‘Vakbonden moeten meer durven zijn dan bolwerken van behoudsgezindheid’

‘Het ‘strijdsyndicalisme’ biedt alleen de keuze tussen betaalde vrede of status quo. Geen van beide opties biedt vandaag zelfs maar een begin van perspectief’, meent N-VA-Kamerlid Zuhal Demir. ‘De parlementaire meerderheid neemt haar verantwoordelijkheid, zoals het hoort.’

We moesten weer door zo’n regionale actiedag gisteren. Er werden zelfs wegen naar de hoofdstad geblokkeerd. Als vorm van intimidatie naar werkwilligen kan dat tellen.

Ja, het stakingsrecht is onbetwist. Het is vastgelegd in het Europees Sociaal Handvest van 1961. Maar in datzelfde Handvest wordt ook het recht op arbeid voorzien. Niemand betwist dat stakingsrecht. In hoeverre kunnen vakbonden zich echter beroepen op het ene recht als ze zelf werkwilligen hinderen bij het uitoefenen van dat andere recht? De werknemer die gisteren zijn werkplaats niet kon bereiken, moest het maar opgelost krijgen of een dagloon afstaan voor een actiedag waar hij niet achter staat. Ik neem aan dat het niet te veel gevraagd is van vakbonden om te aanvaarden dat werknemers ook zelf kunnen beslissen over ‘juist’ en ‘fout’.

De puinhoop van 25 jaar socialistisch beleid

België heeft een staatsschuld van 107 procent en een begrotingstekort van rond de 3 procent. Willen we een Grieks scenario vermijden, dan moeten we die cijfers dringend tot redelijke proporties herleiden. Tegelijk zorgt de lang voorspelde vergrijzingsgolf voor hogere kosten inzake pensioenen en gezondheidszorg. Hoe gaan we dit allemaal in godsnaam betalen indien we niet bereid zijn om met z’n allen te gaan werken en dat met z’n allen ook een beetje langer?

De hervormingen die de federale regering nu doorvoert, zijn in dat kader allicht nog maar een begin. Er zal ook nadien nog een lange weg af te leggen zijn. De puinhoop van 25 jaar socialistisch beleid is afschuwelijk. Maar ABVV-leider Rudy De Leeuw wekte zondag in het VRT-programma de Zevende Dag nog de indruk dat de middenklasse best wat steviger kan worden aangepakt. Hij zag maar liefst “4 miljard euro cadeaus voor de rijken”. Daarmee doelt hij dus ook op de verhoging van de forfaitaire aftrek voor beroepskosten, die daar deel van uitmaakt en alle werkende mensen ten goede komt. Zijn alle werkende mensen voor het ABVV dan “de rijken”? Dat belooft als datzelfde ABVV dan pleit voor een vermogensbelasting. Werkende mensen, wees op uw hoede! Volgens ons moet iedereen mee in het bad, van iedereen worden inspanningen verwacht. Maar bij een totaal overheidsbeslag van ruim 54 procent is op dat vlak een grens bereikt. De uitweg zoeken in hogere belastingen is een keuze die wij absoluut niet willen maken.

Quo vadis vakbonden?

Als de vakbonden, in het bijzonder die van mijnheer De Leeuw, zelden verder komen dan een voorspelbaar ‘neen’, dan zetten ze zichzelf buitenspel. Ook onder de vorige regering verwerd het sociaal overleg te dikwijls tot een blokkeringsmechanisme. Zolang er extra belastinggeld voorhanden is om Interprofessionele akkoorden (IPA’s) te smeren, wil het nog wel eens lukken. Creatieve oplossingen zoeken zonder nieuwe belastingen of tekorten, is blijkbaar te veel gevraagd.

De vakbonden kunnen belangrijke partners zijn, zoals we kunnen leren in sommige andere landen waar het woordenboek van de syndicaten dikker is als die ene ‘neen’. Vakbonden moeten meer durven zijn dan bolwerken van behoudsgezindheid die vooral eigen privileges beschermen. Ze willen wel een hoofdrol spelen in het invullen van het sociale beleid (paritair overleg), in het uitvoeren daarvan (uitbetalen van werkloosheidsvergoedingen), in het bezetten van topfuncties (RSZ, arbeidsrechtbanken, …) maar weigeren rechtspersoonlijkheid en bestaan juridisch dus eigenlijk niet.

‘Realiteit van de stembus’

Ze weten wel waarop ‘neen’ moet worden gezegd, namelijk op zowat elk voorstel om de noodzakelijke sociaal-economische veranderingen door te voeren. Maar alternatieven vernemen we niet, op wat simplistische slogans na. Zo wordt elke poging om te komen tot een ernstig debat over een taxshift (verschuiving) meteen door de vakbonden omgebogen tot een poging om de burger en stoemelings weer een taxlift (verhoging) in de maag te splitsen. Daarmee kan dan misschien de 2 miljard euro aan economische schade die de acties veroorzaken, betaald worden.

We leven niet op een eiland en de tijd staat niet stil. Het ‘strijdsyndicalisme’ biedt alleen de keuze tussen betaalde vrede of status quo. Geen van beide opties biedt vandaag zelfs maar een begin van perspectief. Daarom mijnheer De Leeuw, stop met de confrontatie, open de ogen voor de realiteit, ook die van de stembus. In plaats van het werk neer te leggen, is het nuttiger de hand mee aan de ploeg te slaan. De volgende generaties zullen zeer hard over uw syndicalisme oordelen als u blijft hangen in de achterhaalde retoriek van de oude strijdliederen.

Intussen neemt de parlementaire meerderheid de verantwoordelijkheid waarmee de kiezer haar heeft belast. Zoals het hoort, want de straat kan en mag het niet overnemen van de stembus.