Waarom ik een zonnepaneel op het terras van mijn appartement installeerde

Brusselaar Tom Kenis stond de afgelopen weken in het midden van de aandacht, toen het zonnepanneel op zijn terras in het oog sprong van enkele voorbijgangers die er foto’s van op sociale media plaatsten. In deze bijdrage legt hij uit hoe en  waarom hij zijn zuidelijk balkon uitrustte met een mini-paneeltje.

Hoewel de stroomprijzen van mijn energiecoöperatie vooralsnog niet stegen, installeerde ik afgelopen mei op mijn balkon een zogenaamd ‘plug-and-play’ zonnepaneel. Via webwinkels in Nederland en Duitsland kocht ik het paneel zelf, micro-omvormer, bevestigingshaken, en een wifi-stekkertje waarmee ik de productie via de smartphone opvolg. Met een investering van 600 Euro, de helft van wat een iPhone kost, dek ik circa het verbruik van de frigo (+- 200 Kilowattuur op jaarbasis). Noem het ampères van den Aldi, maar afhankelijk van de stroomprijs bespaart een zuidelijk balkon gemakkelijk 100 à 200 Euro per jaar.

Een woordvoerder van Sibelga, de Brusselse netwerkbeheerder, nam het woord ‘fraude’ in de mond. Jeesh, dude. Misschien eerder tijd om stoffige regelgeving aan te passen aan acute crisis dan des burgers’ druppel op de hete plaat kastijden? De directeur van de Sectorfederatie Duurzame Energie Vlaanderen stelt dat het interessanter is om aan energiedelen te doen. En zie, een schooltje bij mij tegenover beschikt over een vlak, ongebruikt dak. Ik slijp alvast de paperassenmachete. To be continued…

Even uitzoomen

Op elk moment van de dag stuurt de dichtstbijzijnde ster 174.000.000.000.000.000 Watt onze kant uit. Een hypothetisch gebied van 335 op 335 km aan zonnepanelen, 1,2 procent van de Sahara pakweg, dekt alle menselijke energiebehoeften. Daarnaast produceert de zonnewarmte die door de atmosfeer kolkt vele keren meer wind dan we ooit kunnen opsouperen.

Tot zover de theorie. De zon schijnt niet altijd. Dito wind. En toch, de mens wordt stilaan bijzonder handig in het opslaan van energie, een handje geholpen door computers die elektronen razendsnel daarheen sturen waar ze het hardst nodig zijn. Zo goed zelfs, dat op de meeste plekken de installatie van nieuwe zon- of windcapaciteit goedkoper is dan het aan de praat houden van lang afgeschreven kolen-, gas-, of kerncentrales.

Die laatsten bestaan vandaag enkel bij de gratie van staatssteun: wereldwijd $5,9 biljoen enkel voor fossiele brandstoffen. Terwijl zon en wind maand na maand goedkoper worden. De discrepantie brengt ons dra tot een punt waar het fossiele en nucleaire kaartenhuisje onherroepelijk in elkaar valt. Correctie: we zitten middenin dit proces, met alle chaos en geweld vandien.

Geluk schuilt in een klein hoekje

Zon en wind zijn niet enkel goedkoper dan traditionele bronnen, ze werken zowel op grote als kleine schaal. The Economist orakelde twintig jaar geleden al over ‘micro-grids’: energieopwekking en consumptie op schaal van steden, buurten, je eigen huis. En laat dat nu net de les zijn die we geleerd zouden moeten hebben de afgelopen jaren. Lange leverketens; productie, verwerking, en vervoer van olie, gas, uranium, of elektriciteit in handen van enkelen leidt onherroepelijk tot machtsonevenwichten. Lees: hoge prijzen, afpersing, oorlog.

Europese bewindslui, als ze er al aan denken fossielsubsidies te verminderen en het terrein te effenen voor goedkope wind en zon, denken nog steeds in termen van grote, gecentraliseerde ‘providers ‘aan de ene kant, en aan de andere: u en ik, de passieve consument die betaalt. En betaalt. Waterstof overvaren uit Namibië iemand? Of indeed… zonnestroom uit de Sahara. What could possibly go wrong?

Emancipatie

Levensnoodzakelijke diensten zoals voedsel en energie worden best zo dicht mogelijk bij de verbruiker geproduceerd – als het kan door die consument zelf. Noem het ontvoogding.

De gelukkige eigenaars van een zuidelijk zadeldak weten dit al langer – hoezeer ook flipperkastregelgeving hen het leven zuur maakt. Mensen zonder zadeldak, eigenaars of huurders van een appartement, kunnen op hun kin kloppen. Of toch niet?

In Nederland, Duitsland, Oostenrijk, en Zwitserland staat de overheid burgers al langer toe op balkons zogenaamde plug-and-play zonnepanelen te installeren. In respectievelijk Duitsland en Oostenrijk hoef je die tot 600 en 800 Watt zelfs niet aan te geven. Via een micro-omvormer ingebouwd in het paneel rechtstreeks in het stopcontact en hopla! Bij verhuis neem je het gewoon mee.

Klimaat

Mijn mini-paneeltje en de app op mijn smartphone hebben me alvast bewuster gemaakt. Over wat een Kilowattuur is, of waarom sommigen liever niet zien dat burgers, stapje bij beetje, op eigen benen staan. Elk verhaal telt winnaars en verliezers. Dat spreekt. Over benen gesproken, deze zondag stap ik mee met de Grote Klimaatmars. Laat deze tekst mijn spandoek zijn. En laat mensen met ocharme een balkonnetje vrij om zelf de optelsom te maken. Eén enkele, ongesubsidieerde, pennentrek volstaat. Et tu, Tinne?