‘Verwijs vrouwen met een hoofddoek niet naar de achterkamer van de samenleving’

‘Dit arrest is het zoveelste obstakel dat moslimvrouwen verhindert om op voet van gelijkheid deel te laten nemen aan het brede maatschappelijke leven’, schrijven een groep mensen uit het middenveld, waaronder Nadia Fadil en Sarah Scheepers.

Amper een week nadat wereldwijd honderdduizenden vrouwen symbolisch het werk neerlegden in wat één van de allereerste internationale vrouwenstaking was, lijkt het allerhoogste rechtsorgaan van Europa, het Europees Hof van Justitie, doof voor de roep van deze vrouwen voor meer waardigheid, gelijkheid en zeggenschap.

Het Europees Hof van Justitie stelt in een langverwacht arrest naar aanleiding van een prejudiciële vraag van België, dat privé-ondernemingen die de neutraliteit in hun bedrijf willen vrijwaren, zich niet schuldig maken aan directe discriminatie wanneer ze vrouwen die een religieus uiterlijk teken dragen, zoals de hoofddoek, weren uit hun bedrijven.

Deze beslissing doet afbreuk aan het recht van eenieder zonder onderscheid, op vrijheid van geweten, overtuiging en vrije meningsuiting. Dit recht omvat ook de vrijheid van veruitwendiging van die overtuiging en mening.

Voor ons hebben mensenrechten alles te maken met het recht op waardigheid. Deze beslissing ontneemt vrouwen met hoofddoek hun waardigheid omdat hun zelfbeschikkingsrecht wordt ingeperkt.

Het arrest geeft moslimvrouwen het signaal dat zij niet autonoom kunnen beslissen over hun religieuze identiteit maar dat voortaan niet enkel de overheid maar ook privé-ondernemingen zich kunnen mengen in de individuele beslissingen van vrouwen over hun eigen geweten en lichaam.

Wij tillen ook zwaar aan de plaats die het Hof deze vrouwen toebedeelt in een bedrijf. Volgens het Hof kunnen vrouwen met hoofddoek nog steeds werken in ondernemingen die zich als neutraal profileren, maar dan enkel daar waar ze zorgvuldig aan het zicht onttrokken worden van klanten die mogelijk aanstoot zouden kunnen nemen aan vrouwen met een hoofddoek. Vrouwen die een hoofddoek wensen te dragen op hun werkplek worden teruggeduwd naar de achterkamers, de backoffice van de onderneming.

De symboliek van de achterkamer in een bedrijf, als een soort van besloten ruimte waar vrouwen met hoofddoek wel nog getolereerd worden, is zeer beladen.

Vrouwen die een hoofddoek dragen wordt verzocht om in de kast te kruipen of nog beter, zich te conformeren naar het beeld dat men graag heeft van hen; ongesluierd en niet langer zichtbaar als de andere.

Deze beslissing heeft grote gevolgen voor de tewerkstelling van moslimvrouwen die een hoofddoek wensen te dragen. Toegang tot arbeid is nog steeds één van de hefbomen tot emancipatie en onafhankelijkheid. Dit arrest is het zoveelste obstakel dat moslimvrouwen verhindert om op voet van gelijkheid deel te laten nemen aan het brede maatschappelijke leven. Het brengt deze vrouwen in een situatie van grote rechtsonzekerheid.

Wij verzetten ons tegen bepalingen en wetten die vrouwen verhinderen zich op een bepaalde manier te kleden, net zoals wij ons verzetten tegen bepalingen en wetten die vrouwen een bepaalde verstimentaire code opleggen.

De beste garantie om de rechten van vrouwen te vrijwaren is hen volledige autonomie en zeggenschap te geven over hun geweten, lichaam en hun kleding.

Ondemocratisch

Deze beslissing speelt ook in de kaart van extremisten aan beide kanten, enerzijds diegenen die ervan overtuigd zijn dat de islam en de moslims niet thuishoren in Europa en anderzijds zij die geloven dat Europa de vijand van de islam is.

Er blijft weinig juridisch verweer mogelijk voor vrouwen die een hoofddoek dragen, nu volgens het Europees Hof van Justitie de antidiscriminatiewet kan worden omzeild op grond van argumenten die volgens ons ondemocratisch en niet-pertinent zijn.

Wat de vrijwaring van hun rechten betreft worden zij overgeleverd aan de goodwill of de willekeur van werknemers die naar eigen goeddunken kunnen beslissen of ze bereid zijn competente vrouwen tewerk te stellen in al hun diversiteit.

Daarom roepen wij werkgevers op om vrouwen die een hoofddoek dragen een eerlijke kans te geven en hen te beoordelen op hun competenties en niet op wat zij op hun hoofd dragen. Wij roepen werkgevers en bedrijven op niet bang te zijn van de superdiversiteit die onze samenleving kenmerkt en die een positieve kracht is. Angst is geen legitiem argument om vrouwen die een hoofddoek dragen te discrimineren op de arbeidsmarkt.

Eva Brumagne (Femma) – Sarah Scheepers (Ella vzw) – Fatma Arikoglu (Ella vzw) – Charlotte Vandycke (Vluchtelingenwerk Vlaanderen) – Ilse Hackethal (Samenlevingsopbouw Antwerpen) – Ikrame Kastit (Uitdemarge) – Nina Henkens (Uitdemarge) – Klaartje Van Kerckem (Merhaba) – Els Flour (Furia) – Sarah Avci – Palhi Mana (vzw Sigrid Vertommen) – Ico Maly Bieke Purnelle – Ciska Hoet – Burcu Korkmazer – Sarah Wagemans – Saida Isbai – Karima Arektoute – Aicha Bouharras – Bie Vancraeynest – Charaz El Madiouni – Motief vzw -Saddie Choua- Fikry El Azzouzi – Natalie Eggermont – Climate Express – Nadia Fadil – Ludo Dewitte – Amal Miri – Tunde Adefioy- Saïla Ould Chaïb- Nadia Babazia –Katrien De Koster (GAMS) – Maartje Devries – Marianne Samira Bendadi (MO magazine) – Annelies Verbeke – Assia Missaoui