kan het parlement in Londen alsnog binnenkort voor het brexitakkoord van Theresa May stemmen? Lia van Bekhoven sluit het niet uit. Sterker, ze heeft er bij de gokwinkel 25 euro op gezet.
Zelfs mensen die een bloedhekel hebben aan Theresa May (en dat zijn er meer dan je zou denken) bekennen dat ze op 15 januari een opwelling van sympathie voelden voor de Britse regeringsleider. May had net in het parlement de stemming verloren over haar brexitakkoord. Niet alleen leek met dat verlies twee en een half jaar werk door de politieke afvoerput gespoeld, het was tevens de zwaarste nederlaag ooit geregistreerd in de annalen van het Britse lagerhuis. In normale tijden zouden de verhuiswagens luttele uren later de stoep van Downingstreet 10 zijn opgereden, maar in het brexitaanse tijdperk gelden andere regels. De dag na de stemming overleefde May een motie van wantrouwen, maar haar status en grip op de fractie waren met de grond gelijk gemaakt. Het was aardiger geweest, zei een kamerlid, om haar voor de krokodillen te hebben gegooid.
Als het parlement May’s brexit goedkeurt, dan is dat de grootste wederopstanding sinds Lazarus.
Was ze minder taai en gedreven geweest, dan was May uit eigener beweging opgestapt. Niemand had het haar kwalijk genomen als ze uit het giftige moeras van de brexit geklommen was, haar schoenen met panterprint had uitgetrapt en drie dagen in bed was gaan liggen met de dekens over haar hoofd.
Maar dat is niet haar stijl. May is de rigide, keep calm and carry on premier. Had ze meer lef gehad, dan zou ze vanaf dat moment open kaart gespeeld met de kiezers over de gevolgen van haar brexitoverleg. In het parlement zou ze, over de hoofden van de brextremisten, een draagvlak gezocht hebben voor een nieuw akkoord.
Maar de Britse regeringsleider is van de rode strepen, van brexit is brexit. Ze is, zoals Brussel heeft ondervonden, geen bruggenbouwer, geen diplomate, geen verzoener. Ze is even doelgericht als ze koppig is. Ze is als iemand die een doodlopende straat inrijdt en blijft proberen door de blinde muur te breken, liever dan om te draaien en een andere weg te zoeken.
Margaret Thatcher had de bijnaam TINA, indachtig haar vuistregel: There Is No Alternative. Hetzelfde etiket is van toepassing op May. En dus, terwijl haar brexitakkoord was afgedaan als even levenloos als de papegaai van Monty Python, groef de premier het weer op, stofte het af en vroeg Brussel om er een cosmetische draai aan te geven.
En zo kan het gebeuren dat er op 12 maart of eerder, opnieuw gestemd wordt over May’s omstreden brexitakkoord. Met het grote verschil dat het deze keer op een meerderheid kan rekenen.
Dat de afgewezen deal nu levensvatbaar is heeft meerdere redenen, waarvan de belangrijkste angst is. De Eurosceptici van het eerste uur vrezen dat als ze niet voor May’s akkoord stemmen, er een redelijke kans is op uitstel van brexit en zelfs afstel. Ze kunnen best gelijk hebben. In het parlement heeft May een verlenging gesuggereerd van het uittredingsproces. En aan de andere kant van de groene leren bankjes zei Labour voor het eerst campagne te gaan voeren voor een tweede referendum. Verlenging van de brexitprocedure is waarschijnlijker dan een tweede referendum, maar beide ontwikkelingen hebben Conservatieve fractieleden de stuipen op het lijf gejaagd. Er zijn tekenen van verbroedering achter de leider. De interne ruzies zijn enigszins verstomd, partijdiscipline hersteld.
Dat May’s akkoord er komt is lang niet zeker. Het is niet eens waarschijnlijk. Maar het is sinds deze week niet langer uitgesloten.
Een aantal Tory fractieleden, de pure brextremisten, houdt vast aan een onverbiddelijke uittreding op 29 maart, met of zonder akkoord. De notie de naam te zetten onder een deal waarbij het Verenigd Koninkrijk tot in de lengte der dagen ‘een vazalstaat’ blijft van de EU, is voor sommigen onverteerbaar. Maar het is opmerkelijk hoeveel Conservatieve brexiteers verzuchten dat het beter is met een knijper op de neus te stemmen voor een slechte brexit als het alternatief geen brexit kan zijn. Enkele tientallen Labourparlementariers die kiesdistricten vertegenwoordigen die voor uittreding stemden, denken er precies zo over.
Dat May’s akkoord er komt is lang niet zeker. Het is niet eens waarschijnlijk. Maar het is sinds deze week niet langer uitgesloten. Dat op zich is een adembenemende verschuiving. Als het Britse parlement inderdaad het licht op groen zet voor May’s brexit dan is dat de grootste wederopstanding sinds Lazarus. Dan zal de Britse premier, verguisd en afgebrand als de slechtste regeringsleider sinds de tweede wereldoorlog, een geniale strateeg geworden zijn.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier