‘Waarom niet opnieuw gezamenlijke actie van Consortium 1212 voor slachtoffers van oorlog in Syrië?’

‘Het ziet er immers niet naar uit dat de oorlog in Syrië snel voorbij zal zijn. Om daar een humanitaire catastrofe te vermijden is er geld nodig, veel geld’, schrijft Niels De Rudder (SP.A). Hij roept op tot een gemeenschappelijke actie van Consortium 1212. ‘Is het geen tijd om de actie ‘Syrië, levens redden’ opnieuw open te stellen?’

Opgelet, de oproep ‘Syrië levens redden’ is afgesloten (3 december 2014). Deze droge boodschap kan u op de website van het consortium 12-12 lezen. 18 juni 2015, dat was de laatste keer dat op de website onder de rubriek ‘actueel’ een bericht verscheen. Rechts een twitterbalkje met de veelzeggende boodschap ‘Hmm, een lege tijdslijn. Dat is vreemd’. Neen, dat is dus niet vreemd. S.O.S Nepal, een actie ten voordele van de aardbeving eerder dit jaar, is de enige actie die open staat.

Het consortium bestaat uit zes organisaties (Caritas International, Dokters van de Wereld, Handicap International, Oxfam Solidariteit, Plan België en UNICEF België) en schiet in actie wanneer er een natuurramp of humanitaire crisis uitbreekt. Het Consortium voor noodhulpsituaties beschikt over een gezamenlijk rekeningnummer, dat eindigt op 12-12, waarmee het de overheden en het publiek in België bij zware humanitaire catastrofes tot de nodige solidariteit kan bewegen, staat op de website te lezen. Wanneer we doorklikken naar de websites van deze respectievelijke organisaties kunnen we meestal wel informatie terugvinden over ‘de grootste humanitaire ramp van onze tijd’ (dixit VN).

Deze week nog konden we lezen en horen dat het wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties (WFP) kampt met geldgebrek en de grootste moeite heeft om Syrische vluchtelingen eten te geven. Noodgedwongen diende het WFP het aantal vluchtelingen dat voedselhulp kreeg, terug te schroeven van 2,1 miljoen naar 1,4 miljoen. In de vluchtelingenkampen nam de druk op de voedselvoorraden en medische verzorging elke dag toe en heeft ondertussen de grens van het houdbare ver overschreden. Omdat er meer en meer kinderen zwaar ondervoed geraken, werd er stevig aan de alarmbel getrokken. Veel ellendiger kan de situatie niet meer worden. Nog langer wachten is geen optie.

Voor zij die eraan twijfelen, het overgrote merendeel van deze oorlogsvluchtelingen zal (voorlopig) niet naar Europa trekken maar eerst hun leven in de omringende landen proberen uit te bouwen. Het ziet er immers niet naar uit dat de oorlog snel voorbij zal zijn. Om daar een humanitaire catastrofe te vermijden is er geld nodig, veel geld. Geld voor medische zorgen, geld voor voedsel en water, geld om scholen te bouwen, geld om huizen te bouwen, geld om jobs te creëren, enz. De directe buurlanden vangen het grootste deel van de vluchtelingen op.

Voor zij die liever de ogen sluiten of de andere kant opkijken en niet willen dat vluchtelingen in Europa voet aan grond zetten, geen hulp bieden zal een omgekeerd effect hebben. Hoe slechter de levensomstandigheden in de omliggende buurlanden waar de mensen in eerste instantie naartoe vluchten, hoe meer vluchtelingen met de moed der wanhoop naar Europa zullen drijven. We maken op dit moment immers de grootste vluchtelingencrisis in bijna 25 jaar mee en tragisch genoeg wordt de crisis na 5 jaar oorlog in Syrië steeds erger en stijgt het aantal vluchtelingen met de dag.

Libanon bijvoorbeeld zag zijn bevolkingsaantal op korte tijd met bijna 2 miljoen mensen uit Syrië stijgen. Om u een idee te geven, het land vangt 3 keer zoveel vluchtelingen op als heel Europa samen. Turkije trouwens 5 keer meer. In dat licht bekeken kunnen we de berichtgeving over de stormloop van vluchtelingen naar Europa enigszins nuanceren.

Het mag nu reeds duidelijk zijn dat Europa helemaal niet klaar is om een grote groep mensen op haar grondgebied op te vangen. Niet op organisatorisch en infrastructureel vlak, en al zeker niet op politiek vlak. Veel geblaat maar weinig wol. Maar als ergens het maatschappelijk en financieel draagvlak onder zware druk komt en op punt staat te begeven, dan is het in de regio zelf.

Want op dit moment is het de grootste uidaging om fondsen te vinden om het hoofd te bieden aan de vluchtelingencrisis in de regio zelf. Het UNHCR bijvoorbeeld, het hoge commissariaat voor vluchtelingen, riep de wereld op om dit jaar 5,5 miljard dollar vrij te maken. Een oproep die min of meer in dovemansoren terecht kwam. Aan het begin van de zomer werd slechts de helft van de humanitaire fondsen gedoneerd. Wat in de rampregio ondermeer leidde tot kleinere voedselrantsoenen, duurdere gezondheidszorg en minder kinderen die naar school kunnen. Er moet dus dringend meer gebeuren.

In sommige, uitzonderlijke situaties, wanneer de noden de gangbare beschikbare middelen overstijgen, moeten humanitaire organisaties kunnen beroep doen op buitengewone steunvormen, zoals een gezamenlijke actie met een gemeenschappelijk rekeningnummer. Dat is één van de missies en het engagement van het consortium 12-12.

Is het dan niet tijd om de actie ‘Syrië, levens redden’ opnieuw open te stellen? De actie van het consortium bleef in 2013 ver onder de verwachtingen maar zou gezien de huidige golf van solidariteit nu wel succesvol kunnen zijn.