Bijna 100.000 jongeren die voor het eerst naar de stembus mogen, kregen zonet een persoonlijke brief van Vlaams Belang in de brievenbus. Met een bijgevoegde sticker die verwijst naar Pepe The Frog, de ‘geheime’ mascotte van Alt-Right, wordt aansluiting gezocht met de radicaal-rechtse internetcultuur.
Vlaams Belang richt zijn pijlen tijdens deze campagne nadrukkelijk op de jonge kiezer. De partij stuurde vorige week via de post een persoonlijke brief naar een aanzienlijk deel van de Vlamingen die voor het eerst mogen gaan stemmen.
‘Wij doen dat omdat we weten dat veel jongeren ontvankelijk zijn voor onze boodschap’, zegt Bart Claes, voorzitter van Vlaams Belang Jongeren. ‘Dat zien we bijvoorbeeld op Instagram, waar onze jongerenpartij met ruime voorsprong de populairste is (circa 8300 volgers, nvdr.). Maar we merken het ook aan onze ledenaantallen: wij hebben vandaag ongeveer 3000 leden, een verdubbeling in nauwelijks één jaar tijd.’
Volgens peilingen ligt, behalve Vlaams Belang, ook Groen goed in de markt bij de jonge kiezer. Ook die partij richt haar communicatie nadrukkelijk op jongeren. Een mailing naar alle jonge kiezers zat er evenwel niet in. ‘Te duur’, zegt Jonas Dutordoir, directeur communicatie van de partij. ‘Alleen jonge kiezers in de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen hebben van ons een brief in de bus gekregen. In de andere provincies proberen we hen op andere manieren te bereiken.’
Partijkas
De mailingcampagne maakt duidelijk dat Vlaams Belang, ondanks de zwakke electorale scores bij de laatste verkiezingen, nog altijd over een stevige partijkas beschikt. Eerder deze week nog berichtte de VRT dat de partij sinds maart al meer dan 400.000 euro uitgaf aan advertenties op Facebook. De nummers twee (N-VA) en drie (SP.A) volgen op zeer ruime afstand.
Dat Vlaams Belang uitgerekend de ‘digital natives’ ook probeert te overtuigen met een ouderwetse mailing in de brievenbus, lijkt op het eerste gezicht vreemd.
De karikatuur van Van Grieken refereert aan Pepe The Frog, de mascotte van Alt-Right in Amerika.
‘Maar net daarom leek het ons een goed idee’, legt Claes uit. ‘Onze redenering was: dit is een generatie die bijna uitsluitend digitaal communiceert. Omdat ze bijna nooit meer een persoonlijke brief krijgen, gaan we ervan uit dat zo’n gepersonaliseerde mailing voor hen iets speciaals is.’
Hoe traditioneel ook, in haar mailing zoekt de partij wel duidelijk aansluiting bij de nieuwe radicaal-rechtse internetcultuur. Zo werd een sticker toegevoegd met daarop een merkwaardige karikatuur van voorzitter Van Grieken. Het beeld is alleen te begrijpen door wie vertrouwd is met de ‘memes’: digitaal bewerkte cartoons, niet zelden met een politieke lading.
De karikatuur van Van Grieken refereert aan Pepe The Frog, de mascotte van Alt-Right in Amerika, die inmiddels ook geadopteerd werd door radicaal-rechtse jongeren in Vlaanderen.
White supremacists
Pepe The Frog werd in 2006 tot leven gewekt in de Amerikaanse webstrip Boy’s Club. Zijn huidige symbolische betekenis kreeg de kikker op 4-chan, een internetforum dat grenzeloze vrijheid (van mening) vooropstelt. Op 4-chan groeide Pepe het voorbije decennium uit tot een soort mascotte van nieuwe extreemrechtse bewegingen als Alt-Right of de white supremacists.
Die dubbele betekenis – symbool van extreemrechts én onschuldige cartoon – maakt dat de cartoonfiguur ingezet kan worden als een soort hondenfluitje. Door de cartoon te gebruiken, begrijpt Alt-Right meteen dat je met hen sympathiseert. Aan de rest van de wereld kun je dan vertellen dat het om een onschuldige cartoon gaat.
Die dubbele betekenis – symbool van extreemrechts én onschuldige cartoon – maakt dat de cartoonfiguur ingezet kan worden als een soort hondenfluitje.
In een vorig jaar verschenen artikel voor Diggit Magazine legde docent nieuwe media en politiek Ico Maly uit hoe bijvoorbeeld Donald Trump zich al eens van deze strategie bediende. Tijdens zijn verkiezingscampagne retweette Trump een meme waarop hij als ‘Pepe The Frog’ wordt afgebeeld. Op die manier liet hij weten ‘een van hen’ te zijn, aldus Maly. ‘De toekomstige president erkende hun bestaan. Trump maakte op zijn beurt gebruik van de strategische ambivalentie die de meme met zich meebrengt: hij claimde van niets te weten.’
Op dezelfde manier zou later ook de Nederlandse politicus Thierry Baudet een signaal uitsturen. In 2017 deelde hij, stoffen kikker op de schouder, flyers uit tijdens een carnavalsviering. Dezelfde Baudet retweette ooit een Pepe The Frog-meme van zichzelf. Zijn commentaar in de krant NRC: ‘Ik zie de kikker als een energiek stripfiguur dat staat voor een positieve campagne-energie.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
