Uitbreiding Erasmus: zitten jongeren hier wel op te wachten?

Woensdag werd vanuit de Europese Commissie het ErasmusPro-programma voorgesteld, waardoor jongeren die deeltijds werken en studeren ook voor een langdurige stage naar het buitenland kunnen. Maar zitten ze hier zelf wel op te wachten?

Op 7 december lanceerde Marianne Thyssen, Europees commissaris voor Werk en Sociale zekerheid, een nieuwe toevoeging aan het klassieke Erasmusprogramma: ErasmusPro. Pro staat daarbij voor professioneel, het programma richt zich dan ook op jongeren die studeren met werken combineren. Op dit moment worden Erasmusuitwisselingen vooral door studenten op universiteiten en hogescholen ondernomen. Slechts een miniem aandeel van de jongeren uit het beroepsonderwijs of met een leercontract vertrekt naar het buitenland, en als ze toch gaan is dat meestal voor een korte periode van maar zo’n 34 dagen. Het Erasmusprogramma wordt daardoor bestempeld als elitair en ondemocratisch, een idee waar de Europese Commissie nu komaf mee wil maken.

Nobele plannen, maar de vraag blijft of jongeren die deeltijds werken wel zitten te wachten op een uitwisseling naar het buitenland. “Wij hebben die vraag in elk geval nog nooit gehad”, krijgen we te horen bij het Koninklijk Atheneum Redingenhof te Leuven, waar jongeren tussen 15 en 22 jaar verschillende deeltijdse opleidingen volgen. “Als er al interesse zou zijn, is die zeer beperkt. Bij ons waarschijnlijk maar bij enkelen van de honderden leerlingen.” Ook bij Syntra, waar jongeren met een leercontract kunnen studeren, is de interesse gering. “In de 8,5 jaar dat ik hier werk, heb ik die vraag nog nooit gehad”, zegt trajectbegeleider Liliane Pues. Dat wordt bevestigd door Jan Mariën, directeur Leercontract van Syntra Mechelen: “Op een populatie van 230 leerlingen in Mechelen, zijn er dit jaar maar twee naar het buitenland vertrokken voor enkele weken.”

DrempelsEr is immers sprake van verschillende drempels, vertelt een leerlingenbegeleider van het Redingenhof: “Elk jaar gaan wij met de leerlingen uit het zevende jaar op driedaagse naar Parijs en Marseille. Zij zijn dat helemaal niet gewoon, en plakken dan echt aan hun leerkrachten. Voor de meesten is dat ook de eerste keer dat ze het vliegtuig nemen.” Om de drempel te verlagen, wil de overheid extra budget vrij maken om de jongeren te begeleiden via taalcursussen en ondersteuning ter plaatse. Toch blijft het de vraag of dit hen over de streep zal trekken. “Er is bij onze leerlingen nog een groot verschil tussen interesse tonen, en het effectief doen”, vertelt de begeleider van het Redingenhof. “Wanneer we in het begin van het schooljaar vertellen over die driedaagse, reageren de jongeren altijd heel enthousiast. Tot puntje bij paaltje komt: dan zijn er verschillenden die afhaken.” Daarbij is vooral de kostprijs een belangrijke drempel: “voor Erasmus kunnen ze dan wel een beurs krijgen, maar het totaalplaatje kost nog steeds een fortuin.”

Daarnaast zijn de jongeren erg gehecht aan hun vrienden en routine, en kan ook de taal een belangrijke drempel zijn. Tenslotte mag niet vergeten worden dat de meeste onder hen ook effectief werken: “Diegenen die werken, zijn ook meestal net de goede leerlingen die nog het meest in Erasmus geïnteresseerd zouden zijn. Maar die zouden dan weer omwille van tewerkstelling moeten afhaken.” Dat bevestigen ze ook bij Syntra: “Onze leerlingen zijn vooral bezig met werken en geld verdienen. Hun patroons laten hun leerjongen of -meisje ook niet zomaar maanden ergens anders werken.”

Een verrijking

Toch kijken de leerlingenbegeleiders wel positief naar het potentieel van het nieuwe project. “De twee leerlingen die vorig jaar op buitenlandse stage zijn vertrokken, vonden het wel een enorme verrijking”, vertelt directeur Mariën. Ook begeleider Liliane Pues schaart zich daarachter: “Als er wat meer bekendheid zou komen en het project verder wordt opengetrokken, zijn er misschien ook bij ons wel jonge avonturiers die graag eens naar het buitenland trekken.”