‘Van partijen die zich als ecorealist profileren, moet je niet het minste heil verwachten’

Bioloog en Knack-journalist Dirk Draulans schrikt nog meer van de doemscenario’s over de klimaatopwarming dan van de laksheid van onze politici.

Met mijn gezondheid is alles in orde, Geachte Lezers. Ik meld het maar als reactie op de man die mailde dat hij hoopte dat ik me nog een paar keer zo druk zou maken in De Afspraak op Canvas dat ik een hartaanval zou krijgen en dood zou vallen – liefst live op tv. Dan waren hij en de zijnen meteen van mij verlost. Er was ook iemand die het nodig vond om me na diezelfde uitzending, waarin ik me druk had gemaakt over de bijna misdadige non-activiteit van onze politici inzake de strijd tegen de klimaatopwarming, te laten weten dat hij ‘kotsmisselijk’ werd telkens als hij mijn ‘lelijke tronie’ op televisie zag.

Een andere vent stelde mijn geestelijke vermogens in vraag, omdat hij niet begreep waarom ik me zo gemakkelijk voor de kar van de ‘klimaatmaffia’ liet spannen. Voor de persoon die vindt dat ik zo pretentieus geworden ben dat ik me ongetwijfeld God waan: ik geloof niet in god. De man die zich inspande om me er in een ellenlange mail met een massa links naar Youtubefilmpjes van te overtuigen dat er eerder een klimaatafkoeling dan -opwarming in de maak is, had zich de moeite kunnen besparen. Ik heb zijn links niet geopend.

Zo krijg je een tapijtbombardement van berichten van uiteenlopend allooi over je heen, omdat je de stelling verdedigt dat de klimaatopwarming een probleem dreigt te worden als er niet snel wordt ingegrepen. Maar de ecorealisten van bijvoorbeeld de N-VA willen daar niet van weten. Die willen geen euro betalen voor maatregelen om de klimaatopwarming te counteren, al was het maar omdat zij er zelf niets aan zullen hebben.

Hun kinderen en kleinkinderen, de Anuna’s en Kyra’s van deze wereld, zullen later maar moeten zien hoe ze het redden. Ecorealisten lijken vooral verzuurde mannen van een zekere leeftijd te zijn, die niets meer verwachten van het leven en voor alles wat enigszins iets zou kunnen kosten in het defensief gaan. Het is niet van de politieke partijen die zich als ecorealist profileren, dat je als jongere of voor de toekomst bezorgde mens zelfs maar het minste heil moet verwachten.

Van partijen die zich als ecorealist profileren, moet je niet het minste heil verwachten.

Onze Vlaamse overheid heeft ondertussen enkele schijnmanoeuvres uitgevoerd om de indruk te wekken dat ze écht begaan is met de klimaatproblematiek. Ze heeft, als reactie op de klimaatbetogingen (wier effect helaas stilaan aan het wegebben is), 75 miljoen euro uitgetrokken voor extra maatregelen inzake onder meer isolatie van huizen en scholen. Alle beetjes helpen, maar zo zullen we er toch niet komen. Het is het regeringsequivalent van een bezorgd huisgezin dat investeert in enkele huishoudelijke maatregelen inzake energiebesparing, maar geen ernstige gedragsverandering wenst door te voeren.

De politieke partijen hebben ook ingestemd met een (tweede) mogelijke herziening van het grondwetsartikel 7bis, waardoor de introductie van een sterke klimaatwet een optie zou worden – een mogelijkheid die N-VA, Open VLD en CD&V onlangs nog afschoten. Zo tillen ze het klimaatverhaal zonder enige vorm van concreet engagement over de verkiezingen heen. Partijen als de CD&V kunnen opgelucht ademhalen en hopen dat het klimaatspook van de verkiezingsagenda zal verdwijnen. Ze gooiden het onmiddellijk over een andere boeg: laten we het eens over het onderwijs hebben…

Voorzitster Gwendolyn Rutten van de Open VLD schoot meteen een hoofdvogel af door er in het onderwijsdossier voor te pleiten dat er niet naar politici en ideologen zou worden geluisterd, maar naar wetenschappers. Naar wetenschappers godbetert! Het is jammer dat ze niet dezelfde houding aanneemt in het klimaatdebat, want de overgrote meerderheid van de wetenschappers pleit daarin voor een drastische aanpak van de problematiek. Helaas voeren in de klimaatcontext politici en (al dan niet goed geïnformeerde) ideologen het hoge woord. Een schrijnend voorbeeld van het concept van de twee maten en gewichten.

Onze politici blijven dus volharden in inertie en ondraaglijke traagheid. De temperaturen zullen nog lang blijven stijgen. Maar ook ik blijf volharden, Geachte Lezers, onder meer in het lanceren van wetenschappelijk verantwoorde doemscenario’s om de druk op de ketel te houden (en om de klimaatontkenners te blijven jennen). Ik heb voor de eerste keer in mijn leven écht het gevoel dat er iets bezig is waar we als mensheid geen greep meer op zullen hebben als we te lang aarzelen om drastisch in te grijpen. Vandaar mijn engagement in dit debat.

In Nature Geoscience verscheen een studie die berekende wat de consequenties zouden zijn van het op grote schaal verdampen van bepaalde wolkentypes als gevolg van de klimaatopwarming. Wolken reflecteren een deel van de stralen van de zon opnieuw de ruimte in. Zonder die wolken zouden we kunnen uitkomen op een globale stijging van de wereldtemperatuur met 14 graden Celsius ten opzichte van 1900. Liefst 14 graden Celsius meer!!! Dan zouden de tropen onleefbaar worden voor warmbloedige dieren (wijzelf dus inbegrepen).

Om tot die oververhitte situatie te geraken zou het gehalte aan CO₂ in de atmosfeer moeten stijgen tot 1200 ppm (parts per million). Voor een goed begrip: nu zitten we aan ongeveer 412 en we komen van ongeveer 280 in 1900. Is de kans groot dat het ooit zo ver komt? Nee. Is het uitgesloten dat het ooit zo ver komt? Ook niet. Het is een realistisch scenario in een context van non-activiteit inzake CO₂-uitstoot. De ellende is vooral dat we onderweg een point of no return zullen passeren, waarna we niet meer terug kunnen naar de huidige omstandigheden.

Het is in ieder geval goed te weten wat ons te wachten staat als we het grijsgedraaide plaatje van de ecorealisten en klimaatontkenners blijven draaien. De toekomst, dat is iets voor de volgende generaties. Zij zullen er niet meer zijn om verantwoording af te leggen voor hun verlammende historische inactiviteit. Niets doen is altijd de gemakkelijkste oplossing. De kracht van verandering is een theoretisch concept. Dat maakt het zo frustrerend.

Maar een hartaanval ga ik er niet aan overhouden. Het volstaat enkele uren in de natuur te gaan fietsen en te genieten van de vele blauwborsten, roodborsttapuiten en gele kwikstaarten die er momenteel in de polder zitten om weer rust te vinden en genoeg energie op te doen voor een volgende stap in de strijd. Mijn kinderen en kleinkinderen zullen zich geen vragen moeten stellen over mijn engagement (ze zijn daar momenteel ook niet mee bezig). Maar ik zal mijn best gedaan hebben.