In de gelekte Paradise Papers tref je de onwaarschijnlijkste zaken aan. Zoals een catalogus met 26.000 liedjes, ondergebracht in een belastingparadijs.
Het gaat om nummers van allerlei stijlen: jazz, R&B, soul, pop, rock, reggae, disco, country. Voor elke generatie, van 1940 tot vandaag: Duke Ellington, The Carpenters, Sheryl Crow, Bob Marley, Evanescence, Kelly Clarkson, John Denver of Avril Lavigne.
Maar waarom zitten al die nummers in een offshorebedrijf dat in Jersey gevestigd is, een notoir belastingparadijs?
Het verhaal gaat van start in september 2006. Het bedrijf First State Media begint dan liedjes over te kopen. Meer bepaald de auteursrechten op die nummers. Tot 2010 stapelen de investeringen zich zeer snel op. Met onder meer een cheque van 14 miljoen dollar voor Sheryl Crow, de ex-vriendin van Lance Armstrong, voor de aankoop van 153 liedjes geschreven tussen 1993 en 2008. All I wanna do is have some fun, zong Sheryl Crow in 1999. Met 14 miljoen euro op zak kan dat niet zo moeilijk zijn.
‘Je moet dat zien als een vorm van investering’, zegt Christophe Depreter, de ceo van Sabam (de Belgische Vereniging van Auteurs, Componisten en Uitgevers). ‘De koper verwerft een liedjescatalogus, wetende dat hij elk jaar auteursrechten op zijn investering zal innen.’ De songwriter ziet af van zijn kip met gouden eieren, maar strijkt onmiddellijk een jackpot op. In feite zijn auteursrechten dus een financieel product als een ander geworden.
FS Media stelde dus een uitgebreide catalogus auteursrechten samen. ‘Eén van de meest uitgebreide die er bestaan’, verzekert het bedrijf. Maar omdat een lied zelden het werk is van één persoon, gebeurt het maar zelden dat FS Media beschikt over de volledige rechten op een lied. Meestal draait dat rond de 50 procent.
‘Geen enkele belasting verschuldigd’
Eén van de documenten in het lek van de Paradise Papers, die Süddeutsche Zeitung deelde met het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ), laat toe om de inkomsten van de catalogus tussen 2009 en 2012 te berekenen. Gemiddeld brachten de rechten van de 26.000 titels 4,6 miljoen dollar per jaar op. Tot de meest lucratieve nummers behoren Disco Inferno van The Trammps, Take me home, country roads van John Denver en My immortal van de groep Evanescence.
Elke keer u die nummers beluistert op Youtube of Deezer, elke keer ze op de radio gespeeld worden of opgevoerd tijdens een concert, belandt een deel van de rechten dus uiteindelijk in Jersey, bij het bedrijf FS Media Holding Co (Jersey) Ltd. De reden om een beroep te doen op een offshore bedrijf is hier uiteraard zuiver fiscaal. ‘Met de huidige structuur, is er geen enkele belasting verschuldigd’, stelt trouwens een KMPG-consultant in een interne nota die uitlekte. Noch in de Verenigde Staten, noch in het Verenigd Koninkrijk, noch in Jersey. Nergens.
Achter het bedrijf in Jersey bevinden zich ‘verschillende financiële instellingen’ waaronder ‘pensioenfondsen uit Noord-Amerika, Europa en Australië’.
Ironie van het lot: de catalogus bracht niet zoveel op als verwacht. Dat komt onder meer door de brutale val van de inkomsten uit de rechten op Sheryl Crows muziek (-24%). In 2013 beslissen de partners dan ook om de catalogus met 26.000 titels van de hand te doen. Het Amerikaanse bedrijf Reservoir Media Management, geregistreerd in Delaware, greep haar kans. De zelfstandige uitgever kocht het pakket over voor het bescheiden bedrag van 28 miljoen dollar. Daar eindigt het spoor in de Paradise Papers.
FS media en Reservoir Media Management wensten niet te reageren.
Sabam: ‘Rechten doorverkopen aan investeringsfondsen wordt de nieuwe mode’
Drie vragen aan Christophe Depreter, ceo van Sabam, de vereniging die in België de auteursrechten int en beheert.
Stort Sabam soms auteursrechten door naar fiscale paradijzen?
Christophe Depreter: ‘U moet eerst begrijpen hoe Sabam werkt. We betalen enkel rechtstreekse auteursrechten aan onze eigen leden. Het gaat in de meeste gevallen om Belgische artiesten. Voor de anderen halen we de auteursrechten op in België en daarna storten we ze eenvoudigweg door aan een zustermaatschappij.
‘Als we bijvoorbeeld rechten aan Mick Jagger moeten betalen -die bij ons geen lid is- dan sturen we het bedrag van de rechten op naar onze zustermaatschappij in Engeland. En daarna trekt die vereniging haar plan om de rechten aan de artiest te storten.
‘Betaalt de Engelse Sabam Mick Jagger in Londen of in de Kaaimaneilanden? Dat kan ik u niet zeggen. Enkel voor onze leden weet ik waar het geld van auteursrechten naartoe gestuurd wordt.’
Vragen sommige Sabam-leden om hun auteursrechten op offshore rekeningen uit te betalen?
Depreter: ‘Voor zover ik weet niet. U weet dat niet alles via ons gaat. In België heb je maar zeven auteurs die meer dan 200.000 euro aan auteursrechten innen. Ik weet niet zeker of het wel de moeite is om daarvoor een offshorebedrijf op te richten.’
Songwriters die hun rechten aan investeringsfondsen doorverkopen, bestaan die in België?
Depreter: ‘Dat wordt de nieuwe mode. Nog niet in België. Maar op internationaal niveau worden er fondsen gevormd. Vooral in de Verenigde Staten. En die brengen Sabam in gevaar. Hun discours klinkt als volgt: ‘De collectieve beheersmaatschappijen, zoals Sabam, zijn communistisch. Ze facturen dezelfde kosten voor iedereen. En indien u heel veel succes hebt, zal u een commissie van 15 procent aan Sabam betalen op het geheel van uw inkomsten, waardoor het werk dat Sabam uitvoert voor de kleine artiest – die slechts 50 euro inkomsten heeft – gefinancierd kan worden. Indien u dus gigantisch veel succes heeft, moet u bij ons komen zodat we uw rechten kunnen ophalen. En u zal minder commissies betalen.’
‘Die fondsen benaderen enkel auteurs die veel geld opbrengen. En die mensen zeggen mij: ‘Op een dag gaan we dat doen in België. Maar momenteel zorgen we eerder voor Paul McCartney en de anderen.’
‘Tegen die zuiver commerciële fondsen strijden wordt één van de volgende uitdagingen van Sabam.’
Paradise Papers
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
