‘Vlaanderen is enige regio in ons land waar overdaad aan plasticverbruik niet wordt aangepakt’

‘Vlak voor het zomerreces blokkeerde Open VLD een verbod op plastic zakjes. Totaal onbegrijpelijk’, vinden Sammy Mahdi en Karl Lauwers van Jong CD&V.

“Papa, een plastic zakje, wat is dat eigenlijk?” De kans dat onze kinderen de vraag ooit zullen stellen is niet ondenkbaar. Frankrijk keurde vorig jaar als eerste land ter wereld een wet goed dat plastic borden en bestek zal verbieden vanaf 2020. In 2021 zal Costa Rica het eerste land ter wereld zijn waar geen plastic gebruikt wordt dat niet herbruikbaar is. En deze week kondigde de Nederlandse afdeling van Aldi aan dat het als eerste grote supermarkt stopt met de verkoop van plastic zakken. En Vlaanderen? Daar blijkt de tijd nog eventjes stil te staan. Want vlak voor het zomerreces blokkeerde Open VLD een verbod op plastic zakjes. Totaal onbegrijpelijk. Vlaanderen is zo de enige regio in ons land waar een overdaad aan plasticverbruik niet wordt aangepakt.

Het probleem van plastic is echt wel immens. De Verenigde Naties organiseerde eerder dit jaar een conferentie over de toestand van onze oceanen en stelde vast dat een enorme hoeveelheid plastic onze zeeën vervuilt. De mens dumpt elke minuut van elke dag het equivalent van een grote vuilniskar aan plastic in de oceanen en in 2010 verbruikte elke Europeaan gemiddeld 200 zakjes per persoon per jaar. Als we nietsdoen, wordt de situatie alleen maar erger.

Maar wat is de impact van een kleine regio zoals Vlaanderen op dit wereldprobleem? Wel, per jaar 6 miljoen maal 200 (dus 1,2 miljard) zakjes minder verbruik. Natuurlijk is het niet de bedoeling dat de lokale handelaars moeten opdraaien voor de extra kosten. Wij pleiten dan ook voor een ambitieuze en werkbare oplossing in samenwerking mét ondernemersorganisaties. Problemen zijn er namelijk om op te lossen. Want uit een onderzoek van OVAM blijkt dat de herbruikbare tas al goed is ingeburgerd en dat 70% van de Vlamingen hiermee hun boodschappen doen. Waarom zouden we dit gebruik dan niet verder kunnen stimuleren en uitbreiden?

Positieve versus negatieve vrijheid

Open VLD pleit liever voor ‘een totaalaanpak en niet voor een eenzijdig verbod’. Politiek jargon om te zeggen dat het er dus niet meer van komt. Voorzitster Gwendolyn Rutten gaf vorig jaar aan de regelitis moe te zijn, verdedigde Open VLD daarom opnieuw de vrijheid en afwezigheid van beperkingen? Het boek ‘De verovering van de vrijheid’ van filosoof Alicja Gescinska zou de liberalen het verschil kunnen uitleggen tussen de negatieve vrijheid (vrij om te mogen vervuilen) en de positieve vrijheid (de keuze om niet te vervuilen en vóór de vrijheid van propere oceanen).

Dit klinkt misschien allemaal wat banaal maar dat is het zeker niet. Plastic vervuiling is een wereldwijd probleem en het is onbegrijpelijk dat we dat vervangbaar toxisch zakje niet vandaag nog een halt toe roepen. Een kleine moeite voor een grote impact. Vlaanderen kan zo een voortrekkersrol spelen in Europa, een positief signaal dat onze politiek echt wel kan gebruiken. Ook wij als jongeren zijn niet altijd gediend met een samenleving waarin alles verboden wordt. Maar de vrijheid om te kunnen blijven vervuilen terwijl er voldoende alternatieven beschikbaar zijn? Die vrijheid, die kennen en willen wij niet.

Sammy Mahdi is voorzitter van Jong CD&V.

Karl Lauwers is werkgroepvoorzitter Klimaat bij Jong CD&V.