Volgende onderwijsminister moet ondernemer zijn

Jonge kinderen zitten vol creativiteit en fantasie. Ze zijn nieuwsgierig en jagen hun dromen na. Alles kan. Tekenen, dansen, knutselen of met de Ipad spelen. Kinderen denken van nature in mogelijkheden. Een belangrijke voorwaarde voor succesvol ondernemerschap. Vijftien jaar later, na het verlaten van de verplichte schoolbanken, blijft er van die honger naar ontdekken maar weinig over. De creativiteit lijkt afgebot. Onder het mom van ‘realisme’ zien heel wat 18-jarigen obstakels. De cijfers spreken boekdelen. De Koning Boudewijnstichting stelt dat er in Vlaanderen minder jongeren denken aan ondernemerschap dan in de rest van Europa.

Vreemd genoeg gaat er geen aandacht naar ondernemerschap in de voorgestelde onderwijshervorming van de Vlaamse Regering. De woorden “ondernemen” en “ondernemerschap” komen welgeteld nul keer voor in het grotesk aangekondigde onderwijsakkoord. Wie de volgende minister van onderwijs mag leveren is dan weer dagenlang voer voor discussie. In de plannen van Cd&V, Sp.a en N-VA missen we de nadruk op het stimuleren van ondernemerschap in het onderwijs.

Elke onderwijsdiscussie over het middelbaar onderwijs begint met de wens om het technisch onderwijs te herwaarderen. Initiatiefzin ontwikkelen op zeer jonge leeftijd draagt bij tot de aantrekkelijkheid van technische scholing. In het strakke keurslijf van leerplannen en eindtermen hebben leerkrachten weinig marge om leerlingen werkelijk te inspireren in de context van onze snel veranderende omgeving. Net als 80, 40 en zelfs 20 jaar geleden staat de onderwijzer vooraan in de klas. In die voorbije 80 jaar is de snelheid van communiceren en produceren minstens vertienvoudigd. Een 8-jarige leert in een online uur gemiddeld genomen meer dan een uur stilzitten op de schoolbanken. Wie denkt of wenst dat onze huidige manier van les geven de tand des tijds zal doorstaan, vergist zich.

Ondernemerschap ontwikkel je door creativiteit te stimuleren en leerlingen initiatief te laten nemen. Projectmatig competenties uitbouwen moet de regel worden. Ook in het lager en middelbaar onderwijs moeten gastleerkrachten op zeer regelmatige basis jongeren een dag lang kunnen prikkelen. Stages, bedrijfsbezoeken, projectennamiddagen moeten jonge mensen doen dromen van die betere toekomst. Ondernemerschap is veel meer dan een zaak opstarten. Het gaat om initiatief en risico nemen. Competenties die je ook als werknemer sterker maken op een rigide arbeidsmarkt.

Een ambitieuze onderwijshervorming moet jongeren niet alleen leren tekenen of timmeren om een boot te kunnen bouwen. Dat weet je in 3 muisklikken ook. Het moet kinderen vooral doen verlangen naar de zee.

Welke ondernemer steekt z’n vinger op?

Bert Schelfhout, samen met Frederick Vandeput