‘Vakbonden moeten staking inzetten voor rechtvaardige fiscaliteit’

‘Het blijft spijtig dat deze essentiële boodschap van het vakbondsprotest wordt ondergesneeuwd door wilde stakingen die ertussen komen fietsen’, schrijft Liesbet Sommen (CD&V). ‘Want als vakbonden strijden om een gelijke fiscale behandeling van vermogensinkomsten doorgevoerd te krijgen, hebben ze gelijk.’

Alsof er op het stuk van timing een goddelijke tussenkomst mee gemoeid was: op een achtergrond van zwaar syndicaal protest tegen onrechtvaardig beleid dook woensdag het bericht op dat België door de Europese Commissie als een fiscaal paradijs wordt beschouwd.

Ons land staat daarmee op nummer twee van het lijstje van landen die toelaten om via allerhande kortingen de belastingen voor bedrijven te verminderen of in sommige gevallen tot bijna nul te herleiden. Alleen Nederland is er nog straffer in dan wij.

Sectoren als banken, chemie, farmaceutische industrie en andere multinationals varen wel bij fiscale maatregelen als de notionele intrestaftrek, excessive profit rulings en stimulansen voor patenten voor onderzoek en ontwikkeling.

Is dat per definitie een slechte zaak? Integendeel. Die grote bedrijven creëren heel wat werkgelegenheid; Belgische werknemers hebben er alle voordeel bij dat internationale economische mastodonten voor ons land kiezen om zich te vestigen. Een stabiel fiscaal klimaat is dan ook essentieel om als land aantrekkelijk te blijven.

Transparantie

Maar de onrechtvaardigheid moet er wel uit. Het is geen probleem dat bedrijven fiscaal serieus ondersteund worden om te investeren in ons land. Maar transparantie daarover is nodig. Maatregelen als de excessive profit rulings, kwijtscheldingen van belastingen zeg maar, zijn een voorbeeld van hoe het niet moet. Het voelt onjuist aan dat grote bedrijven kunnen onderhandelen met de staat over het percentage belastingen dat ze niet moeten betalen op de winst die ze maken.

Dat is niet eerlijk voor kleine KMO’s die de macht daartoe niet hebben. De regels zijn er voor iedereen, voor gewone burgers en voor bedrijven. De Europese Commissie heeft ons land in dat verband ook veroordeeld. Dat België in beroep gaat tegen deze beslissing van de Commissie, moet niet geïnterpreteerd worden alsof de regering fan is van de rulings, zoals Groen-fractieleider Kristof Calvo ietwat populistisch stelt. Het gaat om het uitputten van alle juridische instrumenten in een belangrijk dossier.

In een periode van zwaar vakbondsprotest zal de classificatie van België als fiscaal paradijs door velen wellicht als een nieuw argument worden gezien om de onrechtvaardige spreiding van de lasten aan de kaak te stellen. Toch is dat hier niet helemaal aan de orde. Zolang er transparantie is en de regels voor elk bedrijf gelijk worden toegepast, is het correct om grote ondernemingen fiscaal aan te moedigen in ons land te investeren en jobs te creëren.

De kern van het fiscale rechtvaardigheidsdebat ligt wel in de correcte behandeling van arbeidsinkomsten en vermogensinkomsten. Het systeem van een dual income tax is daarvoor een goede oplossing. Arbeidsinkomsten worden daarbij progressief, dat wil zeggen oplopend naar gelang de hoogte van het inkomen belast. Vermogensinkomsten worden allemaal aan hetzelfde tarief belast, zonder uitzondering.

Dat wil zeggen dat daarmee in de toekomst, in tegenstelling tot vandaag, kapitalisatiewinsten (de winst die je maakt als je aandeel in waarde stijgt) óók aan dat zelfde tarief worden belast, terwijl die belasting vandaag nul euro bedraagt.

Geen illusies

Als vakbonden strijden om deze gelijke fiscale behandeling van vermogensinkomsten doorgevoerd te krijgen, hebben ze gelijk. Het zou de zware besparingsoefeningen waartoe de regeringen vandaag gedwongen worden, ook in de sociale zekerheid en de pensioenen, een stuk rechtvaardiger gespreid maken. Al moet niet de illusie gecreëerd worden dat het begrotingstekort opgelost zal zijn met een vermogenswinstbelasting; daarvoor brengt ze waarschijnlijk te weinig geld op. Ze moet de middenklasse immers sparen. Het is eerder een billijkheids-dan een begrotingsmaatregel.

Het blijft spijtig dat deze essentiële boodschap van het vakbondsprotest wordt ondergesneeuwd door wilde stakingen die ertussen komen fietsen, voor het behoud van voordelen die in geen enkel opzicht uit te leggen zijn. Recuperatiedagen opbouwen op niet-gewerkte dagen zoals verlof of ziekte, zoals bij de spoorwegen, is geen gerechtvaardigde eis.

Het is problematisch dat staking als drukkingsmiddel van zij die anders geen stem hebben, vandaag in een slecht daglicht staat. Dit instrument blijft immers broodnodig om aandacht te eisen voor essentiële hervormingen zoals een dual income tax.