‘Vlaanderen is een failed state: honderden kinderen zullen geen Nederlandstalige school vinden in Brussel’

Vlaanderen is een failed state, schrijft Bruno De Lille (Groen). ‘Hoe noem je anders een overheid die er niet in slaagt om voldoende scholen en goed onderwijs aan te bieden aan al haar inwoners?’ Hij vraagt minister Hilde Crevits om snel actie te ondernemen.

Vlaanderen is een failed state. Hoe noem je anders een overheid die er niet in slaagt om voldoende scholen en goed onderwijs aan te bieden aan al haar inwoners? Nochtans gaat het niet om een luxe-product maar over een van dé basisvoorzieningen van onze maatschappij.

Vorige week begon de tweede ronde van de inschrijvingen in het Nederlandstalige kleuter en lager onderwijs in Brussel. Nu al weten we echter dat er bijna 2.000 kinderen geen stoel zullen vinden op een Nederlandstalige Brusselse school. Waar moeten ze dan heen? Naar een Franstalige school? Dat willen ze eigenlijk niet én het Franstalig onderwijs kampt op heel wat plaatsen ook met plaatstekort. In de praktijk blijven ze vaak thuis (als het over kleuters gaat) of trekken ze naar Vilvoorde, Meise, Aalst, … Weet goed: we hebben het hier over kleuters en kinderen die naar het eerste leerjaar willen.

De grote schande is dat de Vlaamse Gemeenschap dit probleem al jaren kent. Meer dan 15 jaar geleden werd duidelijk dat Brussel voor een grote demografische groei stond én beseften de Vlaamse en Brusselse administraties dat de bestaande scholen die extra kinderen niet allemaal zouden kunnen opnemen. In plaats van toen massaal scholen te gaan bijbouwen, ondernam de Vlaamse Gemeenschap echter maar met mondjesmaat actie …

Men legde zich als het ware neer bij het tekort en verspilde veel tijd aan het bepalen wie wel en wie geen toegang mocht krijgen tot onze scholen. De zwarte piet werd intussen naar het Franstalig onderwijs doorgeschoven. Want volgens velen was het de schuld van de slechte kwaliteit van dat onderwijs dat ervoor zorgde dat “onze” scholen overbevraagd waren.

Voor het gemak negeerde men daarbij dat de grondwet voorziet dat elk kind dat in het Nederlands les wil volgen dat ook moet kunnen, welke taal het thuis ook spreekt. En deed men alsof men niet zag dat het Franstalig onderwijs helemaal niet leegliep, maar een even grote stijging kende.

Het resultaat? Sinds enkele jaren zijn er elk schooljaar honderden kinderen die aan hun lot worden overgelaten. Die als kleuter moeten thuisblijven terwijl we weten hoe belangrijk die eerste schooljaren zijn, zeker voor kinderen uit kansarme milieus. Die als 6-jarige elke dag kilometers moeten reizen om toch maar een plek te vinden ver van de wijk waar ze wonen, ver van vriendjes en kennissen.

Bovendien is er in Brussel op die manier ook helemaal geen sprake meer van vrije schoolkeuze. Kiezen tussen een katholieke en een gemeenschapsschool is er in onze hoofdstad niet bij: je neemt de school die je wordt toegewezen en je bent blij dat je sowieso een school hebt voor je kind – wat je overtuiging of wat het pedagogisch project van de school ook is.

Het is een kwestie van geld maar ook van verantwoordelijkheidszin. De verschillende netten nemen wel initiatieven maar die verlopen traag en zijn onvoldoende omdat ze vooral kijken naar hun eigen aandeel / draagkracht/middelen en zich niet of te weinig verantwoordelijk voelen voor het totaaltekort.

‘Desnoods moet Crevits maar zelf als bouwheer optreden’

Uitzonderlijke omstandigheden vragen uitzonderlijke maatregelen. Ik vraag dan ook dat de Vlaamse Gemeenschap meteen garandeert dat er geld genoeg zal zijn voor alle nieuwe scholen die nodig zijn. En als Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) merkt dat de bestaande netten niet snel genoeg uitbreidingsprojecten voorzien, moet ze zelf als bouwheer optreden zodat we over 2 à 3 jaar het hele tekort weggewerkt hebben. Neem trouwens ook meteen maar de uitbreiding van het secundair onderwijs in handen want volgens de prognoses van de Vlaamse onderwijsadministratie hebben we daar in 2019 ook een tekort van enkele duizenden plaatsen.

Dat we vandaag in Brussel langs Nederlandstalige kant het recht op onderwijs niet aan elk kind kunnen garanderen, is de schande voorbij. De Vlaamse Gemeenschap faalt hier op elk vlak en lijkt tot vandaag de hoogdringendheid niet te beseffen. Men speelt echter met de toekomst van de honderden kinderen die ook dit jaar geen stoel op één van onze scholen zullen vinden en dat dreigen we later erg duur te betalen. Mevrouw de minister, ik vraag u dan ook: grijp in en doe het nu!

Bruno De Lille (Groen) is voorzitter van de Commissie Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschapscommissie