‘We hebben nood aan een globaal herstelplan om een sociaaleconomische catastrofe te vermijden’

Federaal Parlementslid Koen Metsu (N-VA) pleit voor een V-vormig herstelplan na de coronacrisis.

De coronacrisis is de grootste uitdaging voor de wereld en ons land sinds de Tweede Wereldoorlog. Overheden nemen ongeziene maatregelen om het openbaar leven aan banden te leggen zodat het virus ingedijkt kan worden. In onze ziekenhuizen, rusthuizen, supermarkten en distributiecentra en op zovele andere plekken, voeren vele tienduizenden mensen een dagelijkse strijd om levens te redden en ervoor te zorgen dat de bevolking eten, stromend water en elektriciteit heeft. Deze inspanningen verdienen ons diepste respect en ze maximaal ondersteunen moet de topprioriteit zijn van elke beleidsmaker.

Naast de gezondheidsimpact, is de economische impact van de crisis gigantisch. Volledige sectoren liggen plat. Het leger (tijdelijke) werklozen overschrijdt in België ruim het miljoen en er komen elke dag bij. Ook in andere landen schieten de werkloosheidscijfers hoogtes in die ongekend zijn. De economische schade is astronomisch en snijdt veel dieper én breder dan de financiële crisis en elke andere crisis die we sinds 1908 nog hebben gekend (de oorlogsjaren uitgezonderd). De sociale en maatschappelijke impact gaan enorm zijn, maar we lijken het nog niet goed te beseffen.

De verschillende regeringen in dit land nemen maatregelen om de schade te beperken, maar van een echt post-coronaplan om het land terug op de rails te zetten, is (nog) geen sprake. Nochtans is zo’n plan hetgeen wat absoluut noodzakelijk is om een catastrofe af te wenden. Het pakket aan goedbedoelde maatregelen, die ongetwijfeld een hulp zijn voor vele mensen en bedrijven, komt amper verder dan het uitdelen van premies, cheques en bonnen of het verlengen van de termijnen om belastingen te betalen.

We hebben als Vlaanderen en België alles in huis om ervoor te zorgen dat we na het bezweren van deze gezondheidscrisis, ook de economische crisis te lijf kunnen gaan. Ik pleit voor een V-vormig herstelplan, wat wil zeggen dat we nu een diepe, agressieve, kortstondige recessie tolereren, maar waar we rock bottom niet mogen talmen. Vanaf de kentering terug mogelijk is, moeten we het gaspedaal induwen. Enkel zo rijden we ons uit dit moeras.

Om dit te verwezenlijken hebben we echter nood aan beleidsmakers die nu het voortouw nemen om samen met een raad van experten een post-corona, globaal herstelplan op te stellen om het gewone leven zo snel mogelijk te hervatten en fundamentele keuzes te maken.

Dat plan moet minstens de volgende elementen bevatten: ten eerste moet de industriële capaciteit zo snel mogelijk ingezet worden om massaal miljoenen FFP2 mondmaskers, veiligheidsschorten, -brillen, -handschoenen en tests te maken zodat we na tests en met persoonlijke beschermingsmiddelen mensen uit de quasi-lockdown kunnen halen en het leven terug opgestart kan worden. Die serologische test moet zo snel mogelijk op grote schaal beschikbaar komen, zodat we kunnen nagaan wie de ziekte al heeft doorgemaakt, al dan niet met symptomen. Op die manier kan er veel gerichter getest worden en kunnen de maatregelen bijgestuurd worden. Want als de maatregelen dra zonder tests versoepeld worden, mag je zeker zijn van een desastreuze opflakkering. En hier volgt de medische frustratie: wij hebben de knowhow en instrumenten in België, maar het is vechten om reagentia.

Ten tweede moet onze wetgeving dringend aangepast worden zodat (tijdelijk) werklozen, freelancers zonder opdrachten, etc. snel en flexibel ingezet kunnen worden in sectoren die schreeuwen om arbeidskrachten. Uiteraard moeten zij ten allen tijde in de meest veilige omstandigheden kunnen werken.

Ten derde moet volop ingezet worden op herscholing op korte en middellange termijn. Heel wat jobs gaan verdwijnen, maar er zijn ook heel wat noden op de arbeidsmarkt, denk maar aan technische of IT-profielen.

Ten vierde moeten we inzetten op het terug aantrekken van de maakindustrie. Dat is goed voor de robuustheid van ons economisch weefsel, maar ook strategisch belangrijk zodat we bij een volgende crisis niet afhankelijk zijn van pakweg China voor onze mondmaskers, medicijnen of onderdelen.

Ten vijfde biedt deze crisis ons de kans om te bezinnen over wat onze strategische sectoren zijn en hoe we daarop maximaal kunnen inzetten, zonder over te hellen naar protectionisme. Het mag nu immers wel duidelijk zijn dat je als land in tijden van nood, zelfs in het Europa van vandaag, alleen op jezelf kan rekenen. Laten we van die noodzakelijk denkoefening een economische deugd maken.

En ten zesde moet er vanuit de overheid massaal geïnvesteerd worden in innovatie, onderzoek en ontwikkeling en infrastructuur. Uitzonderlijke tijden vragen immers om uitzonderlijke maatregelen en het is de financiële slagkracht van de overheid die we op dit moment nodig hebben om als startkabels van de economie te fungeren.

Tot slot moeten we ook de instellingen durven oprichten die ons helpen om in de toekomst ons beter voor te bereiden op toekomstige schokken. Immers deze crisis is geen ‘zwarte zwaan’ maar was perfect voorspelbaar. Het zijn vandaag de virologen en epidemiologen, die aan de medische denktafel zitten. Vakexperten zouden steeds actief betrokken moeten worden bij deze denkoefening. Dit is de enige oplossing om ook eens proactief en preventief beleid te kunnen opzetten, in plaats van reactief de brand te moeten blussen.

Een economische denktafel dringt zich op. Ik ben er zeker van dat economische topexperten zoals Geert Noels, Rogier De Langhe, Ivan Van de Cloot, Lieven Annemans, Peter de Keyzer en Derrick Gosselin maar al te graag hun onontbeerlijke inzichten en kennis willen delen. Maar begin daar nu mee… Niet straks.

Dat er ‘in stilte’ of ‘achter de schermen’ in Brussel rond dringende acties met hulp van de ERMG groep gepraat wordt, is onvoldoende. Wat we nodig hebben is een ‘Globaal-Herstel-Plan’ gesteund op visie, leiderschap en staatsmanschap. We hebben nood aan een coalitie van leiders bestaande uit sterke politici, ondernemers, academici en experten om het voortouw te nemen. We hebben een Globale Herstel Raad nodig, die na het herstel moet blijven nadenken over alle mogelijke scenario’s, zodat we nooit meer op deze schaal verrast zullen worden. Middelmatigheid en trage besluitvorming zijn geen optie.

Het virus heeft enkele weken nodig gehad om ook ons land plat te leggen, laten we vandaag beginnen met het heropstarten met wat we geleerd hebben uit het verleden, met visie op de toekomst, en met acties in het heden.