’19 kinderen en meer’: tv-show over christelijke familie dondert van sokkel na pedofilieschandaal

De Amerikaanse christelijke reality-serie ’19 kids and counting’, over een gezin dat na 19 kinderen denkt aan het twintigste, is van antenne gehaald nadat was gebleken dat de oudste zoon heel jonge dochters had misbruikt. Het programma haalde een miljoenenpubliek en speelde ook een rol in de presidentsverkiezingen.

De zender TLC, ooit begonnen als The Learning Channel, maar tegenwoordig producent van reality-tv, kondigde de serie over de Duggars aan als een christelijke variant op andere reality-reeksen. Kijkers die de buik vol hadden van het uitzinnig gedrag van reality-sterren, die bijvoorbeeld over het kleine of het breedbeeldscherm hun cosmetische ingrepen of hun liefdesleven etaleerden, konden met de Duggars rust vinden. Dit zou een tv-serie worden die men met een gerust hart met het hele gezin kon bekijken.

Wie zijn de Duggars? Ze wonen in de staat Arkansas. Arkansas is ook de thuisstaat van Bill Clinton, maar is toch vooral conservatief, ruraal, economisch achtergebleven gebied.

Miskraam

Het begon met een huwelijk tussen de nu bijna 50-jarige Jim Bob Duggar en de iets jongere Michelle Ruark. Ze trouwden in 1984, en besloten een ‘normaal’ christelijk leven te leiden. Zo dachten ze indertijd, volgens een verslag op hun eigen website: “We willen niet onmiddellijk kinderen. We kunnen ons dat niet permitteren. We zullen wel kinderen krijgen als we er klaar voor zijn”. Vier jaar later, in hun eigen relaas, waren ze klaar voor één kind, en dat werd de nu voor problemen zorgende Josh Duggar.

“Daarna”, aldus de familiewebsite, “begon Michelle terug de pil te nemen, maar ze werd toch zwanger en had een miskraam”. De echtelieden waren er het hart van in, ze praatten met een christelijke arts, ze lazen op de bijsluiter dat anticonceptiepillen inderdaad, als er toch een zwangerschap komt, kunnen leiden tot een miskraam.

Ze realiseerden zich, nog altijd volgens hun eigen website, dat hun “zelfzuchtige handelingen het leven gekost hadden aan hun kind”. Tijdens de familiecrisis die op de miskraam volgde, besloten ze hun leven drastisch om te gooien.

Pijlkoker vol

Hoewel ze al heel streng evangelisch christelijk, baptistisch, leefden, zijn ze sindsdien deel geworden, sympathisant, geen lid, van de Quiverfull-beweging (letterlijk de pijlkoker vol-beweging). Ze lazen de passage in hun bijbel, met name in het Oude Testament, Psalm 127: 3-5.

3Kinderen zijn een geschenk van de Heer. Hij geeft ze als beloning.

4Flinke zonen zijn voor een vader wat scherpe pijlen zijn voor een krijger.

5Het is heerlijk voor een man als hij zijn pijlkoker vol heeft met zulke pijlen. Dan hoeft hij zich niet te schamen als hij in de poort van de stad met zijn vijanden spreekt.

Men moest, bedacht Jim Bob, want zo stond het in de bijbel, kinderen als een beloning van de Heer beschouwen, niet als een probleem. Men moest, dacht hij, helemaal afstappen van anticonceptie en laten komen wat komt, niet plannen als het past.

Zo geschiedde en Michelle is intussen moeder van 19 kinderen, met voornamen die telkens, zoals die van hun vader, J als eerste letter hebben, Jinger Nicole, Jedidiah Robert, Jordyn-Grace Makiya. En hoewel ze de menopauze nadert, kijkt Michelle uit naar meer J’s, zoveel mogelijk J’s, die ze zelf nog op de wereld zet, naast zoveel mogelijk kleinkinderen.

Het leed van de wereld wordt veroorzaakt door familieplanning, vinden leden van Quiverfull. Daaruit blijkt het egoïsme, het gebrek aan liefde, en het onvermogen om het geschenk van God naar waarde te appreciëren.

Sommige leden en sympathisanten van Quiverfull zien de kindervloed ook als een natuurlijke poging om de seculiere samenleving te overweldigen: produceer kinderen tot ze het verschil maken in verkiezingen.

Voor de opvoeding willen de Duggars zelfvoorzienend zijn. In principe geeft Michelle thuis les aan haar kinderen, en voor huishoudelijke taken en de scholing helpen de oudere kinderen mee. Voor muzieklessen is er hulp van buitenaf.

Zijdelingse omhelzing

De Duggars hangen ook de patriarchaatbeweging aan, waarbij de man in principe de autoriteit in huis is, en vrouwen die autoriteit niet mogen aanvechten. Vrouwen horen volgens de Duggars geen hoger onderwijs te volgen.

Vrouwen kleden zich conservatief en mogen vanaf hun puberteit beter geen broeken meer dragen. Verkering gebeurt onder begeleiding, en het verst dat verloofden, die nooit alleen gelaten worden, voor het huwelijk mogen gaan is een gesuperviseerde zijdelingse omhelzing, zonder zoen. Voor de eerste zoen wordt gewacht tot het huwelijk is ingezegend.

Moeder Michelle ontpopte zich tot filosofe van de “onbezoedelde”, de “zuivere” bruid (want het is voornamelijk de taak van de vrouw om zuiver te zijn).

In hun boek A Love That Multiplies (uit 2012) vertelt Michelle wat echtgenoot Jim Bob haar en de oudere kinderen heeft geleerd (de fragmenten werden geciteerd door columniste Alexandra Petri in The Washington Post). “Stel je voor dat je ouders je voor de kerst willen verrassen met een gloednieuwe fiets. Twee weken voor kerstmis kopen ze die fiets en verbergen hem in de schuur. De buurjongen glipt naar binnen en gaat aan de haal met de nieuwe fiets. Hij doet er stuntritten mee. Op kerstochtend nemen je ouders je mee naar de schuur om het geschenk te tonen. Maar op het moment dat ze de deur openen en ‘verrassing!’ roepen, zijn ze even verrast als jij. Iedereen is gechoqueerd omdat de fiets eruit ziet alsof hij van een hoogte te pletter is gegooid. De vering aan de voorkant is stuk, het achterwiel is verbogen en sleept. De fiets is vuil, de lak geschonden, en het zadel gescheurd. De fiets ziet er slechter uit dan een tweedehands exemplaar. Ik weet zeker dat je nog altijd dankbaar zou zijn voor de fiets, en dat je er met plezier op zou rijden. Maar je zou een heleboel plezier missen dat je ouders je hadden willen geven.”

“Op diezelfde wijze willen we niet dat een jongen (of een meisje) je zuiverheid komt stelen”.

Spuwen en drinken

De vergelijkingen kunnen nog gruwelijker, blijkt wat verder in het boek. De beeldspraak is opnieuw afkomstig van Jim Bob en wordt doorverteld door echtgenote Michelle: “Wat als we in een vergadering zouden zitten, er zijn om en bij 100 aanwezigen en de voorzitter vraagt dat men een grote beker doorgeeft en dat iedereen erin spuwt? Wat zou er gebeuren als je helemaal achteraan zou staan, de laatste in de rij, en als de beker eindelijk jou bereikt, vraagt de voorzitter dat je uit de beker zou drinken? Wat zou je doen?”

“Zo gaat het als je intieme fysieke relaties hebt met meerdere partners. Fysieke betrekkingen buiten het huwelijk bevorderen geslachtsziekten, baarmoederkanker en een resem andere problemen. God kan alle verkeerde keuzes vergeven die iemand bekent en berouwt, maar men moet nog wel de pijnlijke gevolgen dragen”.

Na deze vergelijkingen kan men zich inbeelden wat de familie vindt van homo’s en het homohuwelijk, laat staan van transseksuelen. Michelle verleent haar steun en haar stem aan een campagne om de toegang tot publieke vrouwentoiletten te verbieden voor transseksuelen.

Toen hij midden 2002 meedong naar een plaats in de senaat van Arkansas betoogde Jim Bob dat wat hem betreft op pedofilie en incest de doodstraf moet staan. Hij verloor nipt de Republikeinse nominatie.

Miljoenenpubliek

Het is niet dat de meeste ideeën van de Duggars breed gedeeld worden, al is de bedoeling van de familie wel van ze uit te dragen, zieltjes en invloed te winnen. Volgens recente peilingen noemt iets minder dan één op vier Amerikanen zich een evangelische christen. Dana Milbank, commentator bij de al geciteerde Washington Post, verwijst naar statistieken waaruit blijkt dat 7 procent van de Amerikanen anticonceptie moreel verwerpelijk vindt en 3 procent van de ouders de kinderen thuisscholing geeft. Vergelijk dat met de opmars van het homohuwelijk in de VS en de Duggars zijn zeker marginaal. Dat belet niet dat hun realityshow in de top 25 stond van meest bekeken kabelprogramma’s. Voor de topuitzendingen (het huwelijk met de eerste kus, verloofden die enkele seconden aan de supervisie ontsnappen) haalde de show een publiek boven 4 miljoen. De show vervult kijkers met nostalgie. De zelfvoorziening, het gebrek aan schuttingtaal, de opmerkelijke saaiheid, beleefdheid, gehoorzaamheid – het leek voor sommigen antigif voor hun eigen leven, of een verwijzing naar een verleden dat ze nooit hebben gekend en dat hen gedegen leek, gezond, zonder franje, of zelfs de relativering van hun eigen problemen: als zij het klaarspelen om 19 kinderen op te voeden, wat klagen wij dan over een leven met 2? Voor streng-christelijke Amerikanen met een tv was het een van de weinige ontspanningsprogramma’s die ze in familieverband konden bekijken.

Voor de Duggars werd de show een bron van inkomsten. Ze geloven dat God zijn volgelingen alles geeft wat ze nodig hebben, hulp als ze moe zijn en geld als ze blut zijn, maar in dit geval was de bijdrage van zender TLC onmiskenbaar. TLC betaalde voor bouwwerken, huisuitbreidingen. De oudste zoon, Josh, werd dank zij zijn tv-vermaardheid directeur, eigenlijk het uithangbord, bij de Family Research Counsel, een oerconservatieve, rabiaat anti-homoseksuele, streng-christelijke thinktank en actiegroep.

2016 #Republican Presidential Candidates with child molester Josh Duggar. Not enough room for @tedcruz pic! pic.twitter.com/5Jrz7qKH6O

— Political Nerd (@Sttbs73) May 22, 2015

De Duggars zijn weliswaar marginaal, ze stonden ook symbool voor een ‘echt christelijk leven’ en waren als dusdanig politiek interessant. In 2008 werkten ze voor de presidentscampagne van Mike Huckabee, in 2012 voor Rick Santorum (allebei opnieuw kandidaat). Vele van de huidige Republikeinse kandidaten of bijna-kandidaten (Jeb Bush, Scott Walker, Rand Paul, Ted Cruz, Rick Perry, Bobby Jindal, Ben Carson) zijn ook nu weer gefotografeerd met de familie, of met familieleden. Dat helpt om bonafide pro-christelijk te lijken. De Duggars verspreiden deze foto’s via de sociale media bij hun doelpubliek. Huckabee noemde de familie “een voorbeeld van iets wat gezond en wonderbaarlijk is”. Hij somde nog kwaliteiten op: eerlijk, hardwerkend, vrolijk, patriottisch. Amerika zou beter af zijn als het meer op de Duggars zou gelijken.

Santorum verontschuldigde zich bij de familie dat hijzelf “slechts zeven kinderen” had.

In Touch Weekly

De politieke ambities en de religieuze pretenties van de Duggars zijn onderuit gehaald door het soapblad In Touch Weekly. Dat blad kon een intussen vernietigd politierapport inkijken waaruit blijkt dat de oudste zoon, Josh Duggar, in 2002, toen hij 14 was, enkele kinderen heeft gemolesteerd (5 of 6 kinderen), waaronder heel jonge zusjes, die 3 tot 6 waren op het moment dat hij, volgens het politiedocument, onder meer hun vagina betastte. Hij deed dat door hun kleren en ook toen ze uitgekleed waren. Hij deed het terwijl ze sliepen en terwijl ze wakker waren.

Begin 2002 had hij dit aan zijn vader bekend (dus enkele maanden voor vader publiekelijk pleitte voor de doodstraf op incest en pedofilie). De zaak was besproken in de kerk, Josh had publiekelijk zijn zonden beleden en betreurd. Er was beslist “christelijke therapie” te voorzien voor dader en slachtoffers – volgens moeder Michelle bestond die christelijke therapie van de zoon uit het helpen bij de verbouwing van een huis.

Er werd ook een bevriende politieagent op de hoogte gesteld, die Josh “gestreng toesprak” (stern talk) en de zaak vervolgens klasseerde zonder een officieel onderzoek in te stellen (wat hij volgens de reglementen bij het minste vermoeden van seksueel misbruik van minderjarigen wel had moeten doen). De politieagent, Joseph Hutchens, die de Duggars kenden omdat hij ook handelde in tweedehands auto’s, is intussen zelf tot 56 jaar gevangenis veroordeeld wegens bezit van kinderpornografie. De man heeft via zijn advocaat aan In Touch verklaard dat hij destijds op basis van valse informatie tot zijn besluit was gekomen. Hem was gezegd dat het misbruik één keer had plaatsgevonden, met een volledig gekleed, slapend meisje. En dat de dader zijn christelijke therapie had doorgemaakt. Hij beklaagt zich nu die beslissing, laat hij weten, “Ik had meer aan dat meisje moeten denken. Wie weet wat er nog allemaal is gebeurd?”

Oprah Winfrey

In 2004 kreeg de familie haar eigen tv-show. Het is onduidelijk of TLC op de hoogte was van het misbruik.

De show bleek een succes en in 2006 werden de Duggars als beroemdheden uitgenodigd door de Oprah-show. Ze werden naar Chicago gevlogen, enkele dagen onderhouden. Maar terwijl de voorgesprekken voor de geplande uitzending gebeurden, liep er een anonieme e-mail binnen van een vrouw die in detail vertelde over het misbruik binnen de familie. De Oprah-show schrapte de uitzending en speelde de informatie door aan de politie. Die stelde nu wel een onderzoek in, interviewde alle betrokkenen, bracht de gegevens samen in een rapport maar oordeelde dat de termijn waarbinnen iemand in beschuldiging kon worden gesteld, was verstreken. Het rapport bleef in de archiefkast opgeborgen. Er waren geruchten, maar niets concreets. Tot In Touch het artikel en het politierapport publiceerde. Heel gedetailleerd is dat rapport, maar er blijkt in elk geval uit dat de familie op het moment dat ze met agent Hutchens sprak, wel degelijk wist dat de zaak veel grootschaliger was dan één feitl waarbij een volledig gekleed zusje even aan de buitenkant van haar kleren werd betast.

Kort nadat het artikel in In Touch verscheen nam Josh Duggar, nu 27, ontslag als directeur van de Family Research Council. Zijn echtgenote, zwanger van hun vierde kind, liet weten dat ze twee jaar voor het huwelijk op de hoogte was gesteld. Josh Duggar zelf reageerde via Facebook: “Twaalf jaar geleden, als jonge tiener, heb ik onvergeeflijk gehandeld. Ik heb daar enorm spijt van. Ik heb anderen gekwetst, onder wie mijn familie en dichte vrienden.”

Waarnemers stelden vast dat hij in zijn mededeling twee keer naar de slachtoffers verwijst en veel vaker naar zijn eigen onheil (en redding). Het woord ‘ik’ komt twintig keer voor in een tekst van enkele lijnen.

“Ik begreep dat ik mijn leven zou ruïneren als ik op dit verkeerde pad zou verdergaan. Ik zocht vergiffenis van degenen die ik kwaad berokkend had en vroeg Christus om me te vergeven en in mijn leven te komen. Ik zou er alles voor over hebben om terug te kunnen gaan naar die tienerjaren en anders te handelen. Maar in mijn huidig leven ben ik erg dankbaar voor Gods genade, mededogen en redding”.

Reacties

Het snelst reageerden de sponsoren van de tv-show. Die haakten massaal en vrijwel onmiddellijk af (er is intussen wel een campagne van Duggar-gezinden aan de gang om de bedrijven op andere gedachten te brengen).

TLC was niet zo snel. Daar besliste men het programma te schorsen, niet te schrappen. De reacties op het schandaal kunnen interessante tv opleveren, schijnt daar een overweging te zijn.

Kijkers twijfelen volgens blogs en posts globaal tussen walging en vergeving, tussen “wat een idioten zijn wij dat we hebben gekeken” en “iedereen die jong is maakt fouten, en hij heeft nu toch zijn leven gebeterd”.

Dat de pedofiele feiten waren gebeurd in de jaren voorafgaand aan de periode dat de familie meende de les te kunnen spellen, en holebi’s te kunnen afschilderen als de architecten van de ondergang, vonden vele kijkers erg. De anderen vonden dan weer dat het gezin goed met de crisis had omgegaan.

De twee Republikeinse presidentskandidaten voor wie de familie gewerkt heeft, Santorum en Huckabee, reageerden erg verschillend.

Gay people are an abomination but child molesters are just “good people” who “make mistakes,” says @GovMikeHuckabee. http://t.co/cSAAC97Dof

— Karl Frisch (@KarlFrisch) May 22, 2015

Huckabee, zelf afkomstig uit Arkansas, had net vernomen dat de Duggars in 2016 zijn presidentskandidatuur ondersteunen, toen het schandaal openbarstte. Hij meldde dat de steun wederzijds blijft. Josh Duggar, zo schrijft Huckabee, noemde zijn daden, die hij als minderjarige stelde, “onvergeeflijk”, maar dat is niet hetzelfde als “onvergeefbaar”. “Goede mensen maken fouten en doen betreurenswaardige en zelfs degoutante dingen”. “Het is in dit soort tijden dat echte vrienden opstaan en kant kiezen. Laat de anderen weglopen, Janet (zijn echtgenote, rr) en ik lopen naar hen met onze steun.”

Rick Santorum, de kandidaat die in 2012 door de Duggars werd uitverkoren, was minder begripvol. “Ik voelde me ziek, gewoon ziek”, zei hij kort nadat hij deze week zijn presidentskandidatuur had aangekondigd. “Ik bid voor de meisjes in het bijzonder. Ik vind het moeilijk zelfs maar te denken aan wat ze moeten doorstaan hebben”.

Er wordt wat gemeesmuild ter linkerzijde, over het zoveelste geval van religieuze hypocrisie, waarbij iemand die met een geheven vingertje en met zelfzekere stem de voordelen van een religieus leven opsomt, onthouding preekt, discipline, in het geniep de nadelen illustreert.

De fundamentele vraag, aldus commentator Milbank, is echter waarom al die Republikeinse presidentskandidaten “in aanbidding hebben gestaan” bij de Duggars? Ze doen het, denkt hij, omdat het helpt bij de eerste voorverkiezing, de caucus in Iowa, waar de christelijke stemmen belangrijk zijn. Die eerste verkiezing, die een campagne tot leven kan brengen of breken, werd in 2012 gewonnen door Santorum, in 2008 door Huckabee, telkens de kandidaat die de Duggars hadden aangeduid.

Maar, schrijft Milbank, “de overweldigende meerderheid van christelijke conservatieven zijn respectabele Amerikanen die niet racistisch zijn, noch geloven in exotische dingen als patriarchaat of ongebreidelde vruchtbaarheid. Dan moet er voor Republikeinen die verkozen willen worden toch een manier bestaan om aantrekkelijk te zijn voor deze groep zonder de extremisten het hof te maken”.