‘Vlaanderen en Wallonië groeiden economisch nóg meer uit elkaar’

De economische kloof tussen Vlaanderen en Wallonië wordt steeds groter.

Met bombarie lanceerde de Waalse regering 15 jaar geleden het ‘Marshallplan voor Wallonië’. Dat kwam er onder impuls van toenmalig PS-voorzitter Elio Di Rupo nadat de onthutsende vaststelling niet langer kon worden ontkend: de Waalse economie was al meer dan een halve eeuw niet in staat om in hetzelfde tempo te groeien als de Vlaamse of de Europese economie. Het Marshallplan zou zorgen voor een herstel, zo werd gezegd, de Vlaamse economie zou worden bijgebeend. Het plan werd meermaals geactualiseerd, onder meer in 2015 door Waals minister-president Paul Magnette (PS), maar het resultaat is teleurstellend. Vlaanderen en Wallonië groeiden economisch nóg meer uit elkaar.

Vorige week publiceerde de Nationale Bank de regionale rekeningen, met de prestaties van de Vlaamse en Waalse economie. Het kreeg nauwelijks aandacht in de Vlaamse en al helemaal niet in de Franstalige pers. Toch zijn de cijfers cruciaal om te begrijpen welke weg dit land opgaat. Het blijkt dat de economische groei in 2018 met 1,7 procent is gestegen in Vlaanderen, tegenover 1,3 procent in Wallonië. Met andere woorden: de economische kloof tussen het noorden en het zuiden van het land neemt toe.

Welke parameter je ook hanteert, Wallonië presteert slechter dan Vlaanderen, dat het vergeleken met andere Europese regio’s ook niet schitterend doet. In Vlaanderen groeide de werkgelegenheid met 1,7 procent, in Wallonië met 1,1 procent. De werkloosheidsgraad bedraagt in Vlaanderen 3,5 procent, in Wallonië 8,5 procent. De werkgelegenheidsgraad – het aantal mensen op arbeidsleeftijd dat aan de slag is – ligt in Vlaanderen op 74,6 procent, in Wallonië op 63,7 procent. Het armoederisico bedraagt in Vlaanderen 10,5 procent, in Wallonië is dat met 19,4 procent dubbel zo hoog. Tragische cijfers.

Volgens het OESO-rapport Regions and Cities at a Glance zijn de regionale economische verschillen, ook qua gezondheid bijvoorbeeld, in maar weinig landen zo groot als tussen Vlaanderen en Wallonië. En er is geen beterschap in zicht. Het Planbureau rekent op een economische groei in 2021-2024 van 1,4 procent in Vlaanderen, tegen 1,2 procent in Wallonië.

Hoe komt dat toch? Natuurlijk heeft Wallonië te lang in zijn staal- en steenkoolnijverheid geloofd en te laat op nieuwe industrieën en diensten ingezet. Daarnaast werd Wallonië in de steek gelaten door rijke industriëlen als Albert Frère, die zich verrijkte op kap van de overheid en dus de belastingbetaler, en zijn geld vervolgens liever in het buitenland investeerde. Bovendien is de houding in Wallonië tegenover privé-initiatief vaak afkering. De Waalse vakbonden houden de regio in een houdgreep en versmachten elke poging tot vooruitgang.

Ook het politieke bestuur is verantwoordelijk voor de nefaste economische evolutie. De meeste economische bevoegdheden werden in 1980 en 1988 naar de gewesten overgeheveld. Maar de Waalse regeringen, die al bijna dertig jaar geleid worden door de Franstalige socialisten, boekten alleen maar teleurstellende resultaten, alle Marshallplannen en retoriek ten spijt. De linkse recepten blijken niet te werken en toch blijft de Waalse regering ze hardnekkig verdedigen. Informateur Paul Magnette (PS) gebruikte ze zelfs als uitgangspunt voor zijn nota die moest leiden tot een paars-groene federale regering.

Tijdens de 194 dagen durende regeringsvorming in 2008, die zou leiden tot de regering-Leterme I, analyseerde de Waalse politicus Gérard Deprez dat Vlaanderen beter gebruik had gemaakt van zijn autonomie: ‘De economische ontwikkeling is versneld, de individuele rijkdom en de export zijn gegroeid, de werkloosheidsgraad is nog louter conjunctureel en het onderwijs is van wereldklasse. De Waalse economie daarentegen presteert maar matig’, zei Deprez, en hij stipte de ’torenhoge werkloosheid’ aan naast de grote Waalse overheidsschuld.

Deprez besloot dat Wallonië zich moest herpakken als het de federale staat nog een toekomst wilde geven. Dat is niet gebeurd, integendeel. Zelfs de Waalse wapenleveringen aan Saudi-Arabië hebben niet geholpen.