‘Verkeersveiligheid gaat veel verder dan statistieken en infrastructuur’

Vlaams parlementslid Bjorn Rzoska (Groen) reageert met een brief op de reportage die Knack-journalist maakte over zijn fietsongeluk in Antwerpen. ‘Waarom staan we toe dat er eerst ‘genoeg’ verkeersslachtoffers moeten vallen, voor we de problemen aanpakken?’

Beste Stijn,

Je verhaal heeft me getroffen. Ik ben zelf een fervent fietser en stuur ook dagelijks mijn twee zonen met de fiets naar school. En zoals uit jouw verhaal nogmaals blijkt, een ongeval is snel gebeurd. Maar laat me toe je eerst bedanken voor je openhartig verhaal. Het toont aan dat verkeersveiligheidsbeleid een veel ruimer gaat dan enkel ongevallencijfers en infrastructuur. Het moet ook gaan voor de mens achter de ongevallencijfers, over de nazorg van slachtoffers én hun omgeving.

Nummer 1579

Je prijkt op nummer 1579 op de voorlopige lijst fietsslachtoffers van 2017. Jammer genoeg weten we allebei dat je eigenlijk nog veel verder in de ranking staat. Zoals je aankaart, is het al dan niet opgenomen worden in de statistieken als verkeersslachtoffer een kwestie van (on)geluk. Als er politie bij te pas komt, bepalen zij of je als zwaar- of als lichtgewonde wordt geklasseerd. Verblijf je langer dan 24u in het ziekenhuis dan ben je per definitie een zwaargewond verkeersslachtoffer. Maar als je valt met je fiets omwille van, ik zeg maar wat, de slechte staat van onze (fiets)wegen, dan bestaat de kans dat je gewoon niet wordt meegenomen in de statistieken.

Het is me niet om de statistieken te doen, ware het niet dat het beleid zich baseert op net die onvolledige cijfers om te bepalen waar de prioriteiten in haar verkeersveiligheidsbeleid liggen. De volgorde in de aanpak van zwarte punten bijvoorbeeld wordt bepaald door hoeveel (dodelijke) slachtoffers er op dat punt vallen. Punten waar dagelijks maar nipt ongevallen vermeden worden, moeten eerst slachtoffers maken voor ze ook maar in het vizier komen. Terwijl er in ons land genoeg verkeersdeskundigen zijn die perfect kunnen inschatten waar een weginrichting de veiligheid van fietsers en voetgangers in gevaar brengt. Je hoeft trouwens geen expert te zijn om te weten dat als fietsers mogen oversteken en er tegelijk auto’s rechtsaf draaien waardoor ze de overstekende fietsers kruisen, dat tot problemen leidt? Hoe komt het toch dat we daar als maatschappij zo tolerant voor zijn geworden? Waarom staan we toe dat er eerst ‘genoeg’ verkeersslachtoffers moeten vallen, voor we dat punt aanpakken?

Er bestaat nochtans een eenvoudig principe: conflictvrije kruispunten. Als je niet toelaat dat fietsers en voetgangers het autoverkeer kruisen tijdens het oversteken, kunnen heel wat gevaarlijke situaties vermeden worden. Misschien moeten we zo eens naar kruispunten kijken: waar kunnen er zich mogelijks gevaarlijke situaties voordoen en hoe kunnen we die vermijden. Verkeersveiligheidsbeleid en weginrichting vanuit het voorzorgsprincipe – preventief dus in plaats van reactief achter onvolledige ongevallencijfers aan te lopen, daar wil ik voor pleiten.

En gaat dat dan ten koste van de doorstroming van de auto’s? Een beetje. Maar als dat maakt dat er minder fietsslachtoffers vallen, zal het meer mensen overtuigen om de fiets te nemen, heb je minder auto’s en opnieuw een betere doorstroming. We zijn er ondertussen toch allemaal achter dat we een modal shift in ons verplaatsingsgedrag moeten maken?

Ontmenselijking

Je relaas over de ontmenselijking als slachtoffer raakt me. Natuurlijk moeten beleidsmakers nadenken over de oorzaken van verkeersongevallen en hoe we ze kunnen vermijden, maar alle risico’s uitsluiten kunnen we nooit. We moeten dus ook aandacht besteden aan hoe we met slachtoffers omgaan en de nodige nazorg kunnen bieden. Je hebt het in je verhaal over de steun en zorg die naasten van slachtoffers bieden, over de psychische belasting van het zware revalideren, .. Het zijn jammer genoeg zaken waar ik in ons huidige verkeersveiligheidsbeleid geen aandacht voor terugvind, terwijl het er net een wezenlijk onderdeel van zou moeten zijn. Ik wil je via deze weg meegeven dat ik er via mijn parlementair werk meer aandacht voor zal vragen.

Ik wil eindigen met je een hart onder de riem te steken en je veel sterkte en moed te wensen met de verdere revalidatie. De weg is misschien nog lang en bij momenten erg moeizaam, maar ik ben er zeker van dat vele verkeersslachtoffers die dezelfde strijd aangaan, zich door jouw openhartig verhaal gesterkt voelen ervoor te blijven gaan.

Groet,

Björn