‘Vluchtelingen in Antwerpen: Het is onverstandig om te blijven dweilen met de kraan open’

‘Realiteitszin is wat mij betreft nog veel meer een morele plicht dan optimisme’, schrijft Fons Duchateau (N-VA) naar aanleiding van een opmerking van Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten dat het Antwerpse stadsbestuur aan struisvogelpolitiek doet.

Volgens Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten moet Antwerpen een voorbeeldrol vervullen in de opvang van de vluchtelingenstroom. De stad moet volgens Rutten ‘ambitie en lef’ tonen en ‘de toekomst niet voor de voeten lopen’. Rutten begrijpt ook niet dat Antwerpen wél een ‘Red Star Line Museum’ heeft, maar toch niet achter de opvang van vluchtelingen staat.

Antwerpen dankt de mooiste periodes uit haar geschiedenis aan openheid. Uitspraak a la “Antwerpen is vol” staan daar haaks op @OvldAntwerpen

— Gwendolyn Rutten (@RuttenGwendolyn) January 23, 2016

Antwerpen kan het New York v Europa zijn: creatief, innovatief en open. Stad die op de strepen staat v veiligheid én vrijheid @OvldAntwerpen

— Gwendolyn Rutten (@RuttenGwendolyn) January 23, 2016

En om het af te ronden verwijt ze het stadbestuur aan struisvogelpolitiek te doen. Een stadsbestuur waar haar partij mee in zetelt en die de terughoudendheid van Antwerpen in het vluchtelingendossier mee onderschreef in een goedgekeurde motie. We zouden de houding van een klein dorp aannemen in plaats van dat van het New York aan de Schelde.

Ik begrijp dat mevrouw Rutten zich laat leiden door het idee dat ‘optimism a moral duty‘ is. Ik wil haar daar best een stukje in volgen. Optimisme in de politiek strekt tot aanbeveling. En toch, realiteitszin is wat mij betreft nog veel meer een morele plicht. Sterker nog, het is het kader waarbinnen je je optimisme kan verantwoorden of er van moet afzien. Het is één zaak om het Open VLD programma in verkiezingstijden te verkopen met de slogan ‘Mensen hebben vleugels’. Het is een heel andere zaak om hierop met volle overtuiging van de toren van de kathedraal te springen.

Dat is niet wat Antwerpen van plan is. N-VA wil de toekomst niet voor de voeten lopen, ze wil ze veilig stellen. We willen ook ambitie en lef tonen. De ambitie om de grote armoede in onze stad te bestrijden en het lef om de zwaksten van onze stad niet nog meer te belasten. Het lijkt me vooral de ambitie van mevrouw Rutten om de steden het vuile werk te laten opknappen. Wie dat doet met de kennis van de realiteit, heeft daar ook lef voor nodig. Helaas niet in de positieve betekenis.

‘Antwerpen aan de Hudson’

Enkele feiten op een rij: volgens de recentste cijfers telt Antwerpen vandaag 6.680 vluchtelingen en subsidiair beschermden. Zeventig procent daarvan is volledig afhankelijk van het Antwerpse OCMW om in ieder aspect van hun levensonderhoud te voorzien. Tel daar onderwijs voor kinderen, inburgering, taallessen en dergelijke bij op en u begrijpt dat de dienstverlening in iedere stad onder druk zou komen te staan. Slechts 43% van de niet EU-burgers in Antwerpen is vandaag aan het werk. Meer dan 63% van de leerlingen die niet het Nederlands als thuistaal hebben, loopt schoolse achterstand op. Meer dan 50 procent van de kandidaat-huurders bij sociale huisvestingsmaatschappijen is van buitenlandse herkomst. Cijfers die weinig duiding vragen. Op sociaal vlak heeft Antwerpen meer dan voldoende werk voor de boeg. De ’to-do’ lijst van Antwerpen is groot en kan nog weinig gevleugeld optimisme verdragen. Nog één cijfer misschien om de verhoudingen te schetsen. Antwerpen telt 8 procent van het aantal inwoners van Vlaanderen. De stad vangt echter meer dan 20 procent van het aantal erkende vluchtelingen op. New York aan de Schelde. Dat zijn wel al. Misschien is New York wel het ‘Antwerpen aan de Hudson’. Het is onverstandig om te blijven dweilen met de kraan open. Meer nog, het is asociaal en onverantwoord. Niet alleen ten opzichte van de Antwerpenaar. Ook ten opzichte van de vluchtelingen zelf.

Sociaal zwakkere nieuwkomers vestigen zich traditioneel in de wijken van Antwerpen 2060, het Kiel, Borgerhout en Deurne. Wijken die vandaag knokken om overeind te blijven en waar de leefbaarheid onder druk staat. De stad investeert hier fors om de leefsituatie te verbeteren. Uitgerekend die wijken en haar bewoners dreigen de dupe te worden van het voluntarisme van mevrouw Rutten. Voluntarisme en solidariteit staan mooi op een nieuwjaarsreceptie. De rekening echter doorsturen naar de zwaksten, is voor mij en mijn partij totaal onaanvaardbaar.

Het wordt tijd dat er van Aarschot tot Zwevezele wordt rekening gehouden met de historische problemen die Antwerpen en andere steden moeten verwerken. Dat doe je door ze te ontzien in spreidingsplannen en de eigen verantwoordelijkheid niet opnieuw door te schuiven, verpakt in geveinsde politieke naïviteit. Het ‘geschaff’ van mevrouw Rutten, valt Frau Merkel deze dagen ook heel zwaar.

Alvast in één zaak volg ik mevrouw Rutten wel in haar ambitie om het New York van de Schelde te worden. Focussen op arbeidsmigratie en duidelijke resultaatsverbintenissen stellen inzake taal en inburgering bij het toekennen van de nationaliteit aan nieuwkomers. Misschien moeten we daar lef en ambitie voor tonen.

En tot slot: burgemeester van New York Bill De Blasio haalde in november de krantenkoppen met Syrische vluchtelingen. Zijn stad had er 4 ontvangen.