‘Waarom Ringland het te volgen Duitse model is voor Antwerpen’

Manu Claeys van stRaten-generaal ziet in Hannover de ene na de andere groene ruimte en denkt daarbij aan Antwerpen. ‘Wat hebben wij ons Antwerpen laten verstenen, over de jaren heen. Dat extra tiende district genaamd Ringland is werkelijk broodnodig. De Vlaamse regeringsonderhandelaars zijn zo vol van het ‘Duitse model’. Zouden ze het over al die zuurstof voor de Duitse stedeling hebben en over het model dat dáárachter schuilgaat?’

Brief aan de Ringlanders

Dag feestgangers van het Ringlandfestival,

Ik kon er niet bij zijn, op het Ringlandfestival, wegens in het buitenland. Ik zit in Hannover om na alweer drukke Oosterweelmaanden hier eindelijk rustig te kunnen schrijven.

Rust is er genoeg in deze stad die exact even groot is als Antwerpen (204 km²), evenveel inwoners telt (514.000), maar zo veel parken, bossen, vijvers, akkers en volkstuinen op haar grondgebied heeft dat de vergelijking al meteen ophoudt. Morsen met de ruimte doen ze hier alleen wanneer het om groene ruimte gaat.

Op wandelafstand van het historische centrum liggen drie gigantische groene longen: de koninklijke tuinen van Herrenhausen, het Maschpark aan het grote meer en het stadsbos Eilenriede (700 hectare). Er zijn meer dan twintigduizend volkstuinen (‘Urlaub um die Ecke’), honderden sportvelden en indrukwekkende kerkhoven die samen met ontelbare parken, groene pleinen en grasvlakten die longen flankeren. Vanuit alle windstreken komen duizenden fietsers elke ochtend door die groengebieden tot in het stadshart gefietst via een fietspadenstelsel dat hen in, door en rond de stad brengt.

Te voet staat elke Hannoveriaan binnen de vijf minuten in een groenzone, waar er geflaneerd, gefietst, gebarbecued, gesport en gespeeld wordt bij de vleet. Allemaal zeer inspirerend en begeesterend, wanneer ik zelf eens moet bewegen om niet vast te roesten aan mijn laptop.

Tijdens mijn verblijf hier las ik dat in Duitse steden de fiets het stilaan overneemt van de auto. Ik kan het geloven en zie ook waarom dat zo is. Al sinds het eind van de 19^de eeuw heeft Hannover een Stadtgartendirektor. De allereerste, ene Julius Trip, was Dozent für Gartenkunst (Docent Tuinarchitectuur) aan de lokale Leibniz Universiteit. De titel van Duitslands groenste stad kwam Hannover enkele jaren geleden dus niet zomaar in de schoot gevallen. Er is aan gewerkt, al meer dan een eeuw lang. Daarvan profiteren vandaag de huidige stadsbewoners. Een groene visie op de grootstad: in Vlaanderen moeten we er als het ware nog aan beginnen.

Hannover heeft ook een lage-emissiezone en een klimaatactieplan (Klima-Allianz Hannover). Er is zelfs een heus Klimaschutspfad, waarbij QR-codes je ter plekke informeren over wat je te zien krijgt tijdens de wandeling. De foldertjes liggen bij de dienst van toerisme. Absolute aanrader dus, deze stad, op het vlak van groenbeheer, stadsontwikkeling en mobiliteit.

Ik verblijf aan de rand van Hannover, in het huis van vrienden die zelf enige tijd in het buitenland zitten. Hun huis ligt op zo’n half uurtje fietsen van het centrum. Vlakbij is er een eindhalte van het wijdvertakte tramnet en ook een stop voor de S-bahn. Dat patroon tref je in alle Duitse en Zwitserse steden aan: het netwerk van de lokale voorstadstreinen reikt tot ver buiten de stad om alle woonkernen in de omgeving op een efficiënte manier aan het hart van de agglomeratie te verbinden. In dat hart ligt de Hauptbahnhof, waar in Hannover dagelijks een kwart miljoen reizigers komen en gaan. De vergelijking met Antwerpen-Centraal is pijnlijk: in onze prachtige spoorwegkathedraal stapt dagelijks amper 15% van dat aantal in en uit, minder dan veertigduizend mensen. Ik woon op vijfhonderd meter van Antwerpen-Centraal en weet als geen ander: in het station kun je soms een kanon afschieten, zo euh … weinig druk is het er. Normaal is dat niet in een stad waar er zoveel files zijn. Of misschien net wel?

Ze hebben hier in Hannover overigens ook een halve ring rond de stad, zoals in Antwerpen. Maar hun ring loopt in een wijde boog om de stad heen, kilometers verwijderd van het centrum, in een veel grotere boog nog dan het Meccanotracé. Gelukkig maar, want veel van het verkeer dat rond Antwerpen rijdt passeert ook hier, op weg naar Polen en de Baltische staten.

Jongens toch, wat hebben wij ons Antwerpen laten verstenen, over de jaren heen. Dat extra tiende district genaamd Ringland is werkelijk broodnodig. Tien jaar geleden al vroegen we met BorgerhouDt van Mensen om een overkapping van de ring, alle politieke partijen waren pro, maar vandaag staan we nog steeds met lege handen. De sense of urgency dringt niet door.

Ik schreef het al: Hannover is even groot als Antwerpen en telt evenveel inwoners. Toch loopt door de stad slechts een stelsel van tweevakssnelwegen ter ontsluiting van de woongebieden. Niet de geplande 27 BAM-baanvakken aan het Sportpaleis dus of de 15 voorziene baanvakken aan het groene Noordkasteel vlakbij het Eilandje. Daarvan zouden ze hier in Hannover zeggen: goed gek.

’t Schijnt dat de Vlaamse regeringsonderhandelaars zo vol zijn van wat ze het ‘Duitse model’ noemen. Zouden ze het over al die zuurstof voor de Duitse stedeling hebben en over het model dat dáárachter schuilgaat?