Bij een dodelijke aanslag vrijdag tegen de politiechef van de Mexicaanse hoofdstad gebruikten kartelsoldaten onder meer een aanvalswapen van de Waalse wapenfabrikant FN Herstal.
Twee minuten en tien seconden. Zo lang duurt de dodelijke raid tegen het konvooi van de politiechef van Mexico-Stad vrijdagochtend vroeg. In een elegante woonwijk van de hoofdstad ontketent een zwaarbewapend commando van 28 mannen een kogelregen: wakker geschrokken buurtbewoners denken aanvankelijk dat er een oefening aan de gang is op een dichtbij gelegen militair terrein.
Omar García Harfuch, chef van de hoofdstedelijke veiligheidsdiensten, komt ervanaf met drie kogelwonden, zo tweet hij achteraf vanuit het ziekenhuis. Maar twee van zijn lijfwachten komen om, alsook een vrouw die onderweg was naar haar werk.
Twaalf daders worden meteen opgepakt. Volgens de autoriteiten zijn het getrainde moordenaars van het Cártel de Jalisco Nueva Generación, een van ’s lands grootste en meest gewelddadige misdaadbendes.
Via sociale media circuleren al snel beelden van de plaats-delict: de doorzeefde zwarte Chevrolet Suburban van Harfuch en de wapens die de kartelmoordenaars bij zich hadden, waaronder het beruchte Barrett-scherpschuttersgeweer van hoog kaliber en verschillende granaten. En, klaarblijkelijk, een aanvalswapen van Belgische makelij.
FN Scar
Nadat één wagen het konvooi van Faruch de pas afsnijdt, openen schutters het vuur vanuit de laadbak van een vrachtwagen. Ze vluchten te voet en laten verschillende wapens achter. In het arsenaal merkt Falko Ernst, afdelingshoofd in Mexico van denktank International Crisis Group, de FN Scar op.
Dat aanvalswapen is gemaakt door FN Herstal, de Luikse wapenfabrikant die sinds 1997 voor honderd procent in handen is van de Waalse overheid. ‘Dat een wapenfabrikant in handen is van een overheid, vond ik, om het zacht uit te drukken, nogal opmerkelijk’, zegt Ernst. De Waalse regering ontving dit jaar een dividend van 6,5 miljoen euro uit de groepsomzet van 828 miljoen euro van FN Herstal.
De Scar-reeks van FN telt verschillende modellen – ook de Belgische politie doet er beroep op. Twee ervan komen overeen met het wapen uit de laadbak: de 16S en 17S. Afgaande op de vorm van het magazijn, lijkt het de 17S te betreffen.
In zijn volautomatische uitgave wordt de 17S gebruikt door special forces van de Amerikaanse strijdmacht: FN is al jarenlang de belangrijkste leverancier van lichte wapens aan het Amerikaanse ministerie van Defensie.
Op de website van FN wordt de 17S omschreven als ‘precies, krachtig, uitermate betrouwbaar en van een bekroonde veelzijdigheid.’ Het wapen is naar verluidt gemaakt ‘om te domineren.’
De 17S gebruikt bij de aanslag in Mexico-Stad komt allicht niet uit een Belgische vestiging van FN. In de Verenigde Staten heeft Herstal immers een dochterbedrijf met een eigen fabriek: FN America. In wapenwinkels in de VS gaat de 17S al voor 3.199 dollar over de toonbank.
De grote meerderheid van de wapens die in Mexico gebruikt worden, worden illegaal uit noorderbuur Amerika gesmokkeld: dat is allicht gebeurd met dit exemplaar. Een verzoek om commentaar bij het kantoor van FN America in Virginia bleef onbeantwoord vrijdagnamiddag.
De flikkendoder
Mexico telt slechts één wapenwinkel, en de verkoop is er uiterst beperkt. Toch is het land al sinds 2006 verwikkeld in een uitzichtloze en uiterst gewelddadige drugsoorlog, waarbij naar schatting al tweehonderdduizend mensen vermoord werden, de meesten door vuurwapens.
Het is al langer bekend dat de meeste wapens in omloop in Mexico bijna uitsluitend in de Verenigde Staten worden vervaardigd en door wapensmokkelaars naar Mexico gebracht. De meest voorkomende zijn aanvalswapens type AR-15 en AK-47.
Het is niet de eerste keer dat FN-wapens opduiken in Mexico. Ook de Five-SeveN, een pistool dat de bijnaam ‘flikkendoder’ draagt, is erg in trek bij Mexicaanse misdaadbendes, berichtte Knack vorig jaar.
Bij een veldslag tussen veiligheidsdiensten en een bende in de stad Culiacán vorig jaar werden kogelhulzen aangetroffen van de FN Minimi, zegt onderzoeksgroep Armament Research Services (ARES). Maar ook andere Europese wapenfabrikanten bevoorraden politie, leger en kartels in Mexico. Volgens ARES gebruikten kartelsoldaten in Culiacán ook wapens van Italiaanse, Roemeense en Oostenrijkse makelij.
‘Europese wapens berucht’
‘Europese wapens hebben een beruchte geschiedenis in Mexico’, zegt Falko Ernst. ‘Ze zijn gebruikt door veiligheidsdiensten bij bewezen mensenrechtenschendingen en natuurlijk ook door misdaadbendes.’
In 2019 werd de Duiste wapenfabrikant Heckler & Koch nog veroordeeld tot een boete van 3,7 miljoen euro voor het omzeilen van een uitvoerverbod voor Mexico. Volgens de rechtbank in Duitsland werden wapens van H&K mogelijk gebruikt door corrupte politiediensten bij de verdwijning van 43 studenten in 2014.
Wapensmokkel vanuit de VS is een twistpunt tussen beide regeringen. Amerikanen klagen over de drugs die vanuit Mexico het land overspoelen, maar het dodelijke geweld in Mexico wordt gevoed door Amerikaanse wapens.
Dodelijk geweld in Mexico staat ondertussen op recordhoogtes. President Andrés Manuel López Obrador, aangetreden in december 2018, verklaarde de war on drugs afgelopen en zet in op sociale programma’s om jongeren uit de misdaad te houden. Toch kon hij niet vermijden dat de voorbije achttien maanden 53.628 mensen werden vermoord, gemiddeld honderd per dag.
