‘Voor vrouwen met een hoofddoek is er geen glazen, maar een betonnen plafond’

‘Alhoewel de vrouwen in ons land reeds veel verworven hebben, is het glazen plafond gebarsten, maar helaas nog niet gebroken’, schrijft Hicham El Mzairh. ‘Voor moslimvrouwen die ervoor gekozen hebben om een hoofddoek te dragen, wacht nog een lange weg. Voor hen geldt spijtig genoeg een betonnen plafond.’

Laat het duidelijk zijn: het is belangrijk dat een overheid zich ten aanzien van haar burgers, op levensbeschouwelijk vlak neutraal opstelt. Dit is immers één van de basisprincipes die wij als samenleving hoog in het vaandel dragen. Maar in een samenleving die gekenmerkt wordt door religieuze diversiteit is het soms moeilijk om een grens te trekken tussen de ‘vrijheid’ (vrijheidsuiting) van de ambtenaar en de ‘neutraliteit’ (van de overheid) die de ambtenaar moet uitstralen.

Is een vrijzinnige rechter ook neutraal?

Volgens mij moet er bij elke overheidsdienst het belang afgewogen worden tussen het belang van de neutraliteit van de overheid en het zelfbeschikkingsrecht en levensbeschouwing van elk ambtenaar. Het is vanzelfsprekend dat rechters neutraal moeten blijven; het omgekeerde zou onaanvaardbaar en nefast zijn. Maar is een vrijzinnige rechter ook neutraal? En wat maakt het uit dat een loketbediende die bijvoorbeeld adreswijzigingen invoert, een hoofddoek of een keppeltje draagt?

Soms vraag ik mij af: Waarom mogen bebaarde moslimmannen bepaalde functies uitoefenen waarvoor vrouwen met hoofddoek uitgesloten worden? Is dit dan geen discriminatie ten opzichte van de moslimvrouwen? De hoofddoek betekent voor moslimvrouwen evenveel als de baard voor moslimmannen, de tulband voor Sikhs of het keppeltje voor joden; het is een wezenlijk onderdeel van hun geloofsovertuiging. Het verbieden van de hoofddoek komt eigenlijk neer op een religie-verbod.

Verspillen van talent

De neutraliteit van de overheid wordt gewaarborgd door te waken over het gedrag en de dienstverlening van haar vertegenwoordigers, niet over hun kledij. De neutraliteit van de staat wordt niet bereikt door alle religieuze tekenen uit het openbare leven te bannen, maar juist door ze op gelijke voet toe te laten.

Zijn er vrouwen die gedwongen worden om hoofddoeken te dragen? Ja, waarschijnlijk wel. Maar het is niet door de vrijheid van de vrouw met hoofddoek te beperken dat je de vrijheid kunt garanderen van vrouwen die ervoor gekozen hebben om geen hoofddoek te dragen. Vrouwen, met of zonder hoofddoek, verdienen al ons respect en hebben even veel recht op hun geloofsovertuiging, identiteitsbeleving, op een vrije schoolkeuze, op werk en op een eigen emantipatietraject.

70% van de moslimvrouwen heeft geen werk. Dat is een aanzienlijk aantal, capaciteiten en creativiteit die we als samenleving broodnodig hebben. En wij vinden het met z’n allen blijkbaar geen issue dat zoveel vrouwen niet deelnemen in onze arbeidsmarkt. Ondanks gelijkekansenbeleid, positieve-actieplannen, integratiediensten en streefcijfers slagen we er niet in om van racisme en discriminatie iets onduldbaar te maken. Het wordt tijd dat we ons gaan bezinnen over wat er echt fout loopt in onze samenleving, arbeidsmarkt en onderwijssysteem. Zonder taboes of hypocrisie. We kunnen het ons niet veroorloven om zoveel vrouwen in de kou te laten, en zo veel talent te verspillen.