‘Vrouwendag, de gelegenheid voor een focus op discriminatie van… de man?’

Worden mannen ook structureel gediscrimineerd (zoals wordt beweerd), of heeft seksisme gewoon ook nadelen voor mannen, vraagt Line De Witte van Comac zich af.

8 maart is het internationale vrouwendag. En hoewel zo’n dag meer dan ooit nodig is, wordt het belang ervan steeds meer in vraag gesteld. Platte opmerkingen kennen we wel. Gaande van “wanneer is het mannendag?” tot het zelf organiseren van een ‘mannenavond’ in een Leuvense fakbar waar vrouwen enkel binnen mogen in de rol van stripster. Andere veel gehoorde kritieken zijn “mannen zijn ook slachtoffer” of “in ontwikkelde landen is de achterstelling van de vrouw voorbijgestreefd”.

Ik zie het belang van vrouwendag elke dag, en vandaag meer dan ooit. Want vandaag is het de moment bij uitstek voor een stevige dosis seksistische moppen. De (mannelijke) collega van een vriend zei recent “deze dag mogen ze hebben, de andere 364 zijn toch van ons” en al bedoelde hij dat grappend, hij had niet dichter bij de waarheid kunnen zitten.

Het meest gehoorde argument tegen vrouwendag is de stelling dat “mannen ook gediscrimineerd worden”. Mannen zouden te vaak als daders, en te weinig als slachtoffers worden gezien. Ik wil er toch even op wijzen dat vrouwendag niet gaat over het beschuldigen, laat staan criminaliseren van mannen als bevolkingsgroep. Vrouwendag kaart het seksisme aan dat inherent aanwezig is in de samenleving en even goed door vrouwen wordt uitgedragen. Het is een grote mythe om te denken dat enkel mannen seksist kunnen zijn en enkel vrouwen feminist. Wat wel zo is, is dat vrouwen vaker slachtoffer zijn van dat seksisme dan mannen. En daar knelt het schoentje.

Want de vraag die we ons moeten stellen is: gaat het hier over structurele discriminatie ten aanzien van mannen (zoals wordt beweerd) of eerder over het feit dat seksisme ook nadelen heeft voor mannen. Iedereen krijgt een plaats binnen het rollenpatroon. Mannen die niet sterk en stoer zijn, krijgen bijvoorbeeld sneller problemen met hun zelfbeeld. En dat is iets helemaal anders dan beweren dat beide groepen evenveel worden gediscrimineerd. Ware dat het geval, dan was er gewoonweg geen sprake van discriminatie. Seksisme heeft ook nadelen voor mannen, net zoals racisme dat heeft voor blanken. Maar het kleinste kind kan wel aanvoelen dat de discriminatie ten aanzien van blanken net iets minder stellig is dan discriminatie ten aanzien van anderen.

Een voorbeeld dat vaak wordt aangehaald om de discriminatie van mannen in de samenleving aan te kaarten is dat jongens het slechter doen op school dan meisjes. Natuurlijk is dat een probleem. En misschien is het hoog tijd om ons schoolsysteem dat gebaseerd is op principes van meer dan 100 jaar geleden duchtig te herdenken. Maar is dat nu echt een reden om het belang van vrouwendag in twijfel te trekken?

Ik vind dit zelfs een argument te meer om het seksisme in de samenleving aan te kaarten. Want hoe kan het dat ondanks het feit dat jongens het slechter doen op school, ze toch economisch gezien meer succesvolle posities innemen? 66% van de rijkdom ter wereld wordt geproduceerd door vrouwen, terwijl zij maar 10% van de rijkdom ter wereld bezitten. Hoe komt het dat mannen, ondanks hun slechte scores op school toch vaker professor worden aan een universiteit? 60% van de studenten in vrouw, van de assistenten is nog 35% vrouw en bij de docenten wordt dat een minimale 7%.

Verder lijkt het vandaag de dag bon ton om te zeggen dat: “de achterstelling van de vrouw ongedaan is gemaakt in de westerse samenleving”. Laten we ons toch in de eerste plaats op de cijfers baseren vooraleer we zulke uitspraken doen. Want er zijn nog veel meer cijfers.

Vrouwen verdienen in België nog steeds 22% minder dan mannen. De loonkloof is zeker nog geen verleden tijd. Elke dag dienen acht vrouwen een klacht in wegens verkrachting. En dat is maar een topje van de ijsberg. Negen op tien dient geen klacht in doordat het merendeel van de zaken wordt geseponeerd of uit schrik voor stigma. 61% van de vrouwen in België werd slachtoffer van seksuele intimidatie. Neen, deze cijfers dateren niet uit de middeleeuwen.

Hoog tijd dus om wel belang te hechten aan die vrouwendag. Om te strijden tegen intrinsieke discriminatie. En net zoals ik als blanke de strijd wil aangaan tegen racisme, nodig ik alle mannen uit om de strijd aan te gaan tegen seksisme.

En die strijd aangaan betekent niet korting geven op beautyproducten in supermarkten of vrouwen overstelpen met cadeaus. Vrouwendag is geen veredelde moederdag. En dat laatste is gericht aan mannen én vrouwen. Dat moest er toch even uit.