Afscheid van Rose Dugdale (83), de meest gezochte IRA-terroriste

In Dublin overleed Rose Dugdale. Geboren met een gouden lepel in mond, was zij in de jaren zeventig de meest gezochte IRA-terroriste. Ook door een bombardement op een politiestation.

Rose komt van Yarty Farm, een 240 hectaren groot landgoed in Devon. Daar resideren verder haar pony Eros, een Franse au pair en vijf kinderen. Haar pa, miljonair, verdient zijn brood als underwriter bij de verzekeraar Lloyd’s. De dochter gaat naar de exclusieve Miss Ironside’s School in Londen; een vrolijk, onbezorgd kind dat piano speelt, vooral Mozart en zelfs een streep Rachmaninov.

Beurzensnijder

In 1958 draaft ze op als debutante. De aristocratie probeert zo elk jaar met een rondreizend circus hun geslachtsrijpe freules aan een gefortuneerde partij te koppelen. Dit is het laatste jaar dat de Queen de feestelijkheden opent want, zegt prinses Margaret later, ‘elke del uit Londen raakte binnen’. Rose doet mee op voorwaarde dat ze filosofie, politieke en economische wetenschappen mag studeren in Oxford.

Daar valt de populaire en slimme lachebek op een 27 jaar oudere, vrouwelijke tutor, Peter Ady. En opmerkelijk: Rose en een vriendin raken – vermomd – als eerste vrouwen ooit, binnen in de Oxford Union, een debatclub men only. Dugdale glijdt politiek naar links en vertrekt met Peter naar de VS. Zij studeert er filosofie.

Eind jaren zestig plant Rose even koffie op Cuba. De verhouding met Peter dooft uit, ze gaat doctoreren in Londen, geeft er een tijd les en werkt als econome. Op haar 30e verkoopt ze haar huis in Londen – cadeau van haar pa – neemt een voorschot op haar erfenis en spendeert alles aan minder gegoeden. Dan trekt ze in bij Walter Heaton, een zelfverklaarde revolutionair maar vooral een in alcohol gedrenkte beurzensnijder met IRA-banden. Binnen de kortste keren toert Rose in haar fijne Lotus door Engeland om wapens te kopen voor de paramilitairen.

Goya en Vermeer

Het koppel plundert in 1973 Roses geboortehuis terwijl haar ouders naar de paardenkoers zijn. Ze worden snel gevat. Heaton krijgt zes jaar, zij twee voorwaardelijk. Nog geen jaar later hijackt zij met een nieuwe IRA-amant, Eddie Gallagher, een helikopter in Noord-Ierland. Zij vliegen naar de politiekazerne van Strabane en gooien twee melkkannen vol springstof naar beneden. De ene bus valt in een rivier, de andere op de barakken maar ontploft niet.

Enkele maanden later leidt zij een homejacking bij kunstverzamelaar Sir Alfred Beit. Met drie gewelddadige kompanen haakt zij daar negentien schilderijen van de muren, waaronder een Goya, Velázquez, Vermeer, Rubens en Hals. Na een paar dagen pakt de politie hen op. Op haar proces pleit Dugdale ‘trots en onvoorwaardelijk schuldig’. Vonnis: negen jaar cel.

In de gevangenis bevalt zij van Gallaghers zoon. De man ontvoert – tot woede van de IRA – de Nederlandse staaldraadproducent Tiede Herrema om haar vrij te krijgen, maar het enige wat hij krijgt: 20 jaar bak. In 1980 mag Rose, intussen getrouwd met Gallagher, naar huis, een cottage in een arbeiderswijk van Dublin. Zij sluit aan bij de linkse partij Sinn Fein, duikt op in milieumarsen en organiseert – wrede – acties tegen drugdealers. Dugdale werkt als journalist voor het partijblad, later geeft ze les en zit ze bij een lokaal tv-station. In 2014 krijgt de militante een hartinfarct, belandt in een rolstoel en trekt voorgoed naar een tehuis voor gepensioneerde nonnen.

De Ierse advocaat en auteur Sean O’Driscoll publiceert in 2022 haar biografie, maar weet tot zijn frustratie niet waarom Dugdale een paar afslagen miste. Zij heeft dan weer sporadisch contact met haar familie. Haar zoon Ruairí komt als ondernemer in Duitsland aan de kost en ma zit op sociale media met als profielfoto de indertijd gepikte Schrijvende vrouw met dienstbode van Vermeer. Spijt? Geen gram, vertelt ze O’Driscoll herhaaldelijk. ‘Mijn gelukkigste dag was dat bombardement in Strabane.’