Uitbreiding abortuswet: Raad van State spreekt zich niet uit over sleutelelementen

De Raad van State spreekt zich niet uit over een aantal sleutelelementen in het wetsvoorstel om de abortuswet te versoepelen.

De Raad van State zegt in haar advies dat de wetgever ‘een grote beoordelingsruimte heeft’ en maakt daarom zelf geen opmerkingen over het voorstel om de termijn voor abortus op te trekken van twaalf tot achttien weken, de verplichte bedenktijd te verlagen van zes naar twee dagen en om abortus volledig uit de strafwet te halen.

De Kamercommissie Justitie stemde eind vorig jaar een versoepeling van de abortuswet op voorstel van de paars-groene partijen, aangevuld met PVDA en DéFI. Het voorstel haalt abortus volledig uit de strafwet, verlengt de periode waarbinnen zwangerschapsafbreking mogelijk is van 12 naar 18 weken en perkt de reflectietijd van 6 dagen in tot 48 uur.

Het was wachten op het advies van de Raad van State. Dat advies liet wat op zich wachten, maar is er nu. Maar het hoogste administratieve rechtscollege van het land spreekt zich eigenlijk niet uit over de gevoelige kernelementen van het voorstel. Volgens de Raad van State heeft de wetgever namelijk zelf ‘een grote beoordelingsruimte’. Het juridische kader moet wel ‘een zekere samenhang vertonen’ en moet zorgen voor ‘een billijk evenwicht tussen de rechten van de vrouw en het belang van het ongeboren kind’. ‘Het voorliggende voorstel past in die context’, zo staat te lezen in het advies.

Daarnaast heeft de Raad van State geen bezwaren bij het recht voor elke zorgverlener om te weigeren mee te werken aan een zwangerschapsafbreking, evenmin als bij de verplichting voor de arts om in dat geval de vrouw bij het eerste bezoek al op de hoogte te brengen van zijn weigering en om haar door te verwijzen naar een andere arts of instelling.

De Raad van State heeft wel een opmerking over de strafbepaling voor mensen die vrouwen fysiek of via verkeerde informatie (bv. folders met foutieve informatie) de toegang tot abortus willen belemmeren. Die strafbepaling is volgens De Raad van State ‘onvoldoende precies geformuleerd’. Zo is het bijvoorbeeld niet helemaal duidelijk of men enkel doelbewust foute informatie (fake news) wil bestraffen of ook meningen. Daar kan zich een probleem stellen met het recht op vrije meningsuiting. Op dat vlak moet het voorstel dus zeker herzien of bijgesteld worden, meent de Raad van State.

Bal in het kamp van politici

Volgens N-VA-Kamerlid Valerie Van Peel is het duidelijk dat de Raad van State zich niet wil mengen in de ‘politiek gevoelige discussie’. De bal ligt dus in het kamp van de politici. En daar hoort die volgens Van Peel ook te liggen. ‘Het is in dergelijke beslissingen inderdaad aan de politiek om richting te kiezen, niet aan rechters. En dit met voldoende draagvlak en debat binnen de publieke opinie’, aldus Van Peel.

De N-VA-politica blijft zich kanten tegen de versoepeling die de volgens haar ‘onethische coalitie’ wil doorvoeren. ‘We blijven ons als N-VA verzetten tegen deze lakse wetgeving en strijden voor meer evenwicht, onderbouwing en voor evenwicht tussen het zelfsbeschikkingsrecht van de vrouw en bescherming van het ongeboren leven. Tot op vandaag is er geen duidelijkheid over de noodzaak of alternatieven’.

PS wil nog voor Internationale Vrouwendag op 8 maart plenaire stemming

De PS wil dat de plenaire vergadering van de Kamer nog voor Internationale Vrouwendag (8 maart) stemt over het wetsvoorstel.

‘Dit advies is ondubbelzinnig en bevestigt het PS-standpunt dat abortus volledig uit de strafwet moet gehaald worden en dat van abortus een medische handeling moet gemaakt worden’, zo reageert PS-Kamerlid Eliane Tillieux, een van de indieners van het voorstel. ‘Dit voorstel is een grote stap voorwaarts voor de vrouwen en voor de samenleving. Het is een versterking van de bescherming van het recht van elke vrouw om zelf over haar lichaam te beslissen.’

. ‘De Raad van State verduidelijkt dat het voorstel zich inschrijft in de vrije beoordelingsruimte van de wetgever en dat er geen obstakel is om abortus te legaliseren. Niets belet om de tekst volgende donderdag voor te leggen aan de plenaire. Op enkele dagen voor de Internationale Vrouwendag zou dat een symbolische stap zijn’, aldus Tillieux.

Ecolo: ‘Geen juridische obstakels’

Ook Ecolo-Kamerlid Sarah Schiltz zegt dat het advies van de Raad van State geen juridische bezwaren opwerpt. Schiltz reageert verheugd op het advies. ‘De Raad van State is van mening dat het parlement binnen zijn rol is gebleven door aanpassingen aan de wet voor te stellen die de toegang tot abortus voor vrouwen vergemakkelijkt en die zorgt voor een depenalisering van abortus. Er is dus geen juridisch obstakel meer voor deze wet’, klinkt het.

Schiltz hoopt wel dat het verdere parlementaire werk ‘op een respectvolle en constructieve manier’ kan gebeuren. Bij het CDH, de enige Franstalige partij die zich tegen het voorstel verzet, klinkt een ander geluid. Zo kondigt fractieleider Catherine Fonck bijkomende amendementen aan. Fonck wijst er ook op dat het advies van de Raad van State ook ‘maar een advies’ is.