De eerste minister maakt de bommen van de N-VA onschadelijk. Hij probeert een schild te vormen tegen de nationalisten maar blijft hun objectieve bondgenoot. Hij reageert op de budgettaire dictaten van Europa en maakt links zenuwachtig. Elio Di Rupo, die in alle richtingen aangevallen wordt, verdedigt zich. Als hij nuttig is, dan is het als offer. Want sommigen denken al aan zijn vervanging.
Iets minder dan een jaar voor de federale, regionale en Europese verkiezingen van 25 mei 2014, wordt Elio Di Rupo op alle niveaus onder druk gezet. Hij moet de staatshervorming en zijn neteligste luik uitwerken, de omwerking van de financieringswet. Onder druk van Europa, wordt zijn regering in het nauw gedreven om nieuwe besparingen uit te voeren. De factuur is zwaar: 4 miljard euro. Bepaalde structurele hervormingen zijn nog niet doorgevoerd: die van het financierings- en bankwezen, de beperking van de lonen van topmanagers… De situatie is sinds het begin niet meer veranderd: de eerste Franstalige premier sinds 1974 ondergaat de actualiteit en reageert haastig in zaken als de verminderde koninklijke dotaties en de hetze rond Michelle Martin. Hij tracht tijd te winnen, delegeert aan zijn ministers en geeft de hete aardappel van het eenheidsstatuut aan de sociale partners door, het sociale BHV. Dat alles onder druk van zijn partij, in een volledig verwarde linkse zijde.
“Je moet je indenken in welke situatie we ons bevinden: het zijn rukwinden in alle richtingen” vertelde Laurette Onkelinx, de socialistische vicepremier in Le Vif/l’Express. Het is de eerste regering waaraan ik deelneem waarin ik zoveel moeilijkheden ondervind. U kan zich niet voorstellen hoe sterk de kapitein en de ploegen moeten zijn.” “Als de regering de drie doelstellingen die hij voor ogen heeft kan realiseren – de staatshervorming, de begrotingsdiscipline en de structurele hervormingen – hebben we een kans om de tonen dat we de staat kunnen beheren” zegt Didier Reynders, de liberale vicepremier. Daarna zal het antwoord uit Vlaanderen komen…”. Want de dreiging is niet weg: uit een peiling van Le Soir /RTL-TVi en De Morgen/VTM bleek dat de Vlaamse nationalisten nu 35% zouden scoren en dat de PS in vrij val is in Wallonië.
In volle storm zijn er sommigen die twijfelen. Die zich afvragen of hij echt de juiste man op de juiste plaats is. En er wordt nu al gedacht aan de naam van zijn opvolger. Welk nut heeft Elio Di Rupo nog? En zouden we zonder hem kunnen?
Hij herstelt de vrede in het land. Maar enkel tijdelijk…
Carl Devos, politicoloog aan de Universiteit Gent: “Het is een serieus maar tijdelijk herstel van vrede. Iedereen neemt aan dat de zesde staatshervorming belangrijk is, maar ook dat ze zeer complex is, volgens sommigen té complex, en dat ze niet definitief is. De recente discussie over de loonkosten die op gang gebracht werd door Kris Peeters bewijst dat. Het resultaat van de N-VA in 2014 zal bepalend zijn: als ze een grote score behaalt, zullen veel dingen opnieuw in vraag gesteld worden.
Hij saneert het land, door “zijn” links kwaad te maken
Zeventien miljard euro. Dat is het bedrag dat de regering van een linkse eerste minister heeft bespaard. Gedwongen door een ongeziene financiële crisis, een schuldenlast die opnieuw chronisch geworden is en Europese oekazes.
“Alle eerste ministers moeten zich boven het gewoel plaatsen zonder zich van hun partij af te snijden” zegt politicoloog Pierre Vercauteren. Er is een rolverdeling tussen hem, Laurette Onkelinx, die de socialistische deugd in de regering waarborgt, en Paul Magnette die het links engagement in de partij promoot. Zij hebben de taak de link met links, het ABVV… te bewaren. Ook al omdat we niet weten wanneer de groei waarop iedereen wacht zal hernemen; dat zal een impact hebben op de resultaten van de stemming van 2014.”
Hij vormt een schild tegen de N-VA. En zijn objectieve bondgenoot
De strijd tegen de klok van Elio Di Rupo verbergt een doelstelling die hij expliciet uitdrukte op de ministerraad van 6 december 2011 : we moeten de Vlaamse partijen helpen de N-VA te overwinnen door hen argumenten van geleverd werk te geven.
“Di Rupo is een puur product van de Belgische politiek met zijn zin voor compromis analyseert Paul Vercauteren. Tijdens de regeringshervorming stond hij voor een muur met Bart De Wever. Dat is voor hem soms te veel geweest. Zijn speechen in het parlement getuigen van een grote hardheid ten aanzien van N-VA: “Jullie spreken, wij handelen!” Het is zeldzaam dat een eerste minister zich zo expliciet op de tegenstander richt. De paradox is dat hij tegelijkertijd de N-VA helpt om de PS-staat en koning Di Rupo in Vlaanderen te gebruiken om zichzelf in de verf te zetten.”
Zijn methode is traag, te traag…
Uiteraard is het in tijden van politieke storm moeilijk voor de geïnteresseerden om er luidop over te spreken. Maar de stijl van Di Rupo irriteert. En met het oog op 2014 zal er op de man gespeeld worden.
“Gegeven de moeilijkheid van de dossiers, moet Elio Di Rupo nog veel op de geesten inwerken, stelt Pierre Vercauteren vast. Hij probeert zijn partners met zachte hand naar een oplossing te leiden. “Elio Di Rupo is een geduldige man, zegt ook Carl Devos. “Zijn stijl is zeer verschillend van zijn voorgangers Guy Verhofstadt et Jean-Luc Dehaene, misschien leunt hij dichter aan bij Wilfried Martens. Het is een man die wacht, die heel veel tijd neemt. Maar ik heb soms de indruk dat hij niet echt toont dat hij de baas is.”
Hij communiceert bijna obsessief. En irriteert
“Als rasechte communicator heeft Di Rupo een nieuw evenwicht moeten vinden” analyseert Pierre Vercauteren. Je voelt trouwens dat hij moeite ondervindt om zijn draai te vinden. Alles is berekend, onder controle. Hij improviseert niet graag. Hij is het product van een politieke Franstalige communicatie met veel nuances. In Vlaanderen heerst er een meer Angelsaksische cultuur, de media zijn er veel scherper en bijtender. Daar komt nog zijn probleem van de beheersing van het Nederlands bij: hij kent de taal perfect maar heeft er ondanks al zijn inspanningen de kleur, het accent niet van door zijn oorsuizingen.”
“Als Di Rupo communiceert, is het net of hij president van de Belgische republiek is, stelt Carl Devos. Wanneer hij in het parlement persoonlijk aangevallen wordt, neemt hij een koffietje, beweegt hij niet, glimlacht hij en repliceert hij op een droge toon. Zoals een president…”
Hij droomt van Di Rupo II. Maar anderen willen een “echte baas”
Hij wil de N-VA overwinnen om snel drie partijen in de federale regering en een lange politieke crisis te vermijden. Dat zou het ideale scenario zijn voor na de verkiezingen van 2014.
“Di Rupo II ? Hij zal nooit luidop zeggen dat dat zijn ambitie is, analyseert Carl Devos. Dat zou een geschenk voor de N-VA zijn. Hij zal altijd zeggen dat hij niets vraagt, maar, laten we eerlijk zijn, dat is wat hij wil, wat hij altijd gewild heeft. En de kans bestaat dat dat nog mogelijk is na de verkiezingen van 2014. Ik denk dat de partijen in de regeringen symmetrische coalities willen, zowel op het federale als op het regionale niveau. Zelfs aan Vlaamse kant. Ik sluit niet uit dat we overal coalities proberen maken zonder N-VA, zelfs in Vlaanderen.”
“Elio Di Rupo leeft in onzekerheid over wat er na 2014 zal gebeuren, gaat Pierre Vercauteren verder. Di Rupo II? Dat is een perspectief dat hij minder beheerst omdat hij Franstalig is. Moest dat gebeuren zou dat opnieuw door een samenkomst van atypische omstandigheden zijn. Maar je voelt wel dat aan Vlaamse kant de functie van de eerste minister recupereren op de politieke agenda staat. En opgepast: als de N-VA de peilingen bevestigt of vooruitgaat, zal de regeringsvorming weer heel moeilijk worden!”
De resultaten van Di Rupo zullen beoordeeld worden aan de hand van de score van de N-VA. Het risico is groot dat hij er niet ongedeerd uitkomt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier