Waar stroomt die fameuze rechtse Vlaamse grondstroom?

Karin Temmerman (SP.A) is er niet van overtuigd dat in Vlaanderen een dominante, rechtse grondstroom stroomt. ‘Het draagvlak voor solidariteit is er, hoewel rechts een andere klok laat luiden’

Minder dan een maand voor de verkiezingen en we worden met stemtests en studies om de oren geslagen. Wat blijkt? De Vlaming is wantrouwig en bezorgd. Er is wantrouwen ten opzichte van zij die ziek zijn en zij die werk zoeken; er is angst voor de nieuwkomers die onze cultuur en onze sociale zekerheid zouden bedreigen, er is bezorgdheid over onze pensioenen en de toekomst van onze kinderen; er is wantrouwen tegenover justitie, Europa en de overheid.

De afgelopen maanden liet rechts geen kans onbenut om dat gevoel te cultiveren. Onze kinderen zullen het minder goed hebben dan wij. Dat staat als een paal boven water. We zullen sowieso minder pensioen hebben dan onze ouders en er zullen minder jobs zijn wegens de nieuwkomers in ons land. Ook dat is zeker. En zo ontstaat snel het eenvoudige beeld van de fameuze rechtse grondstroom en de karikatuur van de rechtse Vlaming.

Het gevolg van het doembeeld dat rechts ophangt is dat jongeren niet meer geloven dat een goed werkende economie en een sterke sociale welvaartsstaat hand in hand kunnen gaan, dat vooruitgang niet meer mogelijk is. Dat we eerst moeten bloeden eer we opnieuw vooruit kunnen. Maar als straks wordt ingegrepen in onze gezondheidszorg en de werkloosheid of onze sociale zekerheid aftakelt, zullen we nog wel eens zien of Vlaanderen zo unisono rechts denkt, zoals men ons wil doen geloven.

Want merkwaardig genoeg rekent die zogezegde ‘wantrouwige en bange Vlaming uit de studies, enquêtes en stemtesten’ op dezelfde overheid om hem of haar gerust te stellen. Zo moet de sociale zekerheid – met in de eerste plaats zorg van topkwaliteit en een volwaardig pensioen – absoluut gevrijwaard blijven. En zo botst het voorstel om de automatische loonindexering af te schaffen op een duidelijke njet. Ja hoor, dan steigert de Vlaming zelfs. Waar is die rechtse grondstroom dan plots, vraag ik me af?

De index afschaffen, de ziekteverzekering ontmantelen, niet investeren in zorg en kinderopvang, de btw verhogen, de vermogenswinsten ongemoeid laten terwijl lasten op arbeid hoog zijn, fraudeurs hun schuld laten afkopen? Neen, zo’n beleid van sociale afbraak wil de Vlaming duidelijk niet. Een samenleving gebaseerd op angst, wantrouwen en een gebrek aan respect evenmin. Zo hard stroomt die rechtse grondstroom dus niet, in tegenstelling tot al die onheilspellende berichten.

Respect

Angst beantwoord je met het geven van een toekomst. Niet met doembeelden en paniekzaaierij. Sociale welvaart bouw je niet door opnieuw dezelfde mensen – die de crisis mee betaald hebben – opnieuw door het stof te laten gaan en te straffen door hun loon, uitkering of pensioen te verminderen. Sociale welvaart bouw je daarentegen op respect voor de job en het inkomen van diezelfde modale, werkende, Vlaming. Sociale welvaart bouw je op respect voor zij die werken en die hun faire bijdrage wel leveren.

De stemtest van de VRT en De Standaard toont aan dat een meerderheid van de Vlamingen onze voorstellen daartoe steunt. Een greep uit het aanbod? Vermogens meer laten bijdragen om lasten op arbeid te verminderen? 55,8% akkoord; lasten verlagen door in de sociale zekerheid te snoeien? 59,9% niet akkoord; lonen niet meer laten stijgen met de index? 73,7% niet akkoord; pas met pensioen na een loopbaan van 45 jaar? 53,8% niet akkoord (in de stemtest van Het Laatste Nieuws en VTM spreekt zelfs 72% van de Vlamingen zich uit voor een pensioen op basis van het aantal gewerkte jaren, precies zoals wij voorstellen); rekeningrijden? 69% niet akkoord; investeren in nieuwe F16’s? 65% niet akkoord; ereloonsupplementen afschaffen? 70% akkoord; studiekeuze in het onderwijs uitstellen tot het 3^e middelbaar? Boem Paukeslag, 59% akkoord! En dat in tegenstelling tot wat sommigen luidop beweerden afgelopen weekend.

Waar stroomt die fameuze rechtse grondstroom dan wel, vraag ik mij opnieuw af? Want het draagvlak voor solidariteit is er, hoewel rechts een andere klok laat luiden. Mensen begrijpen wel degelijk wat een verzorgingsstaat (welvaartsstaat) betekent voor hen en kijken heus wel verder dan hun neus lang is.