‘Waarom de Wetstraatpartijen maar beter wakker liggen van het Turteltaksproces’

‘Belgen maken zich stilaan méér zorgen over de inflatie, belastingen en pensioenen dan over terrorisme’, schrijven Tom De Meester en Peter Mertens aan de vooravond van het proces over de Turteltaks.

Op woensdag 8 maart start- eindelijk! – het Turteltaksproces in de statige zittingzaal van het Grondwettelijk Hof. Rechts: de Vlaamse regering. Links: 19.000 verontwaardigde burgers die zich op www.turteltaksproces.be aansloten bij het verzoekschrift tegen de gehate energieheffing.

De verontwaardiging zit diep. Waarom zouden wij moeten opdraaien voor de woekersubsidies aan grootschalige zonnepanelenparken van Fernand Huts & co, terwijl Wetstraat-politici zich schaamteloos verrijken. In de buik van de samenleving, ver weg van de ivoren Wetstraat-toren blijft de verontwaardiging gisten. Dat mocht Bart Tommelein vorige week nog ervaren, toen meer dan 2.000 protestbrieven in zijn mailbox belandden. “Beste minister, ik ben een alleenstaande moeder van twee universiteitsstudenten”, schrijft Rosita. “Ik moet je niet vertellen hoe duur het leven is. Of toch? Ja, iedereen moet een steentje bijdragen. Ik zou maar al te graag een nieuwe, milieuvriendelijker wagen kopen – de mijne is 17 jaar oud – en een zonneboiler of zonnepaneeltjes op mijn dak hebben. Maar het leven is zo duur dat ik amper nog een centje kan sparen. Op de koop toe moet ik diegenen ‘sponsoren’ die niet weten wát gedaan met hun geld en al helemaal niet met een extra pull in hun zetel zitten ’s avonds. We leven in de omgekeerde wereld”.

De Wetstraatpartijen kunnen de volkswoede maar beter niet onderschatten. Uit opinie-onderzoek blijkt hoe diep de onvrede zit over stijgende prijzen en onrechtvaardige taksen. Belgen maken zich stilaan méér zorgen over de inflatie, belastingen en pensioenen dan over terrorisme, blijkt uit de nieuwste Eurobarometer. En geef ze eens ongelijk. De Turteltaks en andere prijsverhogingen jagen de inflatie door het dak. Met de groeten van N-VA, Open VDL en CD&V. Dat zet niet alleen het gezinsbudget onder druk, het doet ook ons spaargeld verdampen. Door de inflatie worden zuurverdiende spaarcenten op een zicht- of spaarrekening 3 procent minder waard, terwijl de rente nauwelijks 0,11 procent bedraagt. “Het koopkrachtverlies voor de spaarders loopt op tot ruim boven 10 miljard euro”, berekende De Tijd. Een pure hold-up, en nog legaal ook.

Dat de Wetstraat ondertussen op haar grondvesten davert door Publipart en andere graaischandalen doet de verontwaardiging bij de bevolking niet bepaald luwen. Integendeel. Bovenop het gemor over stijgende prijzen en onpopulaire regeringsmaatregelen ent zich een radicaal ongenoegen over de graaicultuur in lobbyland. “Wie leeft er hier boven zijn stand?” kopte de Standaard vorige week. “De zelfdestructieve trip waar sommige politici dezer dagen op lijken te zitten, is indrukwekkend. Er schort wat met hun referentiekader. Daarom ter illustratie: met een netto maandinkomen van 5.500 euro behoort iemand tot de een procent best verdienende Belgen, leren cijfers van het Centrum voor Sociaal Beleid. Het mediaan netto maandinkomen in België bedraagt 1.750 euro.”

Meng de woede over de graaicultuur met het Turteltaksprotest – terug van nooit weggeweest – en je krijgt een explosieve cocktail. De politieke one-percenters beseffen maar al te goed dat de combinatie van dure facturen en graaischandalen hun rechtse regering wel eens fataal zou kunnen worden en proberen de schade te beperken. De N-VA lanceerde in het Krokusverlof zowaar een plan om de “energiefactuur 115 euro goedkoper te maken.”

Gekker moet het maar niet worden. De partij die samen met Open VLD en CD&V onze elektriciteitsfactuur op drie jaar tijd 467 euro duurder maakte, door hogere zonnepanelensubsidies, de Turteltaks, de btw-verhoging en het afschaffen van de gratis stroom, belooft ons nu om “de stroomfactuur te verlagen”, in een paniekerige poging om het volksprotest te sussen. Wie gelooft die mensen nog?

Volgens N-VA-energiespecialist Andries Gryffroy kan onze energierekening ten eerste met 50 euro (40 voor stroom en 10 voor gas) omlaag als we de zonnepanelenkosten en andere verborgen taksen uit de factuur lichten en daar een aparte heffing van maken. Ten tweede wil N-VA ook 150 miljoen euro per jaar besparen door de distributienetbedrijven Eandis en Infrax te fusioneren en aldus te snoeien in het aantal mandaten. Dat zou de consument nog eens 65 euro per jaar opleveren. Samengeteld zou het N-VA-plan de consument 115 euro voordeel opleveren.

Alleen jammer dat geen energie-expert dat verhaaltje gelooft. De komende jaren kijken de distributienetbeheerders aan tegen een pak méér kosten, niet minder, door de invoering van de slimme meters. Het kostenplaatje kan oplopen tot 1,5 miljard euro. En raad eens wie die factuur mag betalen? De consument natuurlijk, via de energiefactuur.

Jammer ook dat de N-VA-top precies Andries Gryffroy de vuurlinie instuurde om te pleiten voor minder mandaten in de energie-intercommunales. Als er nu één N-VA-er is, naast de onmogelijk nog in te halen Koen Kennis, die mandaten aan elkaar rijgt als kralen aan een halssnoer, dan is het wel Andries Gryffroy. De N-VA-energiespecialist verdient als Vlaams parlementslid 38.671,44 netto, plus vaste ‘onkostenvergoeding’ van 24.098,76 euro netto. Omgerekend 5.250 euro netto per maand. Daarnaast houdt Gryffroy er nog 6 andere betaalde mandaten op na, goed voor naar schatting 30.000 euro bruto extra per jaar.

Gryffroy passeert ondermeer langs de kassa bij Fluxys Belgium, waar de bestuurders jaarlijks 427.000 euro onder elkaar verdelen. Voorzitter Daniël Termont, burgemeester van Gent, schiet met 26.000 euro de hoofdvogel af, maar de andere bestuurders blijven met 16.000 tot 24.000 euro per jaar niet bepaald berooid achter. Gryffroy is ook bestuurder bij waterbedrijf Farys. Nergens hebben meer politici een zitje – 188 om precies te zijn – en nergens in Vlaanderen is de drinkwaterfactuurzo hoog als bij Farys. Verder klust Gryffroy ook bij als bestuurder van de intercommunale Intermixt, Infrax, Publigas, en de verzekeringsmaatschappij Ethias. Als je de cumulards moet geloven zijn zij de nieuwe homo universalis. Politici als Gryffroy blijken all-round onderlegd, bedreven in wetgeving en stroomnetwerken, maar ook topspecialist in waterwinning, gasleidingen en verzekeringen.

Dat die fusie van Eandis en Infrax vooral moet dienen om de gouden kip van onze stroomvoorziening slachtrijp te maken voor de privésector, dat vertelt de N-VA er wijselijk niet bij. Een fusie moet het makkelijker maken om privékapitaal aan boord te halen van de distributienetbeheerders. Ook Open VLD stuurt openlijk aan op een beursgang voor het nieuwe fusiebedrijf Eandis/Infrax. Beter wordt daar niemand van, behalve de buitenlandse aandeelhouders. Of is er iemand die denkt dat de graaicultuur in beursgenoteerde bedrijven wél binnen de perken blijft? Bij het beursgenoteerde hoogspanningsnetwerk Elia – ooit ook een intercommunale – strijken politici, de Antwerpse schepen Philip Heylen (CD&V) bijvoorbeeld, tegenwoordig vergoedingen op tot 43.000 euro.

En dan dat verhaaltje over de zonnepanelensubsidies. Haal die groenestroomkosten en andere verborgen kosten uit de factuur en “maak daar één heffing van”, aldus Gryffroy. Door de zonnepanelenkosten uit de energierekening te evacueren en als een aparte heffing te factureren kun je de hoge btw vermijden, rekent Gryffroy voor. Op stroom betaal je namelijk 21 procent btw, op een heffing niet. Maar wacht eens. Wie heeft er ook al weer gezorgd voor dat btw-tarief van 21 procent? Exact. Het is de federale regering – mét N-VA – die de btw op elektriciteit op 1 september 2015 verhoogde van 6 procent naar 21 procent.”

Veel financieel voordeel levert de btw-truc van Andries Gryffroy overigens niet op. In het beste geval spaart een gezin 40 euro btw uit op de stroomfactuur en 10 euro op de gasfactuur. Dat is nog niet de helft van de Turteltaks. Denkt de N-VA echt dat we ons met een kluitje in het riet laten sturen? Als de regeringspartijen de stroomkosten willen verlagen, dan ze dan bij het begin beginnen. Verlaag de btw op energie naar 6 procent, niet alleen op de zonnepanelenkosten maar op de héle energiefactuur. En schaf de Turteltaks af, voor het Grondwettelijk Hof dat doet.

Door de groenestroomkosten als een ‘heffing’ te verpakken los je niets op, je verschuift de factuur gewoon. Een vestzak-broekzak-operatie. Bovendien, een pak mensen zullen hun stroomfactuur helemaal niet zien dalen, wel integendeel. Het voorstel van de N-VA komt neer op de invoering van een extra large Turteltaks. Bovenop de al bestaande Turteltaks van 100 euro – komt er in het N-VA-plan een bijkomende heffing van 250 euro. Samen 350 euro. En net als de Turteltaks dreigt ook haar grote broertje onvermijdelijk een vlaktaks te worden waarbij iederéén hetzelfde bedrag betaalt. Een forfaitaire heffing dus van 250 euro per gezin of per aansluiting.

Onrechtvaardige energiefactuur

Net als bij de Turteltaks dreigen alleenstaanden en zuinige verbruikers het kind van de rekening te worden. Zij zullen hun stroomrekening spectaculair zien stijgen, terwijl de grote bedrijven in verhouding een pak minder betalen en de allergrootste stroomslurpers zelfs helemaal de dans zullen ontspringen en nul euro zullen betalen. Veel onrechtvaardiger kun je de energiefactuur niet maken.

Dat zelfs regeringspartij N-VA krampachtig probeert om een graantje mee te pikken van het protest tegen de dure energieprijzen toont hoe diep de schrik zit bij het politieke establishment. Zeker bij N-VA voelt men de bui al een paar weken hangen. Helemaal op zijn eentje heeft Siegfried ‘boomerang’ Bracke ervoor gezorgd dat ook de N-VA voortaan beschouwd wordt als de partij die ze in werkelijk is: een pure machtspartij, waarbij politici niet de samenleving dienen, maar liever zichzelf bedienen.

Ook Open VLD zoekt wanhopig een uitweg uit het doodlopende straatje waarin ze is terechtgekomen, achteruit gedreven door het volkse ongenoegen. “Wij onderzoeken alle pistes en voorstellen voor een lagere energiefactuur”, probeerde minister Tommelein zo geloofwaardig mogelijk te tweeten. Misschien kan Tommelein beginnen bij het PayBackPlan dat wij hem één jaar geleden al bezorgden?

Drie voorstellen om de Turteltaks af te schaffen

De Turteltaks kan perfect geschrapt worden, als de regering werkt maakt van volgende drie voorstellen. Voer een audit uit naar de grootschalige zonnepanelenparken van Fernand Huts & co en top de bestaande woekerrendementen af op 5 procent. Investeer de nucleaire winsten in groene stroom. En trek definitief de stekker uit de geldverslindende biomassacentrale van Langerlo. Graanul Invest, dat de biomassacentrale van Langerlo overkocht, blijkt van plan te zijn om hele bomen op te stoken in Langerlo, in plaats van houtsnippers uit afvalhout. Pure ontbossing dus. Moeten wij daarvoor 2 miljard euro ‘groene stroom’-subsidies ophoesten, mijnheer Tommelein? Hoog tijd om de vergunning voor Langerlo door de papierversnipperaar te halen. En steek er meteen de Turteltaks bij. Wij blijven in elk geval doorgaan tot de Turteltaks integraal is afgeschaft.

Peter Mertens en Tom De Meester (PVDA) zijn initiatiefnemers van het Turteltaksproces dat op woensdag 8 maart van start gaat voor het Grondwettelijk Hof in Brussel.