Vivian Qu toont film over verkrachting op Made in China Festival: ‘De stilte is verschrikkelijk’

Het Made in China Festival in Gent toont Angels Wear White van Vivian Qu, een gewaagde mozaïek van vrouwenlevens in het hedendaagse China.

De Chinese box office mag dan de tweede belangrijkste ter wereld zijn, veel Chinese films krijgen we in ons land niet te zien. Tenzij op een festival, zoals Made in China in Gent. Een van de opmerkelijkste films daar is Angels Wear White, de tweede film van de Chinese cineaste Vivian Qu. Centraal staat de verkrachting van twee tienermeisjes door een hooggeplaatste functionaris, en hoe de omgeving daarmee omgaat.

Waarom koos u dit thema?

Vivian Qu: In de Chinese media lees je af en toe verhalen over verkrachtingszaken, maar het maatschappelijke debat wordt niet gevoerd. Ik ben met die getuigenissen aan de slag gegaan in de hoop dat mijn film een beeld kon schetsen van de situatie van vrouwen in het China van vandaag.

Eén stel ouders kiest voor een minnelijke schikking: hun dochter kan straks aan een privéschool studeren op kosten van de verkrachter. De vader van het meisje argumenteert dat het weinig uithaalt om de dader voor korte tijd achter de tralies te zien. Denkt u dat de meerderheid van de Chinese bevolking zo redeneert?

Qu: Dat valt moeilijk in te schatten. Ik geloof dat sommigen voor financiële compensatie kiezen omdat ze geen andere optie zien. Toch niet als de dader een machtig figuur is.

Het valt op dat het woord ‘verkrachting’ in de hele film ongeveer niet valt, en dat er zelfs met de slachtoffers niet wordt gepraat.

Qu: De meeste ouders vinden dat een beschamend onderwerp en vermijden om er op een directe manier over te praten. Die stilte is verschrikkelijk.

De dader komt ermee weg. Hij laat de ene familie een envelop toeschuiven, en laat medici op een persconferentie verklaren dat de meisjes helemaal niet werden gemolesteerd, laat staan verkracht. Is dat in het hedendaagse China een realistische uitkomst?

Qu: Soms wel, ja.

Hoe werd in China op uw film gereageerd? Werden bepaalde scènes eruit geknipt?

Qu: Hij werd erg goed ontvangen. Hij kreeg de hoogste score op Douban, de Chinese versie van de International Movie Database (IMDB).

U behandelt verschillende gevoelige kwesties. Een tiener die van huis wegloopt. Een jonge rurale migrante die haar maagdenvlies laat herstellen voordat ze definitief naar het platteland terugkeert. Een disfunctionele familie. Zelfmoord zelfs.

Qu: Fundamenteel gaat het over het lot van vrouwen. Eigenlijk vormen die verschillende personages één vrouw. Wanneer het verkrachte meisje van huis wegloopt, wordt ze zoals het jonge hotelhulpje, dat geen familie meer heeft, illegaal in de stad verblijft en voortdurend onder de radar moet blijven. De jonge rurale migrante zou makkelijk de moeder van een van de verkrachte meisjes kunnen worden, een vrouw die niet koos voor het moederschap en fundamenteel geen tijd, belangstelling of energie heeft voor haar kind. En natuurlijk zouden we allemaal de onafhankelijke advocate willen zijn, de enige in het verhaal die echt wil uitvlooien wat er is gebeurd en wat het met een meisje van twaalf doet. Eigenlijk gaat het om de keuzes die we maken, wie we beslissen te worden en waarom.

Wat is de grootste uitdaging voor filmmakers in China op dit moment?

Qu: Om frisse, ontroerde films te maken. En het is niet eenvoudig om genoeg centen te vinden voor onafhankelijke producties.