Te midden van de hoogspanning rond de Russische invasie in Oekraïne heeft de Waalse regering groen licht gegeven voor een belangrijke gascentrale voor ‘plan A’, of de volledige kernuitstap. Open VLD blijft echter aandringen op ‘plan C’.
Beslist om niet te beslissen. Dat was maandag zowat de conclusie van de Waalse ministers Willy Borsus (MR) en Céline Tellier (Ecolo). Beide excellenties, respectievelijk bevoegd voor Ruimtelijke Ordening en Leefmilieu, raakten het niet eens over een vergunning voor een gascentrale in het Henegouwse Manage.
Door die patstelling wordt de eerdere beslissing van de administratie aangehouden, en die had groen licht gegeven voor de centrale van Eneco met een vermogen van 870 megawatt, zij het onder voorwaarden.
De non-beslissing van de Waalse regering is een stap op de weg richting ‘plan A’, of de volledige kernuitstap in 2025.
Volgens de plannen van de federale regering dient die uitstap grotendeels opgevangen te worden door nieuwe gascentrales. Via de zogenoemde CRM-veiling konden bedrijven naar subsidies hengelen. Voorlopig wordt de kostprijs op 140 miljoen euro per jaar geraamd.
De centrale van Engie in Vilvoorde was een van de winnaars van die veiling, maar Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) weigerde de vergunning. Demirs administratie had nochtans haar fiat gegeven.
Geen Vlaamse gascentrale
Door die weigering kwam de timing van de hele operatie in het gedrang. De Vivaldipartijen beslisten in een kerstakkoord om de subsidies die bedoeld zijn voor Vilvoorde desnoods door te schuiven naar andere kanshebbers: de centrale van Luminus in Seraing of die van Eneco in Manage.
Daarvoor was er eerst een aanpassing van de CRM-regels nodig. Die horde werd vorige week in het parlement genomen.
Tijdens de stemming onthield gewezen energieminister Marie-Christine Marghem (MR) zich, die zich samen met haar voorzitter Georges-Louis Bouchez binnen de meerderheid verzet tegen plan A. De MR wil de twee jongste kernreactoren langer openhouden, ofwel ‘plan B’.
In principe is de vergunning voor Manage in het voordeel van plan A. Volgens ingewijden zouden tegen de centrale in Seraing geen beroepen meer volgen. En ook die van Les Awirs zit op de rails. Wel is er nog steeds beroep mogelijk via de Raad van State.
Hoe dan ook is er voorlopig geen sprake van een nieuwe gascentrale in Vlaanderen.
We leven nu in een andere wereld leven dan een maand geleden.
Plan C
De komende twee weken gaat de discussie rond de kernuitstap naar een kookpunt. De regering wil de knoop doorhakken op 18 maart. De bevoorradingszekerheid en de betaalbaarheid zijn daarbij essentieel, herhaalt ook energieminister Tinne Van der Straeten (Groen) keer op keer.
Toch is de vraag of een volledige kernuitstap onderhand geen politieke fictie is. Meerderheidspartijen als CD&V en Vooruit hadden al vragen bij de haalbaarheid, vooral in het licht van exploderende energiefacturen. Naarmate gasprijzen bleven stijgen, kregen meerdere partijvoorzitters koudwatervrees om alle kerncentrales in te ruilen voor gascentrales.
Nu Russisch president Vladimir Poetin de huidige wereldorde op zijn grondvesten doet daveren, is die vrees allesbehalve afgenomen.
De Wetstraat kijkt reikhalzend naar het rapport van Elia, de beheerder van het hoogspanningsnet. Die moet de geopolitieke situatie meenemen in haar analyse van het gevolg van de kernuitstap.
Vraag is of dat rapport iedereen over de streep zal trekken.
Bij de partij van de premier, Open VLD, wordt er nu ingezet op ‘plan C’. ‘Het is in de huidige context niet langer wijs om vast te houden aan een plan A of een plan B’, klinkt het op het partijhoofdkwartier.
‘Er is nood aan een totaalplan dat ons naar echte gasonafhankelijkheid kan brengen. Om tot zo’n plan te komen, zullen alle partijen met een open geest over alles aan tafel moeten komen. Kerncentrales, btw-aanpassingen, het aandeel hernieuwbare energie: alles moet op tafel.’
Premier Alexander De Croo (Open VLD) neemt de term ‘plan C’ niet in de mond. Maar afgelopen weekend zei hij op VTM Nieuws dat ‘we nu in een andere wereld leven dan een maand geleden’. ‘Het is logisch dat je op een moment als dit rekening houdt met die nieuwe evoluties.’
Chaos
Bij de groenen is er in ieder geval weinig animo om af te wijken van plan A. Vicepremier Petra De Sutter (Groen) waarschuwde in De Tijd voor ‘chaos’ omdat het CRM-subsidiemechanisme is gekoppeld aan de kernuitstap. Valt de kernuitstap weg, dan ook het fiat voor de subsidies van de Europese Commissie. Bovendien is uitbater Engie niet geïnteresseerd in het langer openhouden van de kerncentrales, aldus De Sutter.
Ecolo-vicepremier Georges Gilkinet benadrukte maandag in de kranten van Sudpresse dat de groenen liever investeren in de ‘energie van toekomst’ dan die van het verleden. ‘Bovendien kunnen wind en zon niet gebruikt worden als wapen, en le nucléaire wel.’ De uitspraak deed Bouchez steigeren.
Sceptici van de kernuitstap wijzen op hun beurt naar Duitsland, waar de regering – met groenen als coalitiepartner – luidop nadenkt om de kernuitstap uit te stellen, die gepland staat voor het einde van het jaar.
Zo ook Open VLD-Kamerlid Christian Leysen, sinds kort voorzitter van de Kamercommissie Energie. Leysen tweette maandag een foto vanuit Finland, een land dat volgens hem anders naar energiebevoorrading kijkt: ‘Meer kernenergie, minder afhankelijkheid van Rusland.’
‘Maar Finland’, zegt een groene bron droogjes, ‘heeft net de bouw van een nucleaire reactor stopgezet omwille van Rusland.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
