‘We kunnen het draagvlak voor asielopvang slechts vrijwaren door grenzen in te bouwen’

Wim Soons (CD&V) over het wetsontwerp om huiszoekingen toe te laten met als doel vreemdelingen zonder papieren op te pakken. ‘Vandaag kan men personen die hier illegaal verblijven echter enkel in iemands huis ophalen indien de betrokkene hiermee instemt. Dat ondergraaft heel het principe van terugkeer wanneer de asielaanvraag ongegrond blijkt.’

De voorbije jaren is er heel wat gezegd, en vaak ook geroepen, over het asielbeleid in ons land. Ik heb in meer dan één discussie verdedigd dat we er moeten staan voor hen die onze bescherming echt nodig hebben. Op partijvergaderingen moest ik daar niemand van overtuigen, op familiefeesten rond de kerstkalkoen of tijdens geanimeerde tooggesprekken in het betere volkscafé vaak wel. Heeft ons land de voorbije jaren haar verantwoordelijkheid genomen? Laten we er de cijfers even bijhalen: in 2012 kregen 22,5% van zij die asiel vroegen ook effectief bescherming. Dat percentage steeg de voorbije jaren sterk, tot 57,7% in 2016. Logisch: heel wat aanvragers kwamen uit het door oorlog verscheurde Syrië en Irak. Zo kregen in 2017 liefst 95% van de aanvragers uit Syrië bescherming.

Tienduizenden potentiële sans-papiers

Jaar na jaar blijken een grote groep asielzoekers evenwel niet te voldoen aan de criteria voor bescherming. De voorbije 3 jaar alleen al werd er aan zo’n 30.000 mensen meegedeeld dat hun asielaanvraag was geweigerd, en dat zij het grondgebied dienden te verlaten. Meer dan vroeger wordt er -gelukkig – met hen een traject van vrijwillige terugkeer uitgewerkt.

Wanneer men hier echter niet in wil meestappen, is het soms onvermijdelijk nodig om tot gedwongen terugkeer over te gaan. Wie dit niet erkent, zou toelaten dat er in ons land een groeiende groep van mensen zonder verblijfspapieren ontstaat, iets wat zowel voor de mensen in kwestie, als voor onze maatschappij, nefast is. Het gaat dan immers om mensen die geen wettelijk arbeidscontract kunnen afsluiten, geen rijbewijs kunnen halen of verzekering afsluiten,… Een blinde ziet dat dit een onhoudbare situatie is.

Geen wetteloosheid, geen vrijhaven

Het wetsontwerp dat nu voorligt, en voorwerp is van zoveel discussie, is het sluitstuk, de laatste stap van het terugkeerbeleid. Eerst wordt ingezet op vrijwillige en begeleide terugkeer. In het uiterste geval moet het ook mogelijk zijn mensen die niet erkend zijn, gedwongen uit te zetten. Vandaag kan men personen die hier illegaal verblijven echter enkel in iemands huis ophalen indien de betrokkene hiermee instemt. Dat ondergraaft heel het principe van terugkeer wanneer de asielaanvraag ongegrond blijkt.

Aan die onhoudbare toestand komt nu een einde. De politiediensten krijgen echter wel geen carte blanche. Dat zou ingaan tegen artikel 15 van de grondwet, dat stelt dat ‘De woning is onschendbaar; geen huiszoeking kan plaatshebben dan in de gevallen die de wet bepaalt en in de vorm die zij voorschrijft.’. Het wetsvoorstel bepaalt daarom heel duidelijke voorwaarden (bv. een machtiging door een onderzoeksrechter) en heel duidelijk beperkingen (bv. enkel tussen 5en 21u).

Opengrenzenbeleid is geen optie

Het gedwongen terugsturen van mensen die net een gevaarlijke tocht achter de rug hebben, zal altijd een heel gevoelige en moeilijke kwestie blijven. Het gaat immers om mensen zoals jij en ik, op zoek naar een beter leven. Toch is het helder als pompwater dat een opengrenzenbeleid geen optie is. Alleen al in Afrika groeit de bevolking tussen nu en 2050 van 1,2 miljard naar 2,5 miljard mensen, en ons land blijft een aantrekkelijke bestemming voor velen die elders in de wereld iets willen opbouwen. We kunnen het draagvlak voor asielopvang, én ons sociaal systeem slechts vrijwaren door grenzen in te bouwen – zo objectief, rechtvaardig en humaan mogelijk – om deze migratiestromen in goede banen te leiden en te beperken tot haalbare proporties. Het wordt hoog tijd, dat we het dààr tenminste eens over zijn.