Dominique Dehaene (42) is in Ieper schepen van Ruimtelijke Ordening, Mobiliteit en Sport. Hij beoefent zijn ambt graag, en toch stopt hij met politiek. ‘Ik mis het gevoel politiek gewaardeerd te worden.’
Het relaas van Dominique Dehaene – geen familie van wijlen Jean-Luc – is natuurlijk hoogst persoonlijk. Tegelijk is het illustratief voor de zware arbeid en de geringe waardering die het leven uitmaken van veel ‘kleine’ politici in al die Vlaamse dorpen, steden en gemeenten.
Want de voorbije zes jaar heeft Dominique Dehaene naar eigen zeggen keihard gewerkt. Het geeft hem voldoening dat hij voor veel nieuwe sportinfrastructuur heeft gezorgd, of De Vloei heeft helpen realiseren: een nieuwe stadswijk, gebouwd volgens de modernste ecologische principes. Zijn voornaamste verwezenlijking vindt hij het nieuwe Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan. ‘Samen met een aantal uitstekende ambtenaren hebben we de contouren vastgelegd voor de toekomstige ontwikkeling van Ieper. Ik ben trots op wat ik heb kunnen doen.’
Niet dat het altijd alleen rozengeur en maneschijn was. Dehaene: ‘Mensen lopen voor de minste ruzie met hun buur naar de politie of een schepen. Ik vraag hun altijd: “Hebben jullie al met elkaar gepraat?” “Nee. Gij moet dat oplossen!” Ik kijk niet neer op die kleine problemen, maar soms slaat de nieuwe mondigheid door in onbeleefdheid. Vooral via mail of Messenger kunnen burgers hard uit de hoek komen. Na zo’n mail vol beledigingen laat ik mijn antwoord altijd beginnen met: “Hartelijk bedankt voor uw bericht.”‘
Ik kijk niet neer op kleine problemen, maar soms slaat de nieuwe mondigheid door in onbeleefdheid.
‘Vroeger kon een politicus niet voor iedereen goed doen, nu kan hij haast voor niemand nog goed doen. Probeer maar eens een straat opnieuw aan te leggen, of een rijrichting te veranderen. Lokale politici zien zich vaak voor een situatie geplaatst waarin mensen een groot drama maken van wat uiteindelijk kleine problemen zijn, zeker als je het vanaf een afstand bekijkt. We hebben het hier bepaald niet slecht, hè? Ieper is een welvarende stad in een mooie, rijke streek. Het Heuvelland ligt een paar kilometer verder, of de mooie natuur rond Zonnebeke. Op amper 30 kilometer van Ieper ligt het grauwe Noord-Frankrijk. De miserie die je daar ziet, dat is toch andere koek.’
Fait accompli
En toch had Dominique Dehaene min of meer kunnen weten waaraan hij begon. Zijn vader Luc Dehaene was al vele jaren schepen in Ieper voor hij in 1997 burgemeester werd – hij zou het blijven tot 2012. Toch zei Dehaene senior ooit in Het Laatste Nieuws: ‘Je hoopt ergens dat je kinderen niet gaan doen wat jij deed, omdat je hen wilt behoeden voor wat jij hebt meegemaakt.’ Zoon Dominique: ‘In mijn jonge enthousiasme heb ik dat misschien onvoldoende ingeschat.’
En dus trad hij in zijn voetsporen van zijn vader. Eerst als plaatselijk en daarna als nationaal bestuurslid van de CVP-/CD&V-jongeren. Later werd hij in de Wetstraat bekend als woordvoerder van Yves Leterme en Hendrik Bogaert. ‘Ik was bij Yves toen hij premier en minister van Buitenlandse Zaken was én toen hij diep zat, eenzaam en alleen in de Senaat.’ Maar die band met de kopstukken van zijn eigen partij volstond niet om zijn droom waar te maken: een loopbaan als parlementslid.
Daarom deed Dominique Dehaene vanaf 2006 aan álle verkiezingen mee. Hij onderging zelfs de wetten van het genre met enig plezier: ‘Ik liet me fotograferen met een hanenkam op mijn hoofd. Of ik wist gedaan te krijgen dat ik samen met Jean-Luc Dehaene op een tandem mocht.’ Hij behaalde mooie resultaten en de Ieperse partijbonzen zeiden tegen hem: ‘Jij bent onze kandidaat voor Brussel.’ Helaas, nooit kreeg de jonge Dehaene een verkiesbare plaats. ‘Ook al werkte ik me in die tijd 24 uur per dag en 7 dagen per week uit de naad voor Leterme en Bogaert, toch de belangrijkste West-Vlaamse politici. Toen realiseerde ik me: een politicus als ik kan alleen op zichzelf rekenen.’
Ik heb partijgenoten cynisch zien worden vanwege gebroken ambities. Dat wilde ik mezelf besparen.
In de aanloop naar de parlementsverkiezingen van 2014 werd Dehaene met de neus op de feiten gedrukt, toen andermaal aan hem voorbijgegaan werd. Hij besloot om niet meer op de lijst te staan. Zijn politieke toekomst lag niet in Brussel; ze lag in Ieper, waar hij sinds 2012 al schepen was. ‘Jij bent onze lokale man’, luidde de nieuwe belofte. Zelfs dat was maar half waar, zo bleek bij de lijstvorming voor 14 oktober 2018. Zes jaar lang had Dehaene gewerkt met het vooruitzicht dat hij Jan Durnez zou mogen opvolgen als burgemeester van Ieper. Tot op een dag aan het plaatselijke CD&V-bestuur werd meegedeeld dat schepen Katrien Desomer de nieuwe lijsttrekker zou worden. ‘De top drie, met Desomer op de eerste plaats en ikzelf niet op de tweede plaats maar pas op derde, werd meegedeeld als een fait accompli. Alsof er een voorafgaand akkoord tussen ons over bestond.’
Qualitytime
Waarop Dominique Dehaene een streep trok. ‘Ik heb partijgenoten cynisch zien worden vanwege gebroken ambities. Dat wilde ik mezelf besparen. Ik heb de partij laten weten: niet meer met mij. Ik ben en blijf christendemocraat, maar ik stop als schepen. Op mijn 42e laat ik mijn geluk en dat van mijn naasten niet meer afhangen van de politiek.’
Want ook het gezin van de lokale politicus betaalt zijn prijs. Dehaene: ‘Je gaat naar elk mosselsouper, elk concert, elke kaasavond. Ik klaag er niet over: ik doe dat graag. Als het kon, nam ik mijn vrouw en mijn kinderen mee in de hoop samen wat qualitytime te hebben. Maar omdat je dan iedereen moet groeten, zit je driekwart van de tijd niet aan hun tafel.’
En dan zijn er de verkiezingen: ‘Ik heb voor mijn campagnes nooit geld moeten lenen, maar sparen was er natuurlijk wel bij. Tijdens een verkiezingsjaar wordt er niet op reis gegaan, of wordt een verbouwing of de aankoop van een nieuw bankstel met een jaar uitgesteld. Ook al doe je geen onnodige uitgaven bij een verkiezingscampagne, ze kost geld.’
Omwille van zijn eigen financiële zekerheid vond Dominique Dehaene het verstandig om naast zijn schepenmandaat (‘ik mag niet klagen: een kleine 3000 euro per maand is een mooie wedde’) nog een job te hebben buiten de politiek. Die brengt wel met zich mee dat Dehaene elke dag van Ieper tot voorbij Brussel rijdt en terug: goed 300 kilometer, drie tot vier uur in de auto. ‘Ik slaap per nacht een uur of drie, hoogstens vier. De dag begint meestal om 3 uur ’s morgens.’
Vroeger kon een politicus niet voor iedereen goed doen, nu kan hij haast voor niemand nog goed doen.
En als hij zich ’s avonds naar huis haast, is dat niet altijd tot vreugde van zijn drie kinderen: ‘Moet je straks wéér naar een vergadering?’ Dehaene: ‘Ik heb ooit een belangrijke partijgenoot horen toegeven: “Op een bepaald ogenblik maak je de keuze: dan krijgt de politiek definitief voorrang en komen de kinderen op de tweede plaats.”‘
Dat heeft Dehaene zijn gezin bespaard: ‘Mijn kinderen en mijn vrouw staan voor 200 procent achter mijn beslissing. Maar terwijl ik erin slaag om mijn negatieve gevoelens van me af te zetten – “ik ben niet fair behandeld” – heeft mijn vrouw het soms moeilijker: “Ze hebben het je nooit gegund”, zegt zij.’
‘Verder is er geen spijt, de bladzijde is omgedraaid. Ik ben ook tevreden dat ik ondanks mijn afscheid niet met Yves Leterme, Hendrik Bogaert of Hilde Crevits gebrouilleerd ben. Ook met Katrien Desomer is er op menselijk vlak niets gebroken. Ik neem haar haar ambities ook niet kwalijk – elke politicus heeft ambitie. Maar hoe je met mensen omspringt om die ambitie waar te maken, daarop hebben we een andere visie.’
‘Ik zal mijn leven pas als geslaagd beschouwen als ik op mijn sterfbed kan zeggen: “Ik heb nooit iemand bewust kwaad gedaan.” Als ik dat vertel, krijg ik altijd als antwoord: “Dat is het beste bewijs, Dominique, dat je eigenlijk niet gemaakt ben voor de politiek.” (lacht)‘
Verkiezingen 2018
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
