‘Veli Yüksel maakt justitie verdacht’

Veli Yüksel (CD&V) kwam als Vlaams parlementslid tussen in een rechtzaak. Schending van de scheiding der machten of klassiek dienstbetoon? Drie vragen aan oud-vrederechter Jan Nolf.

Vlaams parlementslid en Gents lijsttrekker bij de komende gemeenteraadsverkiezingen Veli Yüksel is, in hoedanigheid van Vlaams parlementslid, tussengekomen in een rechtszaak. In een brief, gedrukt op briefpapier van het Vlaams parlement, vraagt Yüksel de vrederechter van het vierde kanton in Gent om “aandacht” voor het dossier van een man. Ondertekend: ‘Veli Yüksel, Vlaams volksvertegenwoordiger’. Dat schrijft De Morgen.

Dat Yüksel zijn volle gewicht als politicus in de schaal werpt, doet wenkbrauwen fronsen. Drie vragen over politieke beïnvloeding van justitie aan ere-vrederechter Jan Nolf.

Is het geval van de Yüksel-brief aan de vrederechter een kwestie van schending van de scheiding der machten?Jan Nolf: Vermits de poging tot beïnvloeding uitgaat van een parlementslid, die zijn functie aanwendt – of eerder afwendt – tegenover een rechter die onpartijdig moet oordelen, kan je dat zo stellen. In dit geval is de essentie van het probleem echter de schending van de elementairste regels van een eerlijk proces.

Een proces moet gevoerd worden met open vizier, tussen de partijen zelf. Zijzelf en zij alleen leggen de kaarten op tafel, open en bloot. Op die manier kunnen ze telkens op wederzijdse aantijgingen antwoorden en raak argumenteren. Hier echter gaat iemand – wie dat is, heeft zelfs geen belang – achter de rug van de andere partij om de zaak ‘in privé’ bij de rechter aankaarten als een soort extra-advocaat. Maar dan in het geniep dus. De andere partij kan daar nooit tegenop, want ze heeft zelfs geen weet van die ‘justitie in de coulissen’.

Wat met het argument dat Veli Yüksel aan dienstbetoon deed en enkel goede bedoelingen had met zijn initiatief ?

Jan Nolf: We leven in een rechtstaat, tot ongeduld en ergernis van velen blijkbaar. Dat systeem is gebaseerd op regels die we democratisch goedgekeurd hebben, en daar horen ook de spelregels van een proces bij, of het nu burgerlijk of strafrechtelijk is.

Met ‘goede bedoelingen’ gebeuren de stomste dingen, vooral in justitie. Zelfs al heeft de cliënt van Yüksel 100% gelijk, dan nog is het resultaat van de tussenkomst dat Yuksel justitie bij zijn kiezers verdacht maakt.

Zijn cliënt – hoe moet je die man anders noemen ? – is immers overtuigd dat politiek nodig is om bij de rechter gelijk te krijgen. Alleen al door die tussenkomst zelf, bevestigt die volksvertegenwoordiger dat, in plaats van de vrederechter gewoon zijn werk te laten doen.

Het gevolg is dat die kiezer zijn verhaal ook elders zal doen, en dus justitie bij anderen zal beladen met die verdenking. Op die manier raakt heel het systeem besmet, en dan gelooft niemand nog dat een onpartijdige rechter echt bestaat. Zelfs als die rechter zich in de praktijk niét laat beïnvloeden.

Gebeurt het vaak dat politici rechters proberen te beïnvloeden? Jan Nolf: Iedere dag worden zo’n pogingen ondernomen, maar uiteraard niet alleen door parlementairen. Vooral vrederechters die in hun eigen kanton wonen, en ‘dicht bij de mensen’ recht spreken zijn daar een doelwit van. Ouders die in een procedure voor zoonlief ‘een goed woordje’ willen doen bij de vrederechter, maar in feite vooral hun schoondochter willen zwart maken, collega’s van de echtgenote van een magistraat, die via haar ‘iets willen signaleren’, een lokaal mandataris die op een receptie eens ‘langs zijn neus’ weg zijn ‘bezorgdheid’ betoont over een zaak…

Het gebeurt dus altijd onder de mom van ‘goede bedoelingen’, die in de praktijk altijd partijdig zijn en in ieder geval de normale procedureregels geweld aandoen.

Als rechter voel je dat in een gesprek wel opborrelen, en het enige wat helpt is afblokken. Want wie zelfs maar dénkt er ooit in geslaagd te zijn een rechter te beïnvloeden, zal dat opnieuw doen: de illusie van op die manier macht uit te oefenen werkt verslavend. Politiek gaat nu eenmaal om macht.